
Aerowagon lub aeromotowagon – eksperymentalny pojazd szynowy wysokich prędkości napędzany samolotowym silnikiem śmigłowym, stworzony przez Waleriana Abakowskiego, radzieckiego inżyniera pochodzącego z Łotwy.

Koleje w Afryce pojawiły się jednocześnie na północy (Egipt) i na południu. Koleje północy zbudowano przeważnie na torze normalnym, podczas gdy południa – wąskim, 1067 mm. Przed rozwojem motoryzacji i lotnictwa sieć kolejowa w skali kontynentu nie zdążyła się ukształtować. Koleje marokańskie powstały najpóźniej; stanowią one jednak rzadki przykład nadal dobrze funkcjonującej sieci. W krajach położonych bardziej centralnie pojedyncze linie, czy słabo wykształcone sieci kolejowe, zostały zamknięte albo znajdują się w upadku. Obecnie o funkcjonującej sieci kolejowej można mówić właściwie tylko w odniesieniu do kilku państw Afryki Południowej, Afryki Północnej oraz Afryki Wschodniej.


Rajd Andrewsa, w historiografii amerykańskiej znany także jako wielki pościg lokomotywowy – militarna akcja, która miała miejsce 12 kwietnia 1862 roku na północnych obszarach stanu Georgia w czasie amerykańskiej wojny secesyjnej. Grupa ochotników z armii Unii uprowadziła konfederacki parowóz z tendrem i kilkoma wagonami, mając zamiar dokonać zniszczeń na ważnej linii kolejowej Western & Atlantic (W&A), operującej na odcinku pomiędzy Atlantą w stanie Georgia a Chattanoogą w stanie Tennessee. Dywersanci byli ścigani przez inne parowozy i na koniec ujęci, przy czym kilku z nich zostało skazanych i powieszonych pod zarzutem uprawiania szpiegostwa i dywersji, a większość znalazła się wśród pierwszych kawalerów odznaczenia Medal Honoru.

Białogardzka Kolej Dojazdowa powstała 2 listopada 1905 r., kiedy to otwarto odcinek kolei wąskotorowej Świelino – Białogard. 16 września 1909 r. oddano do użytku nowo zbudowany odcinek Białogard – Rarwino.

Bitwa o szyny – określenie działalności dywersyjno-sabotażowej ruchów oporu w czasie II wojny światowej, skierowanej przeciwko niemieckiemu transportowi kolejowemu.

Bornholmskie Koleje Żelazne – spółka kolejowa działająca w latach 1934-1968, eksploatująca koleje wąskotorowe na Bornholmie.

Golden spike – wykonany z 17,6-karatowego złota gwóźdź, wbity w podkład kolejowy 10 maja 1869 roku w Promontory w stanie Utah przez Lelanda Stanforda, będący ostatnim elementem kończącym budowę pierwszej transkontynentalnej linii kolejowej w Ameryce, łączącej sieci kolejowe Central Pacific(ang.) i Union Pacific.


Kolej Libawsko-Romieńska - kolej zbudowana w latach 1871-74 łącząca nadbałtycką Lipawę z Bachmaczem i Romnami.

Kolej szprotawska – niepaństwowa linia kolejowa, wytyczona pomiędzy dwoma przemysłowymi miastami Dolnego Śląska: Zieloną Górą i Szprotawą. Funkcjonowała do lat czterdziestych XX wieku.

Kolejówka – dywersyjna akcja partyzancka polegająca na wysadzaniu szyn i wiaduktów, rozkręcaniu torów, wykolejaniu pociągów, niszczeniu lokomotyw i wagonów oraz infrastruktury kolejowej.

Königlich Bayerische Staatseisenbahnen – byłe koleje państwowe w Bawarii, utworzone w 1844 r.

Königlich Württembergische Staats-Eisenbahnen – dawne koleje państwowe w Królestwie Wirtembergii istniejące w latach 1843–1920.

Magistrala węglowa – trasa kolejowa łącząca bezpośrednio zagłębie węglowe Górnego Śląska z Gdynią.

Nederlands Spoorwegmuseum, NSM, Holenderskie Muzeum Kolei – muzeum holenderskich kolei w Utrechcie, w zabytkowym budynku dworca Utrecht Maliebaan.

Po II wojnie światowej PKP odziedziczyło odcinek kolejowy Sędzisław – Wałbrzych Główny – Jaworzyna Śląska. Odcinek ten został przed wojną przez Niemców zelektryfikowany napięciem 15 kV i 16⅔ Hz oraz wyposażony w sygnalizację świetlną. Poniżej przedstawiono przykładowe sygnalizatory. Liczba i rozmieszczenie komór świetlnych mogą się jednak różnić. Zazwyczaj semafory posiadały dwa światła czerwone, rzadziej jedno. Często spotykano semafory z trzema światłami zielonymi – jednym dla sygnału S2 i dwoma kolejnymi dla S3. Istniały także tarcze ostrzegawcze bez dolnego, lewego zielonego światła podające jedynie sygnały Ot1 i Ot3. Ostatnie poniemieckie sygnalizatory zostały w 1986 r. zamienione na sygnalizację PKP w Sędzisławiu.
O psie, który jeździł koleją – opowiadanie dla dzieci autorstwa Romana Pisarskiego, traktujące o losach psa o imieniu Lampo.

Orient Express – nazwa luksusowego pociągu pasażerskiego, który kursował w ramach działalności międzynarodowej spółki Compagnie Internationale des Wagons-Lits. Pomysłodawcą i założycielem był Belg Georges Nagelmackers. Trasa o długości 2880 km wiodła z dworca wschodniego w Paryżu do Konstantynopola. Pierwszy skład wyruszył 4 października 1883 roku. Był to symbol komfortu i bogactwa. Luksusowe wagony sypialne i wagony restauracyjne słynące ze swej kuchni sprawiły, że pociągiem podróżowały osoby arystokratycznego pochodzenia, dyplomaci i ludzie biznesu.

Ósemka Szargańska – zabytkowa kolej wąskotorowa w regionie Zlatibor w Serbii oraz Bośni i Hercegowinie.

Pierwsza Kolej Transkontynentalna w Ameryce Północnej – wybudowana w latach 60. XIX wieku linia kolejowa, łącząca sieć kolejową we wschodnich Stanach Zjednoczonych z Kalifornią i wybrzeżem Oceanu Spokojnego.

Na terenie Pomorza Zachodniego na początku XX wieku istniała sieć kolei wąskotorowych użytku publicznego o łącznej długości 740 km torów i była jedną z największych tego typu w Europie. W latach 20. i 30. XX wieku niektóre z nich przebudowano na rozstaw toru 1435 mm tak, że w roku 1939 istniało jeszcze około 640 km linii wąskotorowych. Dążąc do centralizacji zarządzania już w 1937 r. utworzono LBD (Landesbahndirektion) z siedzibą w Szczecinie, z której w roku 1940 powstała PLB. W wyniku tego poszczególne koleje utraciły możliwość zarządzania, a PLB przejęła ich majątek i własność prawną. W 1945 r. koleje te przejęły PKP, jednak ze względu na duże zniszczenia wojenne oraz kradzież infrastruktury niektóre odcinki nie zostały już odbudowane. Na początku lat 50. czynnych było jeszcze około 580 km linii o ujednoliconym rozstawie 1000 mm. Obecnie – tylko w sezonie letnim – eksploatowane są dwie linie: z Gryfic Wąskotorowych do Pogorzelicy Gryfickiej i z Koszalina Wąskotorowego przez Manowo do Rosnowa.

Przewody trakcyjne – nieizolowane kształtowniki metalowe i liny przewodzące prąd elektryczny, zawieszone na słupach trakcyjnych, przekazujące energię pojazdom o napędzie elektrycznym poruszającym się pod nimi.

Rainhill Trials – konkurs na lokomotywę do obsługi kolei Liverpool – Manchester, zorganizowany w początkach kolei parowej. Odbył się w październiku 1829, niedaleko Rainhill w Anglii.

Reisszug – kolej linowo-terenowa znajdująca się na terenie Twierdzy Hohensalzburg w Salzburgu, w Austrii. Jest to prawdopodobnie najstarsza linia kolejowa na świecie. W chwili obecnej używana jest do przewozu zaopatrzenia i nie ma charakteru publicznego.


Starachowicka Kolej Wąskotorowa – kolej wąskotorowa o długości 20 km, łącząca od 1950 do 1997 r. Starachowice z Iłżą, a od 2004 kursująca w sezonie letnim na dwóch odcinkach: Starachowice Wschodnie Wąskotorowe – Lipie oraz Iłża – Marcule. Bierze swój początek w centrum Starachowic (Wierzbniku), następnie przez większą część swej trasy przebiega przez Puszczę Iłżecką i dalej wzdłuż drogi krajowej nr 9 dociera do południowej części Iłży. Trwają prace nad pozyskaniem funduszy celem odbudowy brakującego, ośmiokilometrowego odcinka i przywrócenia przewozów na całej trasie.

Kolej Transkanadyjska – linia kolejowa łącząca Montreal z Vancouver – dwa portowe miasta na przeciwnych krańcach Kanady. Lina kolejowa eksploatowana jest przez kanadyjskie przedsiębiorstwo kolejowe Canadian Pacific Railway.

Trzecia szyna – w kolejnictwie forma zasilania dolnego pociągów elektrycznych. Stanowi ją dodatkowa szyna umieszczona wzdłuż toru kolejowego i znajdująca się pod napięciem. Zazwyczaj używa się jej w szybkich kolejach miejskich prowadzonych we własnych korytarzach, całkowicie lub prawie całkowicie wydzielonych od przestrzeni zewnętrznej.

Kolej obwodowa w Warszawie – linia kolejowa biegnąca od peronu 8. stacji Warszawa Zachodnia poprzez stacje Warszawa Wola, Warszawa Młynów, Warszawa Koło, Warszawa Powązki, Warszawa Gdańska i Warszawa Zoo. Powstała w roku 1876.

Kolej Warszawsko-Petersburska – historyczna linia kolejowa łącząca Warszawę z Petersburgiem w Rosji. Była to druga linia kolejowa na ziemiach ówczesnego Królestwa Polskiego, otwarta w 1862 r.

Zębnica – szyna zębata w kolei zębatej. Toczące się po niej koło zębate napędza lokomotywę.