Mury miejskie w KrakowieW
Mury miejskie w Krakowie

Mury miejskie w Krakowie – ciąg murów miejskich wraz z budowlami o charakterze obronnym, otaczający niegdyś obszar całego Krakowa, a którego niewielki odcinek zachowany został do dziś.

Trasa turystyczna Mury ObronneW
Trasa turystyczna Mury Obronne

Trasa turystyczna Mury Obronne – trasa prowadząca wzdłuż murów obronnych Krakowa, w skład której wchodzi zespół trzech gotyckich baszt: Pasamoników, Stolarzy i Cieśli, brama Floriańska i Barbakan.

Barbakan w KrakowieW
Barbakan w Krakowie

Barbakan – barbakan, najbardziej wysunięta na północ część fortyfikacji miejskich Krakowa. Znajduje się na Plantach, przed Bramą Floriańską, po południowej stronie ul. Basztowej.

Baszta Barchanników w KrakowieW
Baszta Barchanników w Krakowie

Baszta Barchanników – nieistniejąca już baszta w Krakowie, która położona była w ciągu murów miejskich między basztami Przekupników i Czapników, pomiędzy ulicami św. Tomasza i św. Marka na skraju dzisiejszych Plant.

Baszta Bednarzy w KrakowieW
Baszta Bednarzy w Krakowie

Baszta Bednarzy – nieistniejąca już baszta w Krakowie, położona niegdyś w ciągu murów miejskich, za Basztą Pierścienników, po stronie północnej. Ostatnia baszta krakowska w murze po stronie wschodniej, przed oddaloną o ok. 700 m Bramą Grodzką.

Baszta Cieśli w KrakowieW
Baszta Cieśli w Krakowie

Baszta Cieśli – jedna z trzech w pełni zachowanych baszt w obrębie murów miejskich w Krakowie.

Baszta Czapników w KrakowieW
Baszta Czapników w Krakowie

Baszta Czapników – nieistniejąca już baszta w ciągu murów miejskich w Krakowie. Baszta stała u wylotu ulicy św. Tomasza na planty.

Baszta Grzebieniarzy w KrakowieW
Baszta Grzebieniarzy w Krakowie

Baszta Grzebieniarzy – baszta w ciągu murów miejskich Krakowa, nie zachowana do dzisiejszych czasów. Baszta ta prawdopodobnie była położona pomiędzy basztami Prochową II a Przekupników, czyli w dzisiejszych czasach na zapleczu kościoła św. Krzyża. Baszta w okresie jej istnienia była nazywana Basztą Grzebienników. Ambroży Grabowski opisuje ją jako basztę ośmioboczną a w niej sztyber murowany. Basztę mieli bronić grzebieniarze i kartownicy, którzy od 1532 posiadali własny cech. Grabowski pisze również o braku jakiegokolwiek materiału ikonograficznego owej baszty, nadmieniając o braku akwarel Jerzego Głogowskiego, a więc w pierwszych latach XIX wieku baszta mogła już nie istnieć. Józef Muczkowski pisząc o systemie fortyfikacji miejskich w Krakowie w 1911 wymienia od bramy Mikołajskiej po bramę Floriańską w murze obronnym 8 baszt czworobocznych u podstawy i półokrągłych u góry, wymienia wśród nich basztę cechu Grzebieniarzy, publikuje również akwarelę Jerzego Głogowskiego przedstawiającą basztę ale stawia przy nazwie baszty znak zapytania. Dzisiaj w braku wiarygodnych źródeł ikonograficznych i historycznych pisząc o systemie fortyfikacji miejskich w Krakowie istnienie owej baszty jest pomijane.

Baszta Karczmarzy I w KrakowieW
Baszta Karczmarzy I w Krakowie

Baszta Karczmarzy I – nieistniejąca już baszta obronna w obrębie murów miejskich Krakowa. Baszta stała po wschodniej stronie wylotu dzisiejszej ul. Szpitalnej w kierunku Plant. Basztę wzniesiono w 2. połowie XIV wieku w obrębie fortyfikacji miejskich. W dokumentach miejskich zachowały się dwie wzmianki dotyczące baszty w 1627 odnotowana jest naprawa murarska, a pod koniec XVII wieku basztę przejęła kongregacja kupiecka. Zburzono ją w 1. połowie XIX wieku na rozkaz władz austriackich, na mocy dekretu cesarza Franciszka II z 1806 roku.

Baszta Karczmarzy II w KrakowieW
Baszta Karczmarzy II w Krakowie

Baszta Karczmarzy II w Krakowie – baszta wchodząca w skład murów obronnych Krakowa, która znajdowała się pomiędzy pierwszą basztą karczmarzy, a drugą basztą prochową, na tyłach kościoła św. Ducha, obecnie na tyłach Teatru im. Juliusza Słowackiego. Basztę tę nazywano Strażnicą II lub Jastrząb. Była półokrągłą budowlą na kwadratowej kamiennej podstawie zwieńczoną krenelażem. Opiekował się nią cech piwowarów, słodowników i czeladzi karczmarskiej.

Baszta Kowali w KrakowieW
Baszta Kowali w Krakowie

Baszta Kowali – nieistniejąca już baszta w Krakowie, która położona była w ciągu murów miejskich, między Bramą Nową i przylegającą bezpośrednio do niej Basztą Piekarską po stronie północnej i Basztą Siodlarzy po stronie południowej.

Baszta Kurdybaników w KrakowieW
Baszta Kurdybaników w Krakowie

Baszta Kurdybaników – nieistniejąca już baszta w obrębie murów miejskich Krakowa pomiędzy Bramą Na Gródku a Basztą Prochową III, niedaleko południowo-wschodniego skrzydła klasztoru sióstr Dominikanek.

Baszta Mieczników w KrakowieW
Baszta Mieczników w Krakowie

Baszta Mieczników w Krakowie – baszta wchodząca w skład murów obronnych Krakowa, która powstała najprawdopodobniej po 1498, kiedy to po zbudowaniu Barbakanu w systemie obronnym miasta powstawały kolejne baszty. Najstarszy spis baszt obronnych Krakowa z 1473 wspomina o istnieniu jednej tylko baszty pomiędzy bramą Floriańską a bramą Sławkowską. Baszta Mieczników stanowić mogła wraz z basztą Ciesielską silny zespół obronny wspierający Bramę Sławkowską. Jedyny dzisiaj ślad po nieistniejącej już baszcie stanowi kolorowa akwarela z 1809 pędzla Jerzego Głogowskiego – architekta, malarza zatrudnionego na stanowisku miejskiego budowniczego i geodety. Obrazek przedstawia półokrągłą ceglaną basztę na kwadratowej kamiennej podstawie z zachowanymi otworami strzelniczymi. Ambroży Grabowski jedynie przypuszczał gdzie mogła się znajdować baszta Mieczników i Mydlarzy. Ostatecznie jej usytuowanie potwierdziły badania archeologiczne przeprowadzone w latach 50. XX w. Basztę rozebrano w I poł. XIX wieku na rozkaz władz austriackich, a uzyskany z rozbiórki kamień i cegłę sprzedano mieszkańcom Krakowa w drodze publicznej licytacji.

Baszta Pasamoników w KrakowieW
Baszta Pasamoników w Krakowie

Baszta Pasamoników – jedna z trzech w pełni zachowanych baszt w obrębie murów miejskich w Krakowie.

Baszta Piekarska w KrakowieW
Baszta Piekarska w Krakowie

Baszta Piekarska – nieistniejąca już baszta w Krakowie, która położona była w ciągu murów miejskich, między Bramą Nową, do której bezpośrednio przylegała po stronie północnej i Basztą Kowali po stronie południowej. Znajdowała się w okolicach obecnego wylotu ulicy Siennej na Planty.

Baszta Pierścienników w KrakowieW
Baszta Pierścienników w Krakowie

Baszta Pierścienników – nieistniejąca już baszta w Krakowie, położona niegdyś w ciągu murów miejskich, między Basztą Siodlarzy po stronie północnej i Basztą Bednarzy po stronie południowej.

Baszta Prochowa II w KrakowieW
Baszta Prochowa II w Krakowie

Baszta Prochowa II w Krakowie – baszta wchodząca w skład murów obronnych Krakowa, która znajdowała się za drugą basztą karczmarzy, dawniej na tyłach nieistniejącego już kościoła św. Ducha, a obecnie naprzeciwko budynku mieszczącego Scenę Miniatura Teatru im. Juliusza Słowackiego. Najprawdopodobniej była ona basztą o czworobocznym kształcie. Nie zachował się jednak żaden ślad ikonograficzny tej baszty, brak również rysunków Jerzego Głogowskiego co pozwala domniemywać, iż w 1809 baszta ta już nie istniała. Ambroży Grabowski w dokumentach miejskich znalazł jedynie dwie adnotacje dotyczące tej baszty. W 1577 prace związane z remontem dachu baszty prochowej za św. Duchem prowadził opłacony przez miasto murarz Andrzej. W 1626 znajdował się w niej nadal skład prochów.

Baszta Przekupników w KrakowieW
Baszta Przekupników w Krakowie

Baszta Przekupników – nieistniejąca już baszta w Krakowie, która była położona w ciągu murów miejskich pomiędzy basztami Grzebieniarzy i Barchanników, w miejscu obecnego wylotu ul. św. Tomasza na Planty.

Baszta Siodlarzy w KrakowieW
Baszta Siodlarzy w Krakowie

Baszta Siodlarzy – nieistniejąca już baszta w Krakowie, która położona była w ciągu murów miejskich, między Basztą Kowali po stronie północnej i Basztą Pierścienników po stronie południowej.

Baszta Stolarzy w KrakowieW
Baszta Stolarzy w Krakowie

Baszta Stolarzy – jedna z trzech w pełni zachowanych baszt w obrębie murów miejskich w Krakowie.

Baszta Blacharzy w KrakowieW
Baszta Blacharzy w Krakowie

Baszta Blacharzy w Krakowie − nieistniejąca już baszta wchodząca w skład murów miejskich.

Baszta Cyrulików w KrakowieW
Baszta Cyrulików w Krakowie

Baszta Cyrulików w Krakowie − nieistniejąca już baszta w Krakowie, która położona była w ciągu murów miejskich u wylotu ul. Jagiellońskiej na Planty i u zbiegu z dzisiejszą ulicą Karola Olszewskiego.

Baszta Rzeźników w KrakowieW
Baszta Rzeźników w Krakowie

Baszta Rzeźników – nieistniejąca już jedna z 47 baszt położonych w ciągu murów miejskich. Usytuowana była przy ówczesnej ulicy Krowiej biegnącej od Gródka ku Bramie Nowej. Początkowo basztą opiekował się Cech Rzeźników, następnie Cech Kupców, którzy samodzielnie utrzymywali załogę. Od 1626 roku mieścił się tu królewski skład prochu, stąd jej kolejna nazwa. Była to najwyższa z baszt otaczających miasto.

Brama Floriańska w KrakowieW
Brama Floriańska w Krakowie

Brama Floriańska – średniowieczna brama z basztą, położona na Starym Mieście w Krakowie u końca ulicy Floriańskiej, przy skrzyżowaniu z ulicą Pijarską. Stanowi pozostałość po dawnych murach miejskich. Jest jedną z ośmiu krakowskich bram obronnych obok Sławkowskiej, Grodzkiej, Wiślnej, Mikołajskiej, Rzeźniczej, Szewskiej, Nowej i Pobocznej.

Brama Grodzka w KrakowieW
Brama Grodzka w Krakowie

Brama Grodzka – nieistniejąca już brama krakowska. Jedna z ośmiu krakowskich bram obronnych obok floriańskiej, sławkowskiej, wiślnej, mikołajskiej-rzeźniczej, szewskiej, nowej, pobocznej.

Brama Mikołajska w KrakowieW
Brama Mikołajska w Krakowie

Brama Mikołajska − nieistniejąca już, datowana na 1312 rok, brama starego Krakowa. Wchodziła w skład okołu i fortyfikacji miejskich. Bliźniacza budowla do dziś zachowanej Bramy Floriańskiej.

Brama Nowa w KrakowieW
Brama Nowa w Krakowie

Brama Nowa − nieistniejąca już brama w Krakowie, była częścią fortyfikacji miejskich. Była jedną z ośmiu bram obok floriańskiej, sławkowskiej, grodzkiej, wiślnej, szewskiej, mikołajskiej-rzeźniczej, pobocznej.

Brama Poboczna w KrakowieW
Brama Poboczna w Krakowie

Brama Poboczna − nieistniejąca już "brama" krakowska stanowiąca część murów obronnych miasta, choć w rzeczywistości była to jedynie Furta Poboczna od strony południowej ulicy Kanoniczej, gdzie kończył się mur obronny u samego podnóża Wawelu. Nazwa, pod którą jest znana w źródłach historycznych jako brama ukształtowała się w XVII wieku. Brama ta pozwalała przedostać się poza mury, nad Wisłę. Mieściła się na terenie obecnej posesji przy ul. Kanoniczej 25. Była jedną z ośmiu krakowskich bram miejskich obok floriańskiej, sławkowskiej, grodzkiej, wiślnej, szewskiej, mikołajskiej-rzeźniczej, nowej.

Brama Rzeźnicza w KrakowieW
Brama Rzeźnicza w Krakowie

Brama Rzeźnicza, pełna nazwa Brama Rzeźników na Gródku, znana także jako Brama na Gródku – zamurowana najstarsza brama średniowiecznego Krakowa, pochodząca z 1289 roku, była częścią fortyfikacji miejskich. Jedna z ośmiu krakowskich bram obronnych obok floriańskiej, sławkowskiej, grodzkiej, wiślnej, szewskiej, nowej, pobocznej. Obecnie była Brama Rzeźników jest drugim zachowanym elementem miejskich fortyfikacji, widocznym od strony Plant w fasadzie budynku klasztornego.

Bramy miejskie w KrakowieW
Bramy miejskie w Krakowie

Bramy miejskie w Krakowie – bramy wjazdowe do miasta lokacyjnego w obrębie miejskich murów obronnych. Było ich od 7 do 9 w zależności od sposobu liczenia, dodatkowo źródła wspominają o dwóch furtach dla ruchu pieszego.

Brama Sławkowska w KrakowieW
Brama Sławkowska w Krakowie

Brama Sławkowska (Krawców) – nieistniejąca już brama w Krakowie. Jedna z ośmiu krakowskich bram obronnych obok floriańskiej, grodzkiej, wiślnej, mikołajskiej-rzeźniczej, szewskiej, nowej, pobocznej. Była częścią fortyfikacji miejskich, których budowa rozpoczęła się po lokacji miasta w 1286 roku. Budynek Bramy Sławkowskiej wzniesiony został na przełomie wieków XIII i XIV, we wczesnym okresie fortyfikowania miasta. Bramę i sąsiadujące z nią baszty rozebrano na początku XIX wieku. Obok Bramy Floriańskiej, był to drugi co do ważności wjazd do miasta.

Brama Szewska w KrakowieW
Brama Szewska w Krakowie

Brama Szewska − nieistniejąca już brama w Krakowie, była częścią okołu i fortyfikacji miejskich. Była jedną z ośmiu krakowskich bram obronnych obok floriańskiej, sławkowskiej, grodzkiej, wiślnej, mikołajskiej-rzeźniczej, nowej, pobocznej.

Brama Wiślna w KrakowieW
Brama Wiślna w Krakowie

Brama Wiślna w Krakowie − nieistniejąca już brama w Krakowie w ciągu murów miejskich. Położona była u wylotu ul. Wiślnej na Planty i u zbiegu z dzisiejszą ulicą Karola Olszewskiego. Była to jedna z ośmiu krakowskich bram obronnych obok floriańskiej, sławkowskiej, grodzkiej, mikołajskiej-rzeźniczej, szewskiej, nowej, pobocznej.