Abraha (król)W
Abraha (król)

Abraha także Abraha al-Aszram – dowódca armii aksumickiej, w połowie VI w. obalił władcę Himjarytów – Simjafę Aszwę, osadzonego na tronie przez króla Aksum Kaleba, i ogłosił się królem Himjarytów. Panował prawdopodobnie przez około trzydzieści lat od 535 do 565 roku.

Aden (kolonia)W
Aden (kolonia)

Kolonia Adeńska – brytyjska kolonia istniejąca w latach 1937–1963, składająca się głównie z miasta portowego Aden i jego najbliższego otoczenia. Przed 1937 roku obszar 121 km² tego terytorium, znany jako Aden Settlement, rządzony był przez Prezydencję Bombaju Indii Brytyjskich.

AjjubidziW
Ajjubidzi

Ajjubidzi, arab. الأيوبيون – sunnicka dynastia pochodzenia kurdyjskiego, panująca w różnych regionach Bliskiego Wschodu od roku 1174 do roku 1342, u szczytu potęgi na przełomie XII i XIII wieku rządząca w Egipcie, Lewancie, Al-Dżazirze i Jemenie.

AksumW
Aksum

Aksum – starożytne królestwo, które istniało w latach 80 p.n.e do 825 r., położone w północnej części dzisiejszej Etiopii i Erytrei. Jego stolicą było Aksum.

Al-Ka’ida Półwyspu ArabskiegoW
Al-Ka’ida Półwyspu Arabskiego

Al-Ka’ida Półwyspu Arabskiego (AQAP) – filia terrorystycznej organizacji Al-Ka’ida na Półwyspie Arabskim, szczególnie aktywna na terenie Jemenu, gdzie prowadzi działania terrorystyczne.

Arabia FelixW
Arabia Felix

Arabia Felix – łacińska, stosowana przez Rzymian nazwa południowo-zachodniej części Półwyspu Arabskiego.

Federacja Arabii PołudniowejW
Federacja Arabii Południowej

Federacja Arabii Południowej – historyczna struktura państwowa pod protekcją brytyjską. Utworzona 4 kwietnia 1962 roku z 15 stanów Federacji Arabskich Emiratów Południa. 18 stycznia 1963 roku nastąpiło połączenie z kolonią Aden. W czerwcu 1964 roku dołączył jeszcze Górny Sułtanat Aulaqi, tworząc 17. stan. Federacja przestała istnieć 30 listopada 1967 roku po uzyskaniu niepodległości wraz z Protektoratem Arabii Południowej i przekształciła się w Ludowo-Demokratyczną Republikę Jemenu.

Górna JafaW
Górna Jafa

Jafa Górna, oficjalnie: Państwo Górna Jafa, pol. Jafi al-Ulja – historyczne arabskie państwo w obecnym Jemenie, o powierzchni ok. 1040 km ², ze stolicą w Mahdżaba.

HimjaryciW
Himjaryci

Himjaryci – lud arabski z południowo-zachodniej części Półwyspu Arabskiego, który od ok. 115 p.n.e. do ok. 525 roku n.e. władał państwem na terenach obecnego Jemenu. Królestwo Himjarytów było jednym z sześciu największych królestw przedmuzułmańskich – obok królestwa Saby, królestwa Katabanu, królestwa Ausanu, królestwa Hadramaut i królestwa Ma’in.

I wojna izraelsko-arabskaW
I wojna izraelsko-arabska

Pierwsza wojna izraelsko-arabska 1948–1949, nazywana przez Izraelczyków wojną o niepodległość bądź wojną wyzwoleńczą, przez Arabów natomiast katastrofą – pierwszy konflikt zbrojny nowożytnego Izraela z jego arabskimi sąsiadami, który zapoczątkował serię wojen izraelsko-arabskich.

Jemen PółnocnyW
Jemen Północny

Jemen Północny – termin używany do oznaczenia zarówno Jemeńskiej Republiki Arabskiej (1962–1990) jak i jej poprzednika Królestwa Jemenu (1918–1962), sprawującego zwierzchnictwo nad terytorium, które dzisiaj jest północną częścią Jemenu w południowej Arabii.

Konflikt adeńskiW
Konflikt adeński

Powstanie w Jemenie Południowym, znane również jako Konflikt adeński – powstanie przeciwko rządom brytyjskim w Federacji Arabii Południowej, trwające w latach 1963–1967.

Królestwo JemenuW
Królestwo Jemenu

Królestwo Jemenu – niepodległe państwo jemeńskie, istniejące w latach 1918-1962.

Królestwo minejskieW
Królestwo minejskie

Królestwo minejskie lub Mina – starożytne państwo istniejące na Półwyspie Arabskim w VII-III wieku p.n.e. ze stolicą w Jasil i Karnawu. Około 115 r. p.n.e. zostało podbite przez Himjarytów.

Królestwo SabaW
Królestwo Saba

Saba, bibl. Szeba – jedno z największych królestw przedislamskich, które znajdowało się w południowo-zachodniej części Półwyspu Arabskiego. Stolicą Saby było miasto Marib. Rozwinięte rolnictwo i handel, własne pismo południowoarabskie. Wznoszono również zamki i świątynie na terenach znanych w starożytności z produkcji wartościowego kadzidła i mirry.

MaribW
Marib

Marib, właściwie Ma’rib – stołeczne miasto gubernatorstwa Ma’rib w Jemenie, a w czasach historycznych było stolicą królestwa Saba na południu Półwyspu Arabskiego. Położone jest w odległości 135 km na wschód od dzisiejszej stolicy Jemenu, Sany. Liczba ludności 16 794.

Protektorat AdeńskiW
Protektorat Adeński

Protektorat Adeński był brytyjskim protektoratem w południowej Arabii, istniejącym w latach 1886-1963. Administracyjnie dzielił się na dwie części: Zachodni Protektorat Adenu z największym miastem Lahidż i Wschodni Protektorat Adenu z głównym ośrodkiem w porcie Al-Mukalla. Obejmował prawie całe terytorium Jemenu Południowego, oprócz obszaru Kolonii Adeńskiej. Obecnie część Jemenu.

Protektorat Arabii PołudniowejW
Protektorat Arabii Południowej

Protektorat Południowej Arabii grupował stany objęte protekcją Wielkiej Brytanii, później przekształcił się w Jemen Południowy. Protektorat powstał 18 stycznia 1963 jako struktura państwowa składająca się z tych obszarów Protektoratu Adeńskiego, które nie dołączyły do Federacji Arabii Południowej.

SabejczycyW
Sabejczycy

Sabejczycy – dominujący w I tysiącleciu p.n.e. lud pochodzenia semickiego południowo-zachodniej Arabii, który pod koniec II tysiąclecia p.n.e. osiedlił się u wybrzeży Morza Czerwonego, tworząc kilka rywalizujących ze sobą królestw. Najważniejszym z nich było królestwo Saba ze stolicą w Marjab i to od niego właśnie wzięła się obecna nazwa całego tego ludu. Innymi ważnymi królestwami były: królestwo minejskie ze stolicą QRNH, królestwo katabańskie ze stolicą Timna, królestwo Ausan ze stolicą MSWR i królestwo Hadramaut ze stolicą Szabwa. Królestwa te rywalizowały ze sobą przede wszystkim o polityczną, ekonomiczną i militarną kontrolę ważnych szlaków handlowych wiodących do zlokalizowanych w pobliżu źródeł mirry i kadzidła. Z rywalizacji tej zwycięsko wyszło królestwo Saba, któremu na początku VII wieku p.n.e. udało się podbić sąsiednie królestwo Ausan, a następnie królestwa Main i Kataban. Decydująca dla ustalenia chronologii tych wydarzeń stała się identyfikacja Karib'īl-Watara, jednego z królów Saby i zdobywcy Ausan, z Karabilu – Sabejczykiem, który ok. 685 roku p.n.e. złożyć miał trybut asyryjskiemu królowi Sennacherybowi. Dominacja królestwa Saba trwała do ok. 400 roku p.n.e., kiedy to królestwom minejskiemu i katabańskiemu udało się odzyskać niezależność. Koegzystencja istniejących królestw trwała do początków naszej ery, kiedy to mniejsze z nich wchłonięte zostały przez królestwo Saba i królestwo Hadramaut. Kres istnieniu dwóch ostatnich królestw Sabejczyków położył górski lud Himjarytów, podbijając je w III wieku n.e.

Sułtanat LahidżW
Sułtanat Lahidż

Sułtanat Lahidż, znany też jako Sułtanat Abdali – historyczne arabskie państwo w obecnym Jemenie, ze stolicą w mieście Lahidż.

Wojna domowa w Jemenie (1994)W
Wojna domowa w Jemenie (1994)

Wojna domowa w Jemenie – konflikt zbrojny w 1994 pomiędzy siłami wywodzących się z Jemenu Północnego i Jemenu Południowego. Wojnę przegrała Jemeńska Partia Socjalistyczna, w efekcie tego wielu socjalistów musiało opuścić kraj.

Wojna domowa w Jemenie PółnocnymW
Wojna domowa w Jemenie Północnym

Wojna domowa w Jemenie Północnym – wojna w Jemenie Północnym w latach 1962–1970.

Wojna w ZufarzeW
Wojna w Zufarze

Wojna w Zufarze – rebelia trwająca od 1962 do 1976 w Zufarze będącym częścią Omanu. Rząd Omanu został wsparty militarnie przez Wielką Brytanię i Iran, natomiast rebelianci przez Jemen Południowy.

ZafarW
Zafar

Zafar — wioska w Jemenie, starożytna stolica Himjarytów, konfederacji plemion, która po raz pierwszy zjednoczyła Arabię pod swoim panowaniem.

Zjednoczone Państwa ArabskieW
Zjednoczone Państwa Arabskie

Zjednoczone Państwa Arabskie – istniejąca w latach 1958-1961 konfederacja Zjednoczonej Republiki Arabskiej i Królestwa Jemenu.