Obozy niemieckie (1933–1945)W
Obozy niemieckie (1933–1945)

Obozy w III Rzeszy – obozy i podobozy przeznaczone do przetrzymywania ludzi kierowane przez SA, a później SS, policję lub Wehrmacht. Utworzone w latach 1933–1945 przez władze państwowe Rzeszy Niemieckiej. Obozy te, w liczbie przynajmniej 12 tysięcy, umiejscowione były na własnym terytorium III Rzeszy oraz na ziemiach państw okupowanych.

Arbeit macht freiW
Arbeit macht frei

Arbeit macht frei – niemiecki slogan wywiedziony z rozpowszechnionego w tradycji protestanckiej cytatu z Ewangelii Jana Wahrheit macht frei. W 1872 nacjonalistyczny niemiecki pisarz Lorenz Diefenbach zatytułował swoją powieść wydaną w Wiedniu parafrazą hasła biblijnego: Arbeit macht frei. Hasło to stało się popularne w kręgach narodowosocjalistycznych.

Bad Sulza (KL)W
Bad Sulza (KL)

Konzentrationslager Bad Sulza – niemiecki obóz koncentracyjny założony w 1933 w miasteczku wypoczynkowo-sanatoryjnym Bad Sulza, w Turyngii, w Niemczech. Funkcjonował do kwietnia 1937, a później ponownie od 1940 do 1945 jako Stalag.

Banjica (miasto Belgrad)W
Banjica (miasto Belgrad)

Banjica – historyczne przedmieście stolicy Serbii, Belgradu. Położone jest na stokach wzgórza o tej samej nazwie, na terenie dwóch gmin miejskich: Savski Venac i Voždovac.

Jedem das SeineW
Jedem das Seine

Jedem das Seine – niemiecki idiom, będący tłumaczeniem łacińskiej frazy Suum cuique, na język polski można to przetłumaczyć jako każdemu co mu się należy. Zdanie to znajdowało się nad wejściem do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie. Napis ten, w przeciwieństwie do innych znajdujących się nad bramami obozów, był skierowany tak, aby odczytanie go było możliwe podczas opuszczania obozu, a nie wchodzenia do niego.

Crveni Krst (KL)W
Crveni Krst (KL)

Crveni Krst — obóz koncentracyjny założony przez Niemców podczas II wojny światowej w pobliżu serbskiego miasta Niš.

KZ DürrgoyW
KZ Dürrgoy

KZ Dürrgoy − niemiecki obóz koncentracyjny położony w południowej części Wrocławia, przy Strehlener Chaussee czyli Szosie Strzelińskiej, na osiedlu Dürrgoy (Tarnogaj), naprzeciw Cmentarza Ducha Świętego.

Lager Elektro-MühleW
Lager Elektro-Mühle

Lager Elektro-Mühle – niemiecki nazistowski kobiecy obóz pracy dla Żydówek, działający od września 1941 do 5 października 1943, a zlokalizowany w Poznaniu przy ul. Gnieźnieńskiej 47.

Esterwegen (KL)W
Esterwegen (KL)

Strafgefangenenlager Esterwegen, Konzentrationslager Esterwegen – niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny założony w miejscowości Esterwegen w Dolnej Saksonii. Funkcjonował od 1933 roku do końca wojny.

Fort RomainvilleW
Fort Romainville

Fort Romainville – fort w dzielnicy Avenir miasta Les Lilas, wzniesiony w latach 1844–1848 w ramach prac nad pierścieniem fortów wokół Paryża rozpoczętych na polecenie Adolfa Thiersa. W czasie hitlerowskiej okupacji Francji niemiecki niemiecki obóz.

Jugendschutzlager UckermarkW
Jugendschutzlager Uckermark

Jugendschutzlager Uckermark – niewielki hitlerowski obóz koncentracyjny, filia obozu Ravensbrück koło miejscowości Fürstenberg w Brandenburgii. Obóz przeznaczony był początkowo dla dziewcząt a następnie został przekształcony w obóz zagłady.

Kamp WesterborkW
Kamp Westerbork

Kamp Westerbork – były niemiecki nazistowski przejściowy obóz z czasów II wojny światowej funkcjonujący w latach 1942–1945, zlokalizowany w okupowanej Holandii w pobliżu miejscowości Westerbork i Hooghalen w prowincji Drenthe. Na terenie obozu gromadzono holenderskich Żydów, aby następnie pociągami wywieźć ich do obozów zagłady w Europie Wschodniej, głównie do Auschwitz-Birkenau i Sobiboru. Większość ze 107 000 Żydów wywiezionych z Holandii przebywała tu przejściowo przed deportacją. Z obozu zostało deportowanych także 245 Romów i Sinti oraz kilkudziesięciu działaczy ruchu oporu. Po zakończeniu wojny powróciło zaledwie 5000 osób ze wszystkich deportowanych. W Kamp Westerbork znajdowało się także tajne miejsce egzekucji członków holenderskiego ruchu oporu i więźniów, którzy próbowali uciec z obozu.

Obóz koncentracyjny w KołdyczewieW
Obóz koncentracyjny w Kołdyczewie

Obóz koncentracyjny w Kołdyczewie – znajdował się na północ od Baranowicz na terenie Białorusi; miejsce zamordowania przez okupantów niemieckich i ich kolaborantów około 22 tysięcy osób, głównie Polaków i Żydów, a także w mniejszej ilości Białorusinów, Rosjan i Romów. Obóz działał od marca 1942 do czerwca 1944 roku.

Marsze śmierciW
Marsze śmierci

Marsze śmierci – początkowo potoczne, później przyjęte również w nazewnictwie naukowym określenie zorganizowanej przez Niemców deportacji więźniów i jeńców pod groźbą natychmiastowej śmierci. Niemcy zmuszali więźniów i jeńców do pieszego przemieszczania się bez zapewnienia im odpowiedniego zaopatrzenia. Pędzenie jeńców było zaplanowane i prowadzone przez Niemców w taki sposób, aby spowodować wśród nich jak najwyższą śmiertelność.

Moringen (KL)W
Moringen (KL)

Konzentrationslager Moringen, Frauen-Konzentrationslager Moringen, Jugend-Konzentrationslager Moringen, Jugendschutzlager Moringen, SS-Sonderlager Moringen – niemieckie obozy koncentracyjne funkcjonujące w latach 1933-1945, w miasteczku Moringen, w Dolnej Saksonii, w Niemczech.

Nacht und NebelW
Nacht und Nebel

Nacht und Nebel – tytuł tajnego dekretu nazistowskiego z 1941 roku, kryptonim wynikającej z tego dekretu akcji deportacyjnej oraz nazwa kategorii więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych. Nazwa dekretu pochodzi z opery Ryszarda Wagnera Złoto Renu, w której jedna z głównych postaci, mroczny karzeł Alberyk, po założeniu magicznego hełmu zmienia się w dym, śpiewając: „Nocy i mgło, znikam”.

Niemiecki obóz przesiedleńczy w ToruniuW
Niemiecki obóz przesiedleńczy w Toruniu

Niemiecki obóz przesiedleńczy w Toruniu -, obóz niemiecki dla wysiedlonych, a następnie podoboz (Unterlager) znajdujący się w latach 1940-1943 w Toruniu.

Obozy Lety i HodonínW
Obozy Lety i Hodonín

Obozy koncentracyjne Lety i Hodonín – powstałe na podstawie rządowego dekretu z 2 marca 1939 roku obozy pracy, a następnie obozy przejściowe dla ludności romskiej, funkcjonujące w Drugiej Republice Czechosłowackiej, a następnie Protektoracie Czech i Moraw. Zarządzane przez czeską administrację z nadzorem niemieckim.

Obóz niemiecki dla Polaków (Polenlager) w PogrzebieniuW
Obóz niemiecki dla Polaków (Polenlager) w Pogrzebieniu

Polenlager 82 Pogrzebin – hitlerowski obóz przesiedleńczy znajdujący się we wsi Pogrzebień, jeden z 26 niemieckich obozów koncentracyjnych tzw. Polenlager na Górnym Śląsku założonych dla ludności polskiej przez Niemców.

Obóz niemiecki dla Polaków (Polenlager) w RaciborzuW
Obóz niemiecki dla Polaków (Polenlager) w Raciborzu

Polenlager Ratibor Schützhaus nr 75 – jeden z 24 niemieckich obozów koncentracyjnych w systemie Polenlager utworzony w Raciborzu przeznaczonych dla ludności polskiej mieszkającej na Śląsku.

Obóz przy ulicy Przemysłowej w ŁodziW
Obóz przy ulicy Przemysłowej w Łodzi

Obóz prewencyjny (izolacyjny) dla młodych Polaków Policji Bezpieczeństwa w Łodzi, również potocznie Kinder-KL Litzmannstadt – obóz utworzony na obszarze wydzielonym z łódzkiego getta, przeznaczony dla dzieci i młodzieży polskiej od 6 do 16 roku życia. Formalnie utworzony około połowy 1942, operacyjną działalność rozpoczął 11 grudnia 1942 roku. Funkcjonował do końca okupacji niemieckiej w Łodzi, do 19 stycznia 1945 roku.

Obóz w DrancyW
Obóz w Drancy

Obóz internowania w Drancy – niemiecki obóz przeznaczony dla Żydów z Francji i innych krajów Europy Zachodniej, w którym oczekiwali oni na transport do obozów zagłady poza Francją, głównie do Auschwitz-Birkenau. Funkcjonował od sierpnia 1941 do sierpnia 1944.

Oranienburg (KL)W
Oranienburg (KL)

Konzentrationslager Oranienburg – niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny założony w marcu 1933, w miejscowości Oranienburg; około 30 km na północ od Berlina. Funkcjonował do lipca 1935.

PolenlagerW
Polenlager

Polenlager – system 26 niemieckich obozów koncentracyjnych i miejsc pracy przymusowej dla Polaków na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim podczas II wojny światowej.

Polenlager 10W
Polenlager 10

Polenlager nr 10 – hitlerowski obóz koncentracyjny znajdujący się w Siemianowicach Śląskich, jeden z 26 niemieckich obozów koncentracyjnych, tzw. Polenlager, założonych na Śląsku dla ludności polskiej.

Judenlager w PuszczykowieW
Judenlager w Puszczykowie

Obóz pracy dla Żydów w Puszczykowie – niemiecki nazistowski obóz pracy dla Żydów (mężczyzn), zlokalizowany na terenie Puszczykowa przy ul. Brata Józefa Zapłaty 2, w zagarniętym przez Niemców domu zakonnym Zgromadzenia Braci Serca Jezusowego.

Sachsenburg (KL)W
Sachsenburg (KL)

Konzentrationslager Sachsenburg – niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny położony w Saksonii w Niemczech w pobliżu miasta Zschopau, istniejący w latach 1933–1937.

Sajmište (KL)W
Sajmište (KL)

Sajmište – niemiecki obóz koncentracyjny znajdujący się na przedmieściach Belgradu. Założony został w grudniu 1941 i działał do września 1944. Początkowo przeznaczony był wyłącznie dla serbskich Żydów, w późniejszym czasie również dla Cyganów i więźniów politycznych. W obozie Sajmište zginęła większość z około 16 000 Żydów zamieszkujących przed wybuchem wojny tereny Serbii.

Soldau (obóz)W
Soldau (obóz)

Obóz w Działdowie – niemiecki hitlerowski obóz istniejący w różnych formach podczas okupacji hitlerowskiej w Działdowie w latach 1939–1945. Przez obóz w Działdowie przeszło 30 tysięcy osób, a 12–15 tysięcy znalazło tu śmierć.

TheresienstadtW
Theresienstadt

Getto Theresienstadt, rzadziej Konzentrationslager Theresienstadt, czasem ort. Teresienstadt – kompleks dwóch niemieckich obozów koncentracyjnych utworzony na terenie Protektoratu Czech i Moraw, w miejscowości Terezin, na terenie Czech w austriackiej twierdzy z XVIII i XIX wieku. Składał się z getta dla Żydów oraz tak zwanego obozu przejściowego. Istniał w latach 1941–1945.

Toruński Zakład ChromolitograficznyW
Toruński Zakład Chromolitograficzny

Toruński Zakład Chromolitograficzny – dawna drukarnia, a podczas II wojny światowej obóz przesiedleńczy w Toruniu.

Wyniszczenie przez pracęW
Wyniszczenie przez pracę

Wyniszczenie przez pracę – zasada stosowana w narodowo-socjalistycznym systemie pracy przymusowej w niemieckich obozach koncentracyjnych i obozach pracy w czasie II wojny światowej.

Obóz karno-śledczy w ŻabikowieW
Obóz karno-śledczy w Żabikowie

Więzienie Policji Bezpieczeństwa i Wychowawczy Obóz Pracy Poznań-Junikowo – działający podczas II wojny światowej niemiecki obóz karno-śledczy w Żabikowie, w którym więziono głównie przedstawicieli inteligencji z ziem polskich włączonych do III Rzeszy, członków organizacji konspiracyjnych, jeńców radzieckich, komunistów niemieckich, Świadków Jehowy, a także obywateli innych państw.