GranthiW
Granthi

Granthi – w sikhizmie mężczyzna lub kobieta, która otrzymała zaszczytną funkcję, związana z czytaniem i recytacją świętej księgi Guru Granth Sahib oraz prowadzenie ceremonii religijnych. Recytacja ta nosi nazwę path. Przy obchodzeniu się z Księgą obowiązuje postawa pełna szacunku: księga musi być oprawiona w czyste płótno, nie należy jej kłaść na podłodze, przed dotknięciem należy umyć ręce i nakryć głowę. Osoba opiekująca się Księgą nie jest osobą duchowną, chodzi o funkcje honorową. W sikhizmie nie ma kleru, wybierana jest do tej funkcji osoba ciesząca się szczególnym poważaniem w lokalnej społeczności.

GurudwaraW
Gurudwara

Gurudwara – ogólne określenie na świątynię sikhijską. Ponieważ pierwsze gurdwary powstawały w warunkach silnej presji ze strony islamu, a sikhizm w założeniu miał pogodzić zwaśnionych hindusów i muzułmanów, w przeciwieństwie do typowych świątyń hinduistycznych w gurudwarze nie ma wizerunków bóstwa i świętych, natomiast na honorowym podwyższeniu, zwanym tacht, spoczywa Sri Guru Granth Sahib, święta księga sikhizmu.

Snatam KaurW
Snatam Kaur

Snatam Kaur – amerykańska wokalistka i autorka tekstów. Snatam Kaur wykonuje sikhijskie mantry w języku pendżabskim, oraz kompozycje w języku angielskim we współczesnych aranżacjach.

KhalistanW
Khalistan

Chalistan – państwo postulowane do utworzenia przez sikhów. Miałoby obejmować terytorium stanu Pendżab w Indiach i ludność wyznającą religię sikhijską.

KhalsaW
Khalsa

Khalsa – wspólnota sikhów, którzy przeszli inicjację, noszą przy sobie jako oznakę przynależności pięć przedmiotów na K i noszą przydomek Singh lub Kaur. Khalsę założył dziesiąty guru sikhów Guru Gobind Singh w roku 1699 początkowo jako zakon wojskowy mający bronić sikhów przed prześladowaniami ze strony muzułmanów.

Khanda (sikhizm)W
Khanda (sikhizm)

Khanda – jeden z najważniejszych symboli sikhizmu, składający się z trzech elementów:centralnego miecza khanda, od którego pochodzi nazwa symbolu. Przypomina on, że tak jak miecz ma dwa ostrza, tak Sikh ma pełnić dwie role: musi być równocześnie świętym i żołnierzem kolistego czakkaru - symbolizującego Boga wiecznego i jedność ludzkości, niepodzielonej na płeć i kasty dwóch zakrzywionych sztyletów kirpan, jeden symbolizuje miri - niezależność polityczną, drugi - piri, czyli niezależność duchową.

KirpanW
Kirpan

Kirpan – krótki, zakrzywiony, jednosieczny miecz, lub częściej nóż o podobnym kształcie, noszony przez sikhów. Długość waha się od 90 do kilku-kilkunastu centymetrów, stąd krótsze wersje są klasyfikowane jako noże lub sztylety, aczkolwiek wielu sikhów uważa ten termin za niewłaściwy. Jest obowiązkowym elementem stroju khalsa ("czystego") sikha, jako jeden z pięciu K.

Korytarz KartarpurW
Korytarz Kartarpur

Korytarz Kartarpur – korytarz graniczny pomiędzy Indiami i Pakistanem, łączący sikhijskie świątynie Dera Baba Nanak i Gurdwara Darbar Sahib Kartarpur położone po dwóch stronach granicy.

Operacja Niebieska GwiazdaW
Operacja Niebieska Gwiazda

Operacja Niebieska Gwiazda – indyjska operacja wojskowa mająca miejsce w Złotej Świątyni Sikhów w Amritsarze w indyjskim stanie Pendżab. Operacja trwała od 1 do 10 czerwca 1984. Jej celem było rozprawienie się z separatystami, którzy ukryli się w świątyni.

Państwo SikhówW
Państwo Sikhów

Państwo Sikhów powstało w XVIII wieku na terytorium Pendżabu. Szczyt potęgi osiągnęło na początku XIX stulecia, kiedy Ranjit Singh wprowadził reformy w duchu europejskim. W 1849, po przegranej wojnie z Anglią, stało się jej protektoratem, jako ostatni region Indii.

Path (sikhizm)W
Path (sikhizm)

Path – dosłownie "czytanie" gurbani, jedna z podstawowych praktyk religijnych w sikhizmie. Może dotyczyć ceremonialnej publicznej recytacji Guru Granth Sahib w gurudwarze, ale stanowi też część nitnem, czyli codziennej praktyki. Często w tym celu wykorzystuje się niewielkie książeczki z wybranymi fragmentami Guru Granth Sahib, zwane gutka.

Pięć KW
Pięć K

Pięć K – symbole sikhizmu, znaki rozpoznawcze wspólnoty Khalsa (czystych). Są to:

RawidasW
Rawidas

Rawidas – hinduski przywódca religijny, założyciel (sadguru) ruchu rawidasi. Czczony przez członków tego ruchu jako guru, przez pozostałych hindusów jako sant, zaś przez sikhów jako bhagat.

SikhizmW
Sikhizm

Sikhizm – religia powstała w XV wieku w Indiach w prowincji Pendżab. Jej założycielem był Guru Nanak. Obecnie na świecie jest ok. 27 milionów wyznawców tej religii (sikhów) – żyją oni głównie w indyjskim Pendżabie, ale posiadają także liczną kilkumilionową diasporę rozsianą po krajach dawnego Imperium Brytyjskiego i w USA. Najważniejszym miejscem kultu jest „Złota Świątynia” w Amritsarze, w której przechowywany jest oryginał świętej księgi sikhów zwanej Sri Guru Granth Sahib.

Sri Guru Granth SahibW
Sri Guru Granth Sahib

Sri Guru Granth Sahib – święta księga wyznawców sikhizmu oraz ravidasi. Ma 1430 stron. Jest przeznaczona nie do czytania, lecz do śpiewania. Sikhowie traktują ją nie tylko jak świętą księgę, lecz także jak żywego guru. Nazywana bywa "Panią Księgą" bądź "Jedenastym Guru".

Złota ŚwiątyniaW
Złota Świątynia

Złota Świątynia – główne miejsce kultu i sanktuarium wyznawców sikhizmu w Indiach. Położona w Amritsarze. Zbudowana w latach 1589–1601 przez Guru Arjuna. Ma cztery wejścia po każdej ze stron, co ma być symbolem tego, iż jest otwarta dla ludzi ze wszystkich klas społecznych, bez względu na pochodzenie kastowe.

Związek wyznaniowy Singh Saba Gurudwara w Rzeczpospolitej PolskiejW
Związek wyznaniowy Singh Saba Gurudwara w Rzeczpospolitej Polskiej

Związek wyznaniowy Singh Sabha Gurudwara w Rzeczpospolitej Polskiej – pierwszy i jedyny zarejestrowany w Polsce sikhijski związek wyznaniowy. MSWiA dokonało rejestracji związku na liście kościołów i innych związków wyznaniowych pod pozycją nr 166 w dniu 20 grudnia 2007.