50 Budynki mieszkalne

875 North Michigan Avenue – wieżowiec w centrum Chicago, w Stanach Zjednoczonych. Budynek liczy 100 pięter i 344 metry wysokości. Został wybudowany w latach 1965–1969. Jest czwartym co do wysokości wieżowcem w mieście. Projektantem był Fazlur Khan z firmy Skidmore, Owings and Merrill. Do lutego 2018 roku wieżowiec znany był oficjalnie jako John Hancock Center.

1520 Sedgwick Avenue – stu dwu mieszkaniowy blok mieszkalny w Morris Heights, dzielnicy Nowego Jorku, na Bronksie. 5 lipca 2007 roku New York State Office of Parks, Recreation and Historic Preservation uznała budynek za „oficjalne miejsce narodzin hip-hopu”. W budynku przez wiele lat mieszkał i tam organizował pierwsze imprezy hip-hopowe DJ Kool Herc.

Apartamentowiec – budynek mieszkalny składający się z apartamentów, zaprojektowany zgodnie z wysokimi standardami, usytuowany najczęściej w prestiżowej lokalizacji oraz wykonany z materiałów wysokiej jakości.

Bacówka, szałas lub koleba – zazwyczaj drewniany budynek pasterski stawiany na halach pasterskich, w którym przez kilka miesięcy w roku, na czas wypasu, przebywa baca wraz z juhasami. Bacówka to nie tylko schronienie przed złą pogodą, ale również miejsce, które służy pasterzom do przerabiania mleka owczego na ser, serwatkę (żętycę) czy też wędzone oscypki.

Budynek mieszkalny jednorodzinny – budynek wolnostojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30% powierzchni całkowitej budynku.

Bungalow – jednokondygnacyjny, podmiejski dom mieszkalny, z werandami.

Bursa – internat zwany tak od wspólnej sakiewki, z której, dzięki hojności dobroczyńców, korzystali niezamożni uczniowie.

Chruszczowka – potoczna nazwa rozpowszechnionego w Rosji i republikach byłego Związku Radzieckiego rodzaju budynku mieszkalnego wykonanego z wykorzystaniem technologii wielkiej płyty lub cegły. Był masowo budowany w latach 1959–1985.

Czworak – budynek mieszkalny o czterech mieszkaniach, z których każde ma osobne wejście z zewnątrz, wchodzący w skład zespołu zabudowań dworskich lub folwarcznych. Przeznaczony zazwyczaj dla służby folwarcznej lub sezonowych robotników rolnych.

Dacza, domek letniskowy, dom wakacyjny – dom, zwykle nieduży i otoczony działką, znajdujący się poza miastem, ale najczęściej w jego pobliżu, służący celom wypoczynkowym.

Dom – przystosowane przez człowieka pod względem konstrukcyjnym i użytkowym miejsce, przeznaczone do celów mieszkalnych. Współcześnie domem („gniazdem”) człowieka są: mieszkanie w bloku lub domu wielorodzinnym, dom jednorodzinny, dom dziecka, dom spokojnej starości itp.

Dom Billa Gatesa – dom mieszkalny z widokiem na jezioro Washington w Medinie w stanie Waszyngton, w Stanach Zjednoczonych, należący do przedsiębiorcy, założyciela Microsoftu, Billa Gatesa. Wartość netto majątku Amerykanina Forbes szacuje na 40 miliardów dolarów amerykańskich.

Dom bramny – typ budowli występujący w obwodzie obronnym jako jego część. W domu bramnym w części parterowej, najczęściej na jego osi, znajdował się przejazd prowadzący na dziedziniec zamku, zamykany solidną bramą, a czasem także kozłem hiszpańskim (kobylicą). Często bramie towarzyszyła niewielka furta dla ruchu pieszego. Górna kondygnacja- tzw. samborze, mieściła najczęściej izby mieszkalne dla stróżów bramy. Piętro mogło być zaopatrzone w ganek obronny z blankami lub strzelnicami. Niekiedy budynek bramny łączył się z wieżą obronną, bądź budowany był w formie baszty. W ten sposób dom bramny stanowił integralną część obwarowań; mogła mieścić się w nim zbrojownia lub biblioteka.

Dom podcieniowy – reprezentacyjny typ budynków wiejskich, występujący na Żuławach.

Domek na drzewie lub dom na drzewie – platforma i/lub niewielki budynek zbudowany na gałęziach, w jego wnętrzu lub wokół pnia. Używane w celach społecznych, rekreacyjnych, obserwacyjnych, a także jako miejsce pracy.

Domki fińskie – typ drewnianego domu jednorodzinnego występującego w Polsce, przede wszystkim na Górnym Śląsku i gdzieniegdzie w Zagłębiu Dąbrowskim, gdzie stanowią zabytek architektury powojennej. Sprowadzano je głównie z Finlandii za węgiel i koks, by złagodzić tzw. głód mieszkaniowy na czas przejściowy 20–30 lat; niektóre stoją do dzisiaj.

Fale – tradycyjny dom samoański, pokryty strzechą, zbudowany na planie kolistym lub owalnym bez użycia gwoździ. Cała konstrukcja związana jest liną wykonaną z "włosów" orzecha kokosowego. Zasadniczo fale nie posiada ścian, jedynie przewiewne parawany z liści palmowych, zwane polo. Najpierwotniejsza forma to faleoʻo - prosta zadaszona konstrukcja. Większe i bardziej reprezentacyjne są faletele. Na Samoa współcześnie często także zakwaterowanie dla turystów oparte jest na modelu fale, jedynie wyposażenie wewnątrz jest nowoczesne.

Fallingwater, właśc. Edgar J. Kaufmann Sr. Residence – dom zaprojektowany przez amerykańskiego architekta Franka Lloyda Wrighta w 1935 roku w południowo-zachodniej Pensylwanii, 70 km od Pittsburgha. Dom zbudowany został nad wodospadem.

Familok – budynek wielorodzinny, przeznaczony dla pracowników przemysłu ciężkiego i ich rodzin, przede wszystkim górników, hutników oraz średniego personelu urzędniczego. Familoki wchodziły w skład osiedli robotniczych i w klasycznej postaci były budowane na przełomie XIX i XX wieku w miastach, gdzie powstawały odpowiednio duże zakłady przemysłowe.

Gajówka – budynek, zazwyczaj położony w lesie, pełniący funkcję mieszkania służbowego dla funkcjonariuszy pomocniczej Służby Leśnej – podleśniczych lub gajowych.

The Glass House – modernistyczny dom mieszkalny w New Canaan w stanie Connecticut w USA zbudowany w roku 1949 według projektu Philipa Johnsona jako jego własna rezydencja.

Habitat 67 – kompleks mieszkalny w Montrealu w Kanadzie, zaprojektowany przez Moshe Safdiego, wzniesiony na wystawę światową w 1967 roku, gdzie pełnił rolę jednego z pawilonów. Projekt budynku opracowany został przez Safdiego w ramach pracy dyplomowej, którą zrealizował, studiując architekturę na McGill University. Inspirację stanowiła architektura starych miasteczek w górzystych regionach Bliskiego Wschodu, Włoch i Japonii. Budynek zlokalizowany jest nad brzegiem Rzeki Świętego Wawrzyńca, w dzielnicy Cité du Havre.

Hacjenda – duże gospodarstwo rolno-hodowlane (plantacja) lub posiadłość wiejska w Hiszpanii i Ameryce Łacińskiej; także same zabudowania w tym gospodarstwie lub posiadłości.

Hotel – obiekt wchodzący w skład infrastruktury turystycznej, w którym świadczone są odpłatnie usługi noclegowe.

Internat – prowadzony przez szkołę zakład opiekuńczy dla młodzieży uczącej się poza miejscem zamieszkania.

Jurta – namiot pokryty skórami lub wojłokiem, który używany jest przez ludy tureckie i mongolskie. Termin pochodzi z języków tureckich, więc dotyczy jedynie tych, które można zobaczyć od Morza Kaspijskiego po Ałtaj. Na stepach Mongolii, od Ałtaju Zachodniego po Wielki Chingan, namioty określane są jako ger. Jurty buriackie mogą być budowane w całości z drewna.

Kirkjubøargarður – drewniana chata rybacka położona na Wyspach Owczych. Jest jednym z najstarszych, stale zamieszkałych budynków z drewna na świecie, jedna z jej części datowana jest na XI wiek. Dziś należy do rodziny Patursson. Budynek ten położony jest we wsi Kirkjubøur.

Koleba, Koliba, Kolyba, – słowo pochodzenia wołoskiego, w nazewnictwie podhalańskim – synonim słów szałas oraz bacówka i odnosić się do drewnianej chaty będącej schronieniem dla pasterzy owiec. Dla odróżnienia od skalnej koleby nazywana bywa kolebą pasterską. Koleba jako schronienie dla pasterzy wołów może być nazywana również kolebą wolarską. Pojęcie koleba w niektórych regionach można też rozumieć jako zwykłą chatę.

Koleba skalna – naturalne na ogół zagłębienie czy wnęka pod dużą skałą lub skałami, gdzie można się schronić przed deszczem lub przenocować. Często takie naturalne koleby zostały ulepszone przez dobudowanie murków z kamieni, zatkanie szczelin kamieniami, wyrównanie podłoża do spania. Taternicy i turyści używają słowa koleba tylko w tym rozumieniu. Niektóre koleby mają swoją indywidualną nazwę, np. Świnicka Koleba i opisane są w szczegółowych przewodnikach taternickich. Wiele koleb zostało zniszczonych przez pracowników parku narodowego, by uniemożliwić taternikom wykorzystywanie ich do noclegu.

Konwikt – forma internatu dla uczniów uczęszczających do szkoły prowadzonej przez dany zakon katolicki. W dawnej Polsce najwięcej było konwiktów pijarów, teatynów i jezuitów. Te zakony bowiem zajmowały się z założenia edukacją. Konwikty cechowały się surową dyscypliną, koncentrując się na kształtowaniu charakterów wychowanków.

Kota — rodzaj szałasu w kształcie stożka, budowany przez lapońskich koczowników z żerdzi. Używany na potrzeby gospodarcze i kuchenne, posiada palenisko pośrodku, otwór dymowy (dymnik) w szczycie i niewielkie wejście.

Kulla – bałkańska obronna wieża mieszkalna. Budowana z kamienia, najczęściej dwukondygnacyjna, na planie prostokąta, dawała schronienie dla całego rodu w warunkach częstych wojen oraz sąsiedzkich waśni.

Leśniczówka – budynek służący za mieszkanie leśniczemu i będący jednocześnie siedzibą leśnictwa.

Loft – mieszkanie urządzone w dawnych pomieszczeniach przemysłowych, na przykład fabrykach lub magazynach, albo mieszkanie o dużej, wysokiej i otwartej przestrzeni, zaprojektowane w stylu industrialnym z drzwiami loftowymi, przeszklonymi ściankami lub meblami industrialnymi.

Mały Biały Dom – historyczny obszar chroniony w Georgii, mający status parku stanowego, a także nazwa domu, który był samotnią prezydenta Franklina Delano Roosevelta. Dom znajduje się blisko Warm Springs w hrabstwie Meriwether.

Manoir – typ okazałej, późnośredniowiecznej rezydencji wiejskiej, spotykanej na terenie Europy Zachodniej.

Marina City – kompleks mieszkalno-usługowy w Chicago, zlokalizowany na północnym brzegu rzeki Chicago, obejmujący dwa bliźniacze wieżowce liczące 179 m wysokości.

Opactwo Thelemy – niewielki dom w miejscowości Cefalù na Sycylii, wynajmowany w latach 1920–1923 przez Aleistera Crowleya. Miejsce to służyło jemu i grupie jego uczniów za dom oraz miejsce eksperymentalnych praktyk duchowych, „magicznych” i artystycznych.

Organistówka – budynek mieszkalny będący własnością parafii, zazwyczaj ulokowany w pobliżu kościoła, przeznaczony najczęściej na mieszkanie dla pracowników świeckich parafii, np. organisty lub rektoratu.

Plebania – budynek mieszkalny będący własnością parafii, zazwyczaj ulokowany w pobliżu kościoła, przeznaczony na mieszkanie dla proboszcza bądź rektora oraz na kancelarię parafialną. Plebania może również stanowić mieszkanie dla innych księży.

Psia buda – niewielka szopa, stanowiąca mieszkanie oraz schronienie dla psów. Często wokół takiego obiektu małej architektury znajduje się wybieg przeznaczony dla psa, na którym może biegać lub wykonywać inne czynności.

Rezydencja – reprezentacyjna siedziba biskupia, królewska, rodowa, zbudowana na wsi lub w mieście.

Szałas – słowo pochodzenia wołoskiego, oznaczające:Trwały budynek z drewna lub kamienia, czasami bez okien. Przeznaczony na sezonowe miejsce zamieszkania – np. pasterzy w górach. Tymczasowe schronienie wykonane z gałęzi zwykle w kształcie stożka lub dwuspadowego daszka.

Szatra – gwarowe określenie budynku mieszkalnego pasterzy, a także taboru cygańskiego.

The Mansions - kompleks sześciu trzypiętrowych, szeregowych budynków, znajdujący się na rogu ulic Margaret Street, oraz George Street w mieście Brisbane w Australii. Zostały one wybudowane w epoce wiktoriańskiej w 1889 roku.

Trullo – niewielki, zwykle jednopoziomowy budynek mieszkalny, zbudowany z kamienia wapiennego bez zaprawy najczęściej na planie w kształcie kwadratu lub koła, kryty stożkowatym dachem układanym również z kamieni, zwieńczony przeważnie krzyżem lub, rzadziej, innym symbolem, często z bielonymi ścianami zewnętrznymi, charakterystyczny dla regionu Apulia w południowych Włoszech.

Waldspirale – nazwa domu mieszkalnego w Darmstadt (Niemcy), zaprojektowanego przez wiedeńskiego architekta Friedensreicha Hundertwassera. Budynek ukończono w 2000 roku, jest to ostatnia praca Hundertwassera przed jego śmiercią.

Wikariatka – budynek mieszkalny będący własnością parafii, zazwyczaj ulokowany w pobliżu kościoła, przeznaczony na mieszkanie dla wikarych, czyli księży wyznaczonych przez ordynariusza do pomocy proboszczowi w zarządzaniu parafią.

Zamek – zespół elementów warownych i budynków mieszkalnych powiązanych w zamknięty obwód obronny, powstały w ustroju feudalnym jako ośrodek władzy książęcej, siedziba możnowładcy, siedziba rycerza lub placówka militarna. Zasadniczą cechę takiego zespołu stanowi zamknięty obwód obronny początkowo w postaci wałów lub konstrukcji drewniano-ziemnej, a w następnych okresach murowany.

Zamek na wodzie - typ rezydencji obronnej otoczony fosą i ze zwodzonym lub stałym mostem prowadzącym do głównej bramy.