33 Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich w dawnym województwie tarnopolskim

Czystka etniczna w Małopolsce Wschodniej – czystki etniczne ludności polskiej i jej eksterminacja o znamionach ludobójstwa, dokonana przez nacjonalistów ukraińskich na terenie województw tarnopolskiego, stanisławowskiego i lwowskiego II Rzeczypospolitej podczas okupacji wojskowej tych ziem przez III Rzeszę i ZSRR w latach 1943–1945. Zbrodni na Polakach dokonywały oddziały UPA, politycznie podporządkowane OUN-B, a następnie UHWR, pod naczelnym dowództwem Romana Szuchewycza, a także oddziały SKW, Służby Bezpieczeństwa OUN-B i ukraińska ludność cywilna. W kilku przypadkach doszło do współpracy pomiędzy wymienionymi wyżej formacjami a niemieckimi jednostkami policyjnymi, w których służyli Ukraińcy.

Zbrodnie w Baryszu – zbrodnie popełnione na Polakach w miejscowości Barysz położonej w dawnym powiecie buczackim województwa tarnopolskiego przez nacjonalistów ukraińskich, w tym zbrodnia dokonana w nocy z 5 na 6 lutego 1945 przez kureń Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA) dowodzony przez Petra Chamczuka „Bystrego”.

Zbrodnia w Berezowicy Małej – zbrodnia popełniona w nocy z 22 na 23 lutego 1944 przez UPA na polskich mieszkańcach Berezowicy Małej w dawnym województwie tarnopolskim.

Zbrodnia w Błyszczance – zbrodnia popełniona w nocy z 15 na 16 stycznia 1945 roku przez oddział Ukraińskiej Powstańczej Armii na polskich mieszkańcach wsi Błyszczanka, położonej w powiecie zaleszczyckim województwa tarnopolskiego, podczas sowieckiej okupacji tych ziem. W wyniku tego ataku zginęło od 60 do 68 Polaków.

Zbrodnia w Bołdurach – zbrodnia dokonana przez oddział UPA 2 stycznia 1944 r. na polskich i ukraińskich mieszkańcach wsi Bołdury, położonej w powiecie brodzkim województwa tarnopolskiego, podczas niemieckiej okupacji tych ziem.

Zbrodnia w Byczkowcach – zbrodnia dokonana przez nacjonalistów ukraińskich 14 lutego 1945 roku na około 100 polskich mieszkańcach wsi Byczkowce, położonej w byłym powiecie czortkowskim województwa tarnopolskiego.

Czernica – wieś na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, rejonie brodzkim. Położona na granicy ziemi lwowskiej i Wołynia, nad rzeką Ikwą, w Górach Złoczowskich, stanowiących dział wód między Bałtykiem, a Morzem Czarnym. Znajduje się 18 km na zachód od Podkamienia.

Zbrodnia w Czerwonogrodzie – atak oddziałów Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA) pod dowództwem Petra Chamczuka „Bystrego” na wieś Czerwonogród, położoną w dawnym powiecie zaleszczyckim województwa tarnopolskiego. W wyniku ataku przeprowadzonego w nocy z 2 na 3 lutego 1945 roku, zginęło 49-60 Polaków, 28 zostało rannych.

Czerwonogród, dziś Uroczyszcze Czerwone koło Nyrkowa) – dawna miejscowość na Podolu w zachodniej Ukrainie, obecnie w rejonie zaleszczyckim obwodu tarnopolskiego. Czerwonogród położony był nad rzeką Dżuryń, wpadającą do Dniestru w pobliżu Zaleszczyk.

Zbrodnia w Gajach Wielkich – zbiorowe zabójstwo Polaków połączone z podpalaniem budynków i grabieżą mienia, dokonane 27 marca 1945 roku we wsi Gaje Wielkie, położonej w byłym powiecie tarnopolskim województwa tarnopolskiego, przez oddział Ukraińskiej Powstańczej Armii.

Zbrodnie w Głęboczku – zbrodnie dokonane przez oddziały Ukraińskiej Powstańczej Armii w latach 1944-1945 na polskich i ukraińskich mieszkańcach wsi Głęboczek, położonej w powiecie borszczowskim województwa tarnopolskiego, podczas sowieckiej okupacji tych ziem. Łącznie w wyniku kilku ataków w Głęboczku z rąk nacjonalistów ukraińskich zginęło 131 osób.

Obrona Hanaczowa – walki obronne polskiej samoobrony opartej na strukturze Armii Krajowej w Hanaczowie, w 1944, z oddziałami UPA, wspartymi dezerterami z 14. Dywizji Grenadierów SS i Ukraińskiej Policji Pomocniczej, zakończone odparciem ataków. Większość mieszkańców wsi zdołała się ewakuować, lecz zabudowa Hanaczowa została doszczętnie zniszczona podczas pacyfikacji przeprowadzonej 2 maja 1944 r. przez oddziały niemieckie.

Zbrodnie w Hleszczawie i Stadnicy – zabójstwa popełnione w latach 1944-1945 przez oddziały UPA na polskich mieszkańcach wsi Hleszczawa oraz chutoru Stadnica, położonych w dawnym powiecie trembowelskim województwa tarnopolskiego, w tym zbrodnia z 8-9 lutego 1945 roku, gdy zabito 56-57 mieszkańców obu miejscowości.

Zbrodnia w Hucie Pieniackiej – dokonana 28 lutego 1944 akcja pacyfikacyjna polskiej ludności cywilnej w Hucie Pieniackiej, w wyniku której śmierć poniosło około 850 osób. Pacyfikacji dokonali, według śledztwa IPN, ukraińscy policjanci z jednego batalionów 4 Pułku Policji SS pod niemieckim dowództwem, wraz z okolicznym oddziałem Ukraińskiej Powstańczej Armii i oddziałem paramilitarnym składającym się z nacjonalistów ukraińskich, pod dowództwem Włodzimierza Czerniawskiego.

Zbrodnia w Ihrowicy – zbrodnia popełniona przez UPA z pomocą oddziału samoobrony ukraińskiej (SKW) w wigilijną noc 24 grudnia 1944 na polskiej ludności Ihrowicy na Podolu w dawnym powiecie tarnopolskim, na terenach zajętych przez Armię Czerwoną.

Zbrodnia w Korościatynie – zbrodnia popełniona przez UPA z pomocą ludności ukraińskiej w nocy z 28 na 29 lutego 1944 na Polakach, mieszkańcach wsi Korościatyn na Podolu w dawnym powiecie buczackim województwa tarnopolskiego podczas okupacji tych ziem przez III Rzeszę.

Zbrodnia w Lataczu – zbrodnia popełniona w nocy z 15 na 16 stycznia 1945 roku przez oddział Ukraińskiej Powstańczej Armii na polskich mieszkańcach wsi Latacz, położonej w powiecie zaleszczyckim województwa tarnopolskiego, podczas sowieckiej okupacji tych ziem. W wyniku tego ataku zginęło od 74 do 90 osób, 60 zostało rannych.

Zbrodnia w Łanowcach – zbrodnia dokonana w nocy z 12 na 13 lutego 1944 przez UPA na ludności narodowości polskiej. Miejscem zbrodni były Łanowce w powiecie borszczowskim na Podolu.

Zbrodnia w Łozowej – zbrodnia dokonana w nocy z 28 na 29 grudnia 1944 roku na ponad 100 mieszkańcach wsi Łozowa, położonej w byłym powiecie tarnopolskim województwa tarnopolskiego. Sprawcą mordu była sotnia "Burłaky" Ukraińskiej Powstańczej Armii.

Zbrodnie w Majdanie – zbrodnie dokonane przez ukraińskich nacjonalistów w latach 1943-1945 na polskich mieszkańcach wsi Majdan, położonej w powiecie kopyczynieckim województwa tarnopolskiego, podczas niemieckiej i sowieckiej okupacji tych ziem, w szczególności dwa ataki oddziałów Ukraińskiej Powstańczej Armii, w których zginęło ponad 150 osób.

Zbrodnia w Palikrowach – zbrodnia dokonana 12 marca 1944 w Palikrowach przez 4 Pułk Policji SS utworzony z ukraińskich ochotników do 14 Dywizji Grenadierów SS (Galizien) oraz miejscowe bojówki UPA i SKW. 365 Polaków zostało rozstrzelanych.

Zbrodnia w Płauczy Wielkiej – zbrodnia dokonana przez nacjonalistów ukraińskich w marcu 1944 r. na polskich i ukraińskich mieszkańcach wsi Płaucza Wielka, położonej w powiecie brzeżańskim województwa tarnopolskiego, podczas niemieckiej okupacji tych ziem.

Zbrodnia w Podkamieniu – zbrodnia dokonana między 12 a 16 marca 1944 przez kureń UPA dowodzony przez Maksa Skorupśkiego ps. „Maks” przy pomocy 4 pułku policji SS złożonego z ukraińskich ochotników pod dowództwem niemieckim, we wsi Podkamień w dawnym województwie tarnopolskim. Szacowana liczba ofiar waha się 400 do 600 Polaków.

Pogrom w Złoczowie – pogrom Żydów dokonany w dniach 2-4 lipca 1941 roku przez ukraińskich nacjonalistów oraz żołnierzy niemieckich z udziałem ludności Złoczowa.

Zbrodnia w Puźnikach – zbrodnia na Polakach dokonana w nocy z 12 na 13 lutego 1945 roku przez sotnie z kurenia Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA) Petra Chamczuka „Bystrego” w miejscowości Puźniki położonej w dawnym powiecie buczackim województwa tarnopolskiego. Nacjonaliści ukraińscy zamordowali według różnych źródeł od 50 do 120 Polaków.

Zbrodnie w Sławentynie – zbrodnie popełnione przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach, mieszkańcach wsi Sławentyn położonej w dawnym powiecie podhajeckim województwa tarnopolskiego, w szczególności masakra dokonana w nocy z 17 na 18 września 1939.

Zbrodnie w Sorocku – zbrodnie popełnione w 1944 roku przez oddziały UPA na polskich mieszkańcach wsi Sorocko położonej w dawnym powiecie trembowelskim województwa tarnopolskiego.

Torskie – wieś na Podolu, na Ukrainie, w rejonie zaleszczyckim obwodu tarnopolskiego. Siedziba rady wiejskiej, wspólnej ze wsiami Kluszka i Jakubówka.

Zbrodnia w Toustobabach - zbrodnia popełniona 22 grudnia 1944 r. przez oddziały Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA) na Polakach we wsi Toustobaby położonej w dawnym powiecie podhajeckim województwa tarnopolskiego, na terenach zajętych przez Armię Czerwoną. W zbrodni uczestniczyła także część ukraińskiej ludności wsi. W konsekwencji zginęło co najmniej 82 Polaków.

Zbrodnia w Uhryńkowcach - zbrodnia popełniona w nocy z 31 grudnia 1944 na 1 stycznia 1945 roku przez oddziały UPA i SKW na Polakach we wsi Uhryńkowce położonej w dawnym powiecie zaleszczyckim województwa tarnopolskiego, na terenach zajętych przez Armię Czerwoną.

Zbrodnie w Uściu Zielonym – zbrodnie popełnione we wsi Uście Zielone położonej w dawnym powiecie buczackim województwa tarnopolskiego II Rzeczypospolitej przez bojówki OUN i oddziały UPA, w tym atak z 2 lutego 1945 roku, podczas którego zabito 133 osoby.

Zbrodnia w Zalesiu Koropieckim – zbrodnia na Polakach i Ukraińcach dokonana 7 lutego 1945 roku przez partyzantów z kurenia Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA) Petra Chamczuka „Bystrego” w miejscowości Zalesie Koropieckie położonej w dawnym powiecie buczackim województwa tarnopolskiego. Według różnych źródeł zamordowano 50-70 osób.

Zbrodnia w Zawadówce – zbrodnia popełniona 22 grudnia 1944 r. przez oddział Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA) na Polakach we wsi Zawadówka położonej w dawnym powiecie podhajeckim byłego województwa tarnopolskiego, na terenach zajętych przez Armię Czerwoną. W konsekwencji zginęło 47 Polaków.