50 Postacie z utworów literackich dla dzieci i młodzieży

Alicja – fikcyjna postać z powieści pt. Alicja w Krainie Czarów i jej drugiej części Po drugiej stronie lustra autorstwa Charlesa Lutwidge’a Dodgsona, piszącego pod pseudonimem Lewis Carroll.

Babar – imię słonia, bohatera książek i filmów dla dzieci.

Babcia Gąska – postać występująca w baśniach i rymowankach, rozpowszechniona w literaturze Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i innych narodów anglojęzycznych.

Biały Królik – postać stworzona przez Lewisa Carrolla występująca w książce Alicja w krainie czarów. Pojawia się na samym początku, w rozdziale pierwszym, jest ubrany w kamizelkę, nosi duży zegarek kieszonkowy i mówi „Oh dear! Oh dear! I shall be too late!”. Alicja podąża za nim do króliczej nory do Krainy Czarów. Spotyka go ponownie, kiedy przez pomyłkę bierze ją za swoją pokojówkę Mary Ann, a ona zostaje uwięziona w jego domu, gdyż jest zbyt duża. Królik pojawia się znowu w ciągu kilku ostatnich rozdziałów, jako sługa Króla i Królowej Kier. Postać Białego Królika można odnaleźć nie tylko w literaturze, ale też w filmach, grach komputerowych, muzyce i sztuce.

Buratino – wzorowany na Pinokiu bohater książki dla dzieci Złoty kluczyk, czyli niezwykłe przygody pajacyka Buratino Aleksieja Nikołajewicza Tołstoja, na polski przetłumaczonej przez Juliana Tuwima. Postać Burattino pochodzi z Commedia dell’arte. Storia di un burattino było pierwszą wersją książki Przygody Pinokia Carla Collodiego. Ze względów politycznych Buratino był popularniejszy w ZSRR od „kapitalistycznego” Pinokia.

Calineczka, Calinka, Calóweczka, Paluszka, Odrobinka, Dziecię elfów – baśń Hansa Christiana Andersena, wydana po raz pierwszy w 1835 r. w drugim tomie zbioru Eventyr, fortalte for Børn pod oryginalnym duńskim tytułem Tommelise.

Colargol, Miś Colargol – fikcyjny miś, postać stworzona przez francuską pisarkę Olgę Pouchine w latach 50. XX wieku.

Czerwony Kapturek – baśniowa postać, mała dziewczynka nosząca czerwone nakrycie głowy, wywodząca się z baśni ludowych, a opisana po raz pierwszy przez Charles’a Perraulta w 1697 roku w książce Bajki Babci Gąski. Postać Czerwonego Kapturka pojawiła się w niezliczonej ilości powieści, filmów, opowiadań dla dzieci czy skeczy i jest powszechnie znana w Europie.

Doktor Dolittle – główny bohater serii powieści dla dzieci Hugh Loftinga.

Duch minionych świąt Bożego Narodzenia – fikcyjna postać stworzona przez Karola Dickensa w powieści Opowieść wigilijna wydanej w 1843 roku. Jest drugim z duchów odwiedzających Ebenezera Scrooge’a zapowiedzianych przez ducha Jakuba Marleya, dawnego wspólnika Scrooge’a. Duch ukazał się Scrooge'owi jako pół starzec i pół dziecko.

Duch przyszłych świąt Bożego Narodzenia – fikcyjna postać stworzona przez Karola Dickensa w powieści Opowieść wigilijna wydanej w 1843 roku. Jest ostatnim, czyli trzecim z duchów odwiedzających Ebenezera Scrooge’a zapowiedzianych przez ducha Jakuba Marleya, jego dawnego wspólnika. W przeciwieństwie do wcześniejszych duchów, duch nie przedstawia się i nie wypowiada żadnego słowa, ale za to jest on w całości okryty czarnym suknem i zawsze wskazuje palcem na to, cokolwiek chce pokazać Scrooge’owi. Milczący duch nawiedzający bohatera wzbudza w czytelniku najwięcej strachu, podobnie najwięcej strachu wzbudza w głównym bohaterze powieści Dickensa.

Dziewczynka z zapałkami – jedna z najbardziej znanych baśni Hansa Christiana Andersena. Została napisana prozą i wydana po raz pierwszy w 1845 r. Stanowi inspirację dla wielu twórców filmów fabularnych, animowanych, musicali, kompozytorów a także dla poetów i pisarzy. Zawarte w niej wartości wychowawcze są ponadczasowe.

Dzika Mrówka – chłopiec, główny bohater cyklu przygodowych książek dla młodzieży, których autorem jest gdańszczanin Andrzej Perepeczko.

Dzwoneczek, Blaszany Dzwoneczek – postać fikcyjna, bohaterka powieści Piotruś Pan szkockiego pisarza J.M. Barriego, jej licznych filmowych ekranizacji oraz dzieł nią inspirowanych. Wróżka, przyjaciółka Piotrusia Pana.

Kot Filemon – postać wymyślona przez pisarza i scenarzystę Marka Nejmana. Bohater opowiadań, seriali telewizyjnych i filmów animowanych dla dzieci.

Filonek Bezogonek (szw. Pelle Svanslös) – postać z książek dla dzieci, mały kotek bez ogona, który wraz z kilkoma innymi kotkami mieszka i przeżywa różne przygody w małych zaułkach położonych niedaleko głównego gmachu biblioteki uniwersyteckiej Uniwersytetu w Uppsali. Jest on bohaterem serii książek szwedzkiego autora Gösty Knutssona, w skład której wchodzą między innymi :Przygody Filonka Bezogonka Nowe przygody Filonka Bezogonka Jak się powiedzie Filonkowi? Naprzód Filonku! Filonek ma trojaczki Nie ma to jak Filonek! Filonek Bezogonek i Maja Śmietanka Filonek Bezogonek i Jamnik Janik Filonek Bezogonek w szkole

Geronimo Stilton – seria książek autorstwa Elisabetty Dami, wydawana przez włoskie wydawnictwo Edizioni Piemme począwszy od 2000 roku. Anglojęzyczne wersje książek wydawane są przez Scholastic Corporation od 2004 roku, natomiast w Polsce wydawane są od 2007 roku przez wydawnictwo Firma Księgarska Jacek Olesiejuk. Książki przeznaczone są dla czytelników w wieku od 9 do 12 lat.

Caroline Lake (Quiner) Ingalls – amerykańska pionierka, matka Laury Ingalls Wilder, bohaterka jej cyklu powiesciowego "Domek na prerii" oraz jego licznych ekranizacji.

Caroline Celestia Ingalls po mężu Swanzey, zwana i znana jako Carrie Ingalls – młoda amerykańska pionierka, młodsza siostra pisarki Laury Ingalls Wilder, bohaterka jej cyklu powieściowego "Domek na prerii" i jego ekranizacji, pracownica lokalnej gazety.

Charles Phillip Ingalls – amerykański pionier, ojciec Laury Ingalls Wilder, bohater jej cyklu powieściowego Domek na prerii oraz jego licznych ekranizacji.

Grace Pearl Ingalls po mężu Dow – młoda amerykańska pionierka, najmłodsza siostra pisarki Laury Ingalls Wilder, bohaterka jej cyklu powieściowego "Domek na prerii" i jego ekranizacji; nauczycielka i dziennikarka.

Mary Amelia Ingalls – młoda amerykańska pionierka, starsza siostra pisarki Laury Ingalls Wilder i bohaterka jej cyklu powieściowego Domek na prerii oraz jego ekranizacji.

Jaś i Małgosia – baśń opowiadająca o dwójce dzieci, które pozostawione w lesie przez macochę spotkały złą czarownicę. Zapisali ją i opublikowali w 1812 bracia Grimm w swoim zbiorze Baśni.

Kapitan Jakub Hak – postać fikcyjna, stworzona przez Jamesa Barriego, pojawia się w powieści tego autora „Przygody Piotrusia Pana”. Jest również jednym z głównych bohaterem powieści „Piotruś Pan w czerwieni” autorstwa Geraldine McCaughrean. Największy wróg tytułowego bohatera, kapitan pirackiego okrętu „Wesoły Roger”.

Kłapouchy – osioł, postać fikcyjna ze świata książek dla dzieci o Kubusiu Puchatku.

Kot w butach – europejska baśń ludowa o włoskich korzeniach. Bohaterem tytułowym jest kot, który przy pomocy wybiegów i podstępów doprowadza do ślubu swego pana z królewną.

Kot z Cheshire, Kot-Dziwak z Cheshire, ang. Cheshire Cat – postać z książki Alicja w Krainie Czarów. W filmie Disneya głosu użyczył Sterling Holloway a po jego śmierci Jim Cummings. W filmie Tima Burtona kot mówi głosem Stephena Frya, w polskiej wersji Jana Peszka.

Koziołek Matołek – postać literacka stworzona przez Kornela Makuszyńskiego (tekst) i Mariana Walentynowicza w jednej z pierwszych w Polsce historyjek obrazkowych dla dzieci, która ukazała się w 1932 roku. Jest to postać wciąż popularna, mimo że od śmierci obu autorów minęły już dziesięciolecia, a opisane i narysowane przygody tytułowego bohatera niekoniecznie przystają do współczesnej rzeczywistości. Ta powieść obrazkowa należy do kanonu polskiej literatury dziecięcej. Historia Koziołka Matołka uznawana jest za prekursorską w polskim komiksie.

Kubuś Puchatek, również Fredzia Phi-Phi – fikcyjna postać z literatury dziecięcej, pluszowy miś stworzony przez brytyjskiego pisarza Alana Alexandra Milne’a.

Lassie – fikcyjny pies (suka) rasy owczarek szkocki (collie). Postać została stworzona przez amerykańskiego pisarza Erica Knighta, który opisał jej przygody w powieści Lassie, wróć!.

Mała syrenka – baśń Hansa Christiana Andersena o syrenie, która zakochała się w człowieku, który był księciem. Opowiadanie to zostało opublikowane po raz pierwszy w 1837 roku.

Jakub Marley – postać drugoplanowa opowiadania Karola Dickensa Opowieść wigilijna wydanego w 1843 roku. Był jedynym przyjacielem i wspólnikiem Ebenezera Scrooge'a. Razem z nim założył firmę „Marley & Scrooge”.

Mary Poppins – główna bohaterka serii książek dla dzieci napisanych przez Pamelę L. Travers i zilustrowanych przez Mary Shepard. Na podstawie książek o Mary Poppins powstał film oraz wiele sztuk teatralnych.

Miś Paddington – fikcyjna postać niedźwiadka, która została stworzona przez angielskiego pisarza Michaela Bonda.

Miś Uszatek – postać fikcyjna, antropomorficzny pluszowy miś. Początkowo był bohaterem opowiadań pisarza Czesława Janczarskiego z ilustracjami Zbigniewa Rychlickiego. Na ekranie pojawił się po raz pierwszy w krótkometrażowym filmie animowanym Miś Uszatek (1962). Największą popularność i rozgłos zyskał jednak jako bohater serialu animowanego o tym tytule, emitowanego w latach 1975–1987.

Nieumiałek – postać stworzona przez radzieckiego pisarza dla dzieci Nikołaja Nosowa.

Ole Zmruż-oczko jest bohaterem baśni Hansa Christiana Andersena. Ole Lukøie usypia łagodnie dzieci, pryskając im do oczu mlekiem i przynosi im miłe sny, jeśli się właściwie zachowywały. Imię Ole Lukøie składa się z dwóch części; Ole to popularne duńskie imię męskie, Lukøie oznacza "Zamykacz Oczu". Ole jest postacią folkloru odpowiadającą Piaskunowi.

Pingwin Pik-Pok – bohater książki Adama Bahdaja pt. Mały pingwin Pik-Pok i zrealizowanego w Se-ma-forze animowanego serialu lalkowego o tym samym tytule. Bohaterem jest pingwinek, który ma dość siedzenia na Wyspie Śniegowych Burz i postanawia zwiedzić świat. Serial realizowano w latach 1988–1992 i miał 26 odcinków. Projektantem postaci oraz opiekunem artystycznym serii był Tadeusz Wilkosz. Narratorem i interpretatorem dialogów w serii jest Joanna Stasiewicz. Pik-Pok pojawił się również w spektaklu telewizyjnym Przygody Pingwina Pik-Poka z 1982 w reż. Włodzimierza Fełenczaka.

Pinokio – postać fikcyjna stworzona przez Carla Collodiego, autora powieści Pinokio, która ukazywała się w odcinkach w latach 1881-1883. Pinokio jest też bohaterem licznych teatralnych i filmowych ekranizacji oraz ich sequeli.

Piotruś Królik – główna postać serii książek dla dzieci autorstwa Beatrix Potter.

Pippi Pończoszanka lub Fizia Pończoszanka – postać fikcyjna, tytułowa bohaterka cyklu powieści szwedzkiej pisarki Astrid Lindgren oraz ich filmowych ekranizacji.

Prosiaczek – postać fikcyjna ze świata książek dla dzieci o Kubusiu Puchatku, mała świnka.

Roszpunka – tytuł jednej z niemieckich baśni ludowych oraz imię jej głównej bohaterki. Baśń została po raz pierwszy spisana przez braci Grimm i opublikowana w 1812 roku w zbiorze Baśni.

Ebenezer Scrooge – postać fikcyjna, główny bohater opowiadania Charlesa Dickensa Opowieść wigilijna wydanego w 1843 roku. Scrooge jest zamkniętym w sobie skąpcem, nielubiącym ludzi i świąt Bożego Narodzenia. Podczas nocy wigilijnej przechodzi przemianę w czasie czterech kolejnych wizyt duchów: ducha Jakuba Marleya, ducha minionych świąt Bożego Narodzenia, ducha obecnych świąt Bożego Narodzenia i ducha przyszłych świąt Bożego Narodzenia.

Staś Straszydło [w niem. oryginale Struwwelpeter] jest tytułową postacią książki dla dzieci frankfurckiego lekarza dr Heinricha Hoffmanna. Książka ta jest jedną z najpopularniejszych niemieckich książek dla dzieci.

Szewczyk Dratewka – tytuł baśni Janiny Porazińskiej opartej na podaniach ludowych. Baśń opublikowana została po raz pierwszy w 1961 roku w zbiorze Czarodziejska księga, a w 1973 roku jako samodzielna publikacja.

Titelitury / Rumpelstiltskin / Hałasik / Rumpelsztyk – tytuł jednej z baśni braci Grimm, także imię jej bohatera złowrogiego karła, postaci z germańskiego folkloru ludowego. Baśń została opublikowana z pierwszym tomie zbioru Baśni w 1812 roku.

Tomcio Paluch – fikcyjna postać z folkloru europejskiego, szczególnie z folkloru Wysp Brytyjskich, gdzie jest określana jako Tom Thumb. W Polsce niekiedy tłumaczy się jego przezwisko jako Paluszek.

Tygrysek – postać fikcyjna występująca w drugiej części przygód Kubusia Puchatka – Chatce Puchatka A.A. Milne’a oraz filmach i książkach stworzonych na jej podstawie.

Almanzo James Wilder – amerykański pionier, mąż pisarki Laury Ingalls Wilder, bohater jej cyklu powieściowego „Domek na prerii” oraz jego ekranizacji, ojciec pisarki Rose Wilder Lane; ceniony farmer i stolarz.