WW 1832 roku Bełchatów należał do szeregu (246) miast, w których Żydzi nie podlegali ograniczeniom osiedlania się z uwagi na to, że była to prywatna własność dziedzica. Przyczyniło się to do znacznego napływu ludności żydowskiej do Bełchatowa i rozwoju samego miasta, które w tym okresie konkurowało z leżącymi na południe od miasta Grocholicami. Pierwsza bełchatowska synagoga została wybudowana w 1824 roku, zaś w 1893 roku została na jej miejscu postanowiona nowa – murowana. W tym samym roku utworzono w Bełchatowie pierwszą parafię, której proboszczem został ks. Leon Zaremba. Od tej pory przez 46 lat istniały obok siebie w koegzystencji 3 parafie, 3 wyznania i 3 narodowości.
WPierwsi Żydzi osiedlili się w Braniewie w latach 40. XVIII wieku. Było ich niewielu i wszyscy posiadali listy ochronne wydane przez biskupa warmińskiego lub przez kapitułę biskupstwa. Pierwszym znanym osiedlonym na stałe Żydem był niejaki Filip (Philipp), który po zezwoleniu biskupa warmińskiego w 1744 otrzymał prawo do zamieszkania i handlu.
WHistoria Żydów w Brzegu – osiedlenie się społeczności żydowskiej w Brzegu nastąpiło w XIV wieku. W 1453 roku na Śląsku rozwinął swoją działalność Jan Kapistran, w wyniku czego z Brzegu wypędzono wszystkich Żydów. W 1507 roku spłonęła najstarsza synagoga.
WPierwsi, poświadczeni źródłowo kupcy żydowscy pojawiają się w Gdańsku już w XI wieku. Panowanie książąt pomorskich z rodu Sobiesławiców to okres osłabienia osadnictwa żydowskiego w mieście. Dopiero w 1308 zakon krzyżacki zezwolił kupcom żydowskim na osiedlanie się tutaj. Tak, że w 1440 istniała już ulica żydowska. W 1454, po przyłączeniu Gdańska do Polski, nastąpił napływ Żydów z Litwy i Korony. Kupcy żydowscy w Gdańsku obsługiwali handel zbożem polskiej szlachty, która znalazła w nich swoich faktorów i pośredników w transakcjach z niemieckim patrycjatem miasta. W 1616 było w Gdańsku około 500 Żydów. W 1724 założono towarzystwa Chewra Kadisza i Bikur Chojlim. Czynne były drukarnie żydowskie Rathke i Schrott Tiferet Jisroel. W roku 1816 mieszkało w mieście 3798 Żydów. Do 1883 w Gdańsku powstało pięć gmin żydowskich (kahałów). Od przedmieść i ulic, przy których je utworzono otrzymały one nazwy: Stare Szkoty, Winnica, Wrzeszcz, oraz ulice Szeroka i Szopy. W latach 1880-1890 dokonano zjednoczenia dotychczasowych pięciu gmin oraz budowy Wielkiej Synagogi. W 1924 założony został Jung-Jüdischer Bund Danzig, w latach 1929-1939 wydawano tu tygodnik Jüdisches Wochenblatt. W 1929 w granicach wielkiego Gdańska żyło 5873 Żydów na 235 000 ogółu mieszkańców. Pogromy niemieckie zaczęty się w 1937, a w listopadzie 1938 naziści zniszczyli 2 synagogi, 2 uszkodzili, dokonali kolejnych pogromów. Wielu Żydów emigrowało i do września 1939 roku zostało już tylko 1200 Żydów.
WHistoria Żydów w Kaliszu – osiedlenie się społeczności żydowskiej w Kaliszu nastąpiło w 1139. Pierwszy w Kaliszu cmentarz żydowski założono w 1285 roku. Czynsz za cmentarz opłacany był przez gminę żydowską pieprzem, szafranem i innymi korzeniami. O zamożności i wpływach kaliskich Żydów świadczy także fakt, iż w II połowie XII i na początku XIII w. w Kaliszu bito denary z napisami hebrajskimi.
WŻydzi osiedlili się na terenie Łukowa już w XIV wieku. Szybki wzrost ich liczebności doprowadził do tego, że na przełomie XIX i XX wieku stanowili ok. 2/3 liczby ludności. Okres ten zakończyła jednak II wojna światowa. Wynikiem prześladowań, wywozów do Treblinki i egzekucji było zmniejszenie społeczeństwa łukowskich Żydów do zaledwie ok. 150 osób.
WLudność pochodzenia żydowskiego w Międzyrzecu Podlaskim w 1674 stanowiła ok. 21% mieszkańców miasta Międzyrzec Podlaski. W roku 1692 istniała już gmina żydowska, która podległa kahałowi w Tykocinie. W roku 1788 wyznawców judaizmu było niemal 40%, a w 1827 Żydzi stanowili 65% mieszkańców miasta. Posiadali synagogę, domy modlitwy, chedery, własny szpital, a potem nawet trzy tygodniki wydawane w jidysz.
WŻydzi w Nowej Rudzie - Po zakończeniu II wojny światowej w transportach repatriantów do Nowej Rudy zaczęli przybywać Żydzi. Proces ten rozpoczął się już na początku 1946 roku. Na teren powiatu kłodzkiego skierowano Żydów z obszaru Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, których osiedlano nie tylko w Nowej Rudzie, ale także w Dusznikach-Zdroju, Kłodzku, Ludwikowicach Kłodzkich oraz w Polanicy-Zdroju.
WŻydzi w Radomiu – grupa narodowo-religijna zamieszkująca Radom od XVI do połowy XX wieku.
WŻydzi w Skierniewicach osiedlili się dopiero po roku 1795 i w 1808 zamieszkiwało ich tam zaledwie 73. Sama gmina żydowska została założona w 1850 roku, zaś kilka lat później wybudowano pierwszą synagogę.
WHistoria Żydów w Skwierzynie – Skwierzyna jest niewielkim miastem znajdującym się w województwie lubuskim. W czasie swej długiej i bogatej historii, zamieszkiwana była przez Niemców, Polaków, Żydów, a nawet Holendrów. Skwierzyńscy Izraelici stanowili wspólnotę niewielką, ale mającą znaczny wkład w rozwój miasta.
WHistoria Żydów w Szydłowcu – dzieje społeczności wyznania judaistycznego w Szydłowcu od najwcześniejszej wzmianki o Żydach w mieście w XVI w. do 1946 r.
WGmina żydowska w Tczewie – ludność żydowska osiedliła się na terenach Tczewa na początku XV wieku. Stworzyła na tych terenach swoją gminę, jednak dopiero w 1772 roku ich pobyt w Tczewie został zalegalizowany. Ponad pół wieku od otrzymania od władz miasta zezwolenia na osiedlenie Żydzi wznieśli synagogę. Po ponad stu latach swojej obecności w Tczewie gmina żydowska rozrosła się do prawie pół tysiąca osób, co stanowiło 5% ówczesnej społeczności miasta. Żydzi zajmowali się kupiectwem i handlem – głównie zbożem i skórami.