Kuchnia śląskaW
Kuchnia śląska

Kuchnia śląska – dział sztuki kulinarnej wywodzącej się i charakterystycznej dla Górnego Śląska i Ślązaków.

BratkartofleW
Bratkartofle

Bratkartofle – prosta potrawa ziemniaczana, popularna w Niemczech, i na Górnym Śląsku oraz Warmii, Małopolsce (Galicji) i Mazurach. Przygotowana z ugotowanych wcześniej i pokrojonych na małe kawałki lub plasterki ziemniaków. Smażona na patelni z rozgrzanym tłuszczem, spożywana najczęściej z kwaśnym mlekiem lub jajkiem sadzonym. Podawana była głównie na kolację przy wykorzystaniu ziemniaków pozostałych z obiadu lub też specjalnie ugotowanych od razu w większej ilości.

BryjaW
Bryja

Bryja – rzadka kasza lub zacierka, potrawa charakterystyczna dla starożytnych Germanów, Celtów i Słowian sporządzana na bazie rozgotowanego ziarna lub kaszy, która stanowiła ich podstawowy rodzaj pożywienia, a także nazwa tradycyjnej śląskiej potrawy przyrządzanej na Boże Narodzenie. Słowo bryja, breja, brejka, braha, niem. Brei jest pochodzenia celtyckiego. Również antyczne przekazy pisane wyraźnie stwierdzają, że Germanie spożywali powszechnie owies w postaci bryi, podobnie też poświadczona jest konsumpcja owsa przez Celtów.

Buchty (ciasto)W
Buchty (ciasto)

Buchty – słodki wyrób piekarniczy: połączone ze sobą bokami bułeczki wypiekane z ciasta drożdżowego, najczęściej z nadzieniem. Bywają również wypiekane bez nadzienia, wówczas podaje się je z dżemem, miodem lub masłem do smarowania. Bucht nie lukruje się, nieraz natomiast posypywane są przed podaniem cukrem pudrem.

EintopfW
Eintopf

Eintopf – potrawa jednogarnkowa; treściwy posiłek przygotowany w jednym naczyniu, zastępujący cały obiad.

Golonka (potrawa)W
Golonka (potrawa)

Golonka – nazwa tradycyjnej polskiej potrawy z tuszy świni domowej.

HekeleW
Hekele

Hekele – śląska potrawa sporządzana na zimno z wymoczonego i pokrojonego śledzia oraz ugotowanego jajka, ogórka kiszonego, cebuli, z dodatkiem pieprzu i musztardy. Najczęściej podawana z pieczywem.

KarminadleW
Karminadle

Karminadle – potrawa kuchni śląskiej, rodzaj kotletów mielonych. Są to smażone na głębokim tłuszczu kulki z mielonego mięsa, tradycyjnie wieprzowego. Gotowe karminadle mają lekko spłaszczony, kulisty kształt i średnicę ok. 5–7 cm. W smaku są słone i lekko pikantne. 17 stycznia 2008 tak zdefiniowane karminadle zostały wpisane na Listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w kategorii „Gotowe dania i potrawy w województwie śląskim”.

KaszankaW
Kaszanka

Kaszanka – wyrób wędliniarski z kaszy i krwi oraz podrobów: wątroby, płuc, ozorów, skórek wieprzowych, tłuszczu, popularny także w kuchni słowackiej, węgierskiej i niemieckiej. W Polsce krupnioki śląskie uzyskały w czerwcu 2016 europejski certyfikat Chronione Oznaczenie Geograficzne.

Kluski czarneW
Kluski czarne

Kluski czarne – rodzaj klusek przygotowanych z surowych i gotowanych ziemniaków, formowane w mocno spłaszczone kulki z wgłębieniem, gotowane w osolonym wrzątku. Są jedną z podstawowych potraw na Górnym Śląsku. Znane są również w innych regionach Polski – stąd taka różnorodność nazw regionalnych.

Kluski śląskieW
Kluski śląskie

Kluski śląskie – rodzaj klusek ziemniaczanych przygotowanych z gotowanych ziemniaków i mąki, formowane w mocno spłaszczone kulki z wgłębieniem, gotowane w osolonym wrzątku.

Kołocz śląskiW
Kołocz śląski

Kołocz śląski – nazwa zwyczajowa ciasta popularnego na Górnym Śląsku. Równolegle funkcjonuje również określenie kołacz śląski.

KopalniokiW
Kopalnioki

Kopalnioki – twarde śląskie cukierki bez nadzienia, o smaku miętowo-anyżowym, znane od końca XIX wieku.

Krupnioki śląskieW
Krupnioki śląskie

Krupnioki śląskie – zaliczane są do wędlin podrobowych, nietrwałych, parzonych, z przyprawami, w osłonce naturalnej. Średnica batonów wynosi 30–40 mm, długość 15–25 cm, zaś masa jednostkowa batonu wynosi 200–300 g.

Legnicka bombaW
Legnicka bomba

Legnicka bomba – rodzaj piernikowych ciastek w polewie czekoladowej, charakterystycznych dla Legnicy. Nazwa pochodzi prawdopodobnie od kształtu wypieków.

MakówkiW
Makówki

Makówki (makiełki) – deser, potrawa wigilijna.

MoczkaW
Moczka

Moczka – śląska potrawa przyrządzana na Boże Narodzenie.

Modra kapustaW
Modra kapusta

Modra kapusta – alternatywne i gwarowe określenie czerwonej kapusty głowiastej, oraz sporządzanej z niej dwóch rodzajów potraw, zaliczanych do regionalnych potraw z ziem Wielkopolski i Śląska.

NecówkaW
Necówka

Necówka - regionalny wyrób wędliniarski produkowany na terenie Śląska Cieszyńskiego, zaliczany do wyrobów średniorozdrobnionych. Jest to polędwiczka wieprzowa umieszczona w klopsie z farszu mięsnego, o rozmiarach zbliżonych do bochenka chleba a następnie w otoku (necu) i upieczona. Nazwa pochodzi od błony uzyskiwanej z żołądka wieprzowego nazywanej necem bądź firanką, w której składniki są umieszczane przed upieczeniem. Necówka jest w regionie cieszyńskim tradycyjną potrawą podawaną na weselach.

OblatyW
Oblaty

Oblaty – rodzaj okrągłych wafli (opłatków) o średnicy 10–20 cm, grubości 1–3 mm, według tradycyjnej receptury o smaku słodkim i waniliowym, współcześnie w różnych smakach. Tradycyjny produkt kulinarny znany co najmniej od XIX wieku na Górnym Śląsku oraz w Czechach jako lázeňská oplatka i na Słowacji.

PączekW
Pączek

Pączek – w kuchni polskiej, wyrób cukierniczy w postaci ciasta drożdżowego z mąki pszennej, uformowanego na kształt lekko spłaszczonej, mieszczącej się w dłoni kuli i usmażonego na głębokim tłuszczu na kolor ciemnozłoty lub upieczonego w wysokiej temperaturze na kolor jasnozłoty. Tradycyjnie pączki nadziewa się konfiturą lub marmoladą przed smażeniem. Współcześnie zdarzają się pączki nadziewane dopiero po usmażeniu: zazwyczaj marmoladą wieloowocową lub konfiturą różaną, rzadziej likierem, budyniem, czekoladą, a nawet twarogiem. Gotowy pączek jest zwykle lukrowany lub oprószony cukrem pudrem, może być też posypany kandyzowaną skórką pomarańczową lub polany czekoladą. Maria Śleżańska w swoim przepisie na „pączki doskonałe” zalecała posypanie ich, zaraz po usmażeniu, cukrem zmieszanym z tartą skórką cytrynową.

Rolada (potrawa mięsna)W
Rolada (potrawa mięsna)

Rolada – rodzaj potrawy mięsnej. Przygotowuje się ją przez zawinięcie farszu w kawałek mięsa. Tradycyjnie była to wołowina, ale można spotkać też rolady robione z użyciem innego mięsa. Składniki farszu różnią się w zależności od regionu, jednak najczęściej stosuje się boczek, kiełbasę, ogórek kiszony, cebulę oraz czerstwą skórkę chleba. Przyprawy to głównie papryka, pieprz i musztarda. Na Górnym Śląsku jest ona często spożywana z modrą kapustą oraz kluskami śląskimi.

Sałatka ziemniaczanaW
Sałatka ziemniaczana

Sałatka ziemniaczana – potrawa kuchni niemieckich oraz kuchni pozostających pod wpływami niemieckimi. Sałatka przygotowywana jest przede wszystkim z ugotowanych i pokrojonych w kostkę ziemniaków oraz z posiekanej cebuli. Doprawiana jest olejem i octem lub majonezem, oraz solą i pieprzem. Sałatka ziemniaczana [w wersji podstawowej] zaliczana jest do potraw postnych.

Ser domowy smażonyW
Ser domowy smażony

Ser domowy, ser zgliwiały, ser smażony – popularny w kuchni niemieckiej, śląskiej, wielkopolskiej i galicyjskiej; ser wytwarzany z dojrzałego (zgliwiałego) twarogu z mleka krowiego. W Czechach zbliżoną formę mają serki ołomunieckie.

SzałotW
Szałot

Szałot – śląska sałatka. Przyrządzana z pokrojonych w kostkę: ziemniaków ugotowanych w łupinach, jajek na twardo, ogórków kiszonych, cebuli oraz dodatków mięsnych jak np. solone filety śledziowe, kiełbasa, pokrojony a następnie wysmażony na patelni wędzony boczek i wędzona słonina. Stosowane przyprawy to: musztarda, sól i pieprz czarny. Sałatkę tę podaje się z pieczywem.

Szołdra (potrawa)W
Szołdra (potrawa)

Szołdra – tradycyjna potrawa wielkanocna kuchni śląskiej.

SzpajzaW
Szpajza

Szpajza − śląski deser przygotowywany z jajek kurzych. Wyróżnić można także cytronszpajzę z kuchni pomorskiej.

Śląskie nieboW
Śląskie niebo

Śląskie niebo – mięsna potrawa regionalna kuchni śląskiej przygotowywana przede wszystkim na świąteczne okazje. Podawana dawniej także jako rekompensata za nieodpłatną pracę podczas skubania pierza i pracy przy kądzieli.

Śląskie SmakiW
Śląskie Smaki

Śląskie Smaki – turystyczny szlak kulinarny przebiegający przez teren województwa śląskiego.

Wątróbka po bawarskuW
Wątróbka po bawarsku

Wątróbka po bawarsku – smażone na chrupko z cebulą wątróbki wieprzowe podawane z papryką, ogórkiem konserwowym oraz grzankami, ewentualnie pieczonymi ziemniakami.

WodzionkaW
Wodzionka

Wodzionka, wodzianka albo brotzupa – regionalna potrawa śląska. Dawniej stanowiła jedno z podstawowych dań śląskiej kuchni. Wodzionka występuje w wielu odmianach, ale w każdej podstawą są chleb i wrzątek.

ŻurW
Żur

Żur – zupa przyrządzana na bazie mięsnego wywaru zagęszczanego zakwasem chlebowym, zwykle z mąki żytniej mająca charakterystyczny kwaśny smak. Specjalność regionalnej kuchni polskiej, białoruskiej, czeskiej i słowackiej oraz innych Słowian północnych. Przygotowana w połączeniu z wywarem z kości i jarzyn, z dodatkiem suszonych grzybów, albo też gotowana z kiełbasą, wędzonym boczkiem wieprzowym, żeberkami, ogonem wieprzowym.

ŻymlokW
Żymlok

Żymlok – tradycyjna śląska wędlina podrobowa, produkowana dawniej przy okazji świniobicia, by wykorzystać wszystkie składniki tuszy wieprzowej. Poza obszarem Śląska występuje pod nazwą bułczanka.