WCaciquismo – pojęcie określające połączenie dwóch metod manipulacji politycznych w czasach przywrócenia Burbonów na tron hiszpański.
WCzarna Ręka – organizacja anarchistyczna działająca w latach 70. i 80. XIX wieku w Hiszpanii, na terenie Andaluzji. Jej faktyczne istnienie pozostaje przedmiotem dyskusji wśród historyków.
WWładzę w Hiszpanii w XVIII wieku przejęli od Habsburgów Burbonowie. Władcom w rządach pomagali ministrowie zorganizowani na wzór francuski, zwłaszcza najważniejszy z nich Primero Secretario de Estado.
WHiszpańska konstytucja z roku 1876 – dokument ten został podpisany 30 czerwca 1876 za czasów panowania Alfonsa XII z dynastii Burbonów. Jego autorem jest Alonso Martínez, a głównym pomysłodawcą Antonio Cánovas del Castillo, później mianowany premierem przez króla, który zawdzięczał mu powrót na tron hiszpański i przywrócenie Burbonów do władzy. Konstytucja z roku 1876 obowiązywała przez kolejnych 47 lat.
WII wojna karlistowska – wojna o tron Hiszpanii w latach 1846–1849, toczona pomiędzy siłami rządowymi i karlistami – zwolennikami Karola hrabiego de Montemolín.
WIII wojna karlistowska – wojna domowa w Hiszpanii, toczona w latach 1872–1876 pomiędzy liberałami a karlistami. Ci pierwsi kontrolowali rząd centralny i większość kraju, początkowo w ramach monarchii liberalnej, potem w ramach republiki, a na końcu w ramach odrestaurowanej monarchii burbońskiej. Ci drudzy trwale kontrolowali kilkuprocentowy fragment terytorium Hiszpanii, ograniczony głównie do części Nawarry i Baskonii; na pozostałym terenie prowadzili wojnę o charakterze manewrowym i partyzanckim. Z około 50 prowincjonalnych stolic opanowali jedynie dwie, i to na kilka dni: Cuencę i Albacete; ich długotrwałe oblężenia Pampeluny i Bilbao zakończyły się niepowodzeniem. Karliści nigdy poważnie nie zagrozili władzy rządu, który jednak przez lata ani nie był w stanie zlikwidować ich państwa na terenie baskijsko-nawarskim, ani stłumić odradzającej się ruchawki na pozostałych obszarach, głównie w Katalonii i Lewancie. Dopiero w roku 1875 armia rządowa spacyfikowała północno-wschodnią część kraju, w ciągu kilku następnych miesięcy odzyskując kontrolę nad Baskonią i Nawarrą.
WKarlizm – zespół poglądów politycznych i społecznych, charakterystyczny dla Hiszpanii XIX i XX wieku. Karliści zmierzali do odtworzenia mocarstwowej Hiszpanii poprzez reformy konserwatywne, prokatolickie, decentralizacyjne, antyabsolutystyczne, antydemokratyczne i antyliberalne w duchu legitymistycznym. Program ten nie był do końca spójny, rodził się stopniowo, w opozycji do poczynań kolejnych postępowych rządów madryckich.
WKonstytucja Hiszpanii z 1812 – pierwsza konstytucja uchwalona w Hiszpanii, nazywana także „konstytucją z Kadyksu” oraz potocznie „la Pepa”. Uchwalona 19 marca 1812 przez Kortezy w Kadyksie miała progresywny i reformatorski charakter, zrywający z ancien régime. Obowiązywała do 4 maja 1814, kiedy została zniesiona przez króla Ferdynanda VII. Dwukrotnie przywracana na krótki okres i znoszona, praktycznie nie została wdrożona.
WKrólestwo Hiszpanii – państwo istniejące w latach 1874–1931 na terenie obecnej Hiszpanii. Okres ten jest nazywany restauracją, obejmuje przedział czasu od przywrócenia monarchii do jej ponownego upadku.
WMorderstwo w katedrze w Burgos, – wydarzenie w historii Hiszpanii mające miejsce 25 stycznia 1869 w katedrze w Burgos, w wyniku którego zamordowany został gubernator Isidoro Gutiérreza de Castro y Cossio.
WPierwsza Republika Hiszpańska – demokratyczne państwo istniejące między 11 lutego 1873 a 29 grudnia 1874 na terenie Hiszpanii. Proklamowanie Republiki przez Kortezy nastąpiło po abdykacji króla Amadeusza Sabaudzkiego, zaś jej koniec przyniosło obwołanie królem Alfonsa XII przez generała Arsenio Martínez Campos.
WDos de Mayo – ludowe powstanie, które wybuchło w Madrycie w czasie hiszpańskiej wojny niepodległościowej toczonej przeciwko Francuzom okupującym stolicę Hiszpanii. Powstanie wybuchło 2 maja 1808 i zostało krwawo stłumione szarżami mameluków marszałka Joachima Murata.
WPowstanie kantonalistów – fala wystąpień, które przetoczyły się przez Hiszpanię w czasie I Republiki hiszpańskiej (1873-1874), poczynając od 12 lipca 1873.
WTraktat florydzki znany również jako traktat transkontynentalny i traktat Adams-Onís – zawarty 22 lutego 1819 roku pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Hiszpanią.
WTraktat w Valençay – traktat pokojowy podpisany 11 grudnia 1813 we francuskiej miejscowości Valençay przez cesarza Napoleona Bonaparte jako konsekwencja porażki w wojnie na Półwyspie Iberyjskim. Dokument został przygotowany 8 grudnia przez Antoine’a René Mathurina i José Miguela de Carvajal y Manrique, reprezentujących hiszpańską koronę i francuskie imperium. Napoleon uznał w nim króla Ferdynanda VII za prawowitego władcę Hiszpanii i uwolnił go z niewoli w zamku w Valençay, gdzie przebywał od 1808. Traktat nie wszedł w życie w Hiszpanii, gdyż nie został uznany przez Kortezy i Radę Regencyjną.
WTrzylecie liberalne – rewolucyjny okres w historii Hiszpanii między 1820 a 1823, za panowania Ferdynanda VII. Rozpoczęło się uchwaleniem konstytucji, a zakończyło przywróceniem monarchii absolutnej.
WTurnizm wyborczy – przemienność rządów partii konserwatywnej i liberalnej w hiszpańskiej polityce XIX wieku.
WWojna Chile i Peru z Hiszpanią – morski konflikt zbrojny pomiędzy Chile i Peru, wspieranymi przez Ekwador i Boliwię, a Hiszpanią, w latach 1865-1866.
WWojna dziesięcioletnia na Kubie miała miejsce w latach 1868–1878.