53 Postacie renesansu

Donato Acciaiuoli, Acciaiolus – florentyński filozof i humanista renesansowy.

Benedetto Accolti — kardynał i prawnik.

Agrippa von Nettesheim także Agrippa z Nettesheim – niemiecki polihistor, filozof, okultysta, astrolog i alchemik, przedstawiciel renesansowej magii i okultyzmu.

Silvestro Aldobrandini − prawnik i polityk włoski, ojciec papieża Klemensa VIII.

Angelo Poliziano, właściwie Angelo Ambrogini – włoski pisarz i humanista. Jego rodzicami byli Benedetto Ambrogini i Antonia Salimbeni. Był poetą, filozofem i filologiem. Posługiwał się płynnie zarówno ojczystym językiem włoskim, jak i greką i łaciną. Kanclerz Florencji i profesor tamtejszego uniwersytetu, związany z dworem książąt Medici. Należał do kręgu Akademii Florenckiej. Jego dzieła to m.in. nieukończony, zapewne z powodu śmierci możnego protektora, pisany oktawą poemat Stanze per la giostra di Giuliano de'Medici z 1494 i wystawiony w 1480 dramat Favola d’Orfeo. Przetłumaczył na łacinę fragmenty Iliady Homera, co było początkiem jego sławy. Poliziano napisał ponadto zbiór Miscellanea (1489), będący antologią glos do tekstów autorów starożytnych, czym zapoczątkował nowoczesną filologię klasyczną. Jego praca o prawach Justyniana spowodowała ożywienie zainteresowania prawodawstwem rzymskim. Jakkolwiek Poliziano był autorem również łacińskojęzycznym, przyczynił się on bardzo, wraz z Lorenzem de Medici, do emancypacji języka włoskiego.

Jan Argiropul również Argyropulos – uczony i filozof bizantyński działający na terenie Włoch.

Baccio d’Agnolo – włoski architekt i rzeźbiarz. Baccio jest skróconą wersją imienia Bartolomeo, d’Agnolo odnosi się do Angelo – imienia ojca.

Pietro Bembo – wenecki kardynał i humanista renesansowy; filolog, poeta i historyk.

Jan Bernard Bonifacio, markiz Orii, wł. Giovanni Bernardino Bonifacio, marchese d’Oria – włoski humanista, bibliofil, podróżnik, fundator Biblioteki Rady Miejskiej w Gdańsku.

Cezar Borgia właśc. Cesare Borgia – syn kardynała Rodrigo de Borgii, kardynał w latach 1493–1498, później włoski polityk i kondotier.

Gianfrancesco Poggio Bracciolini – włoski humanista i historyk.

Giordano Bruno – włoski filozof renesansowy oraz teolog, dominikanin (1565/6–1579), humanista, filozof hermetyczny, poeta; jego teorie wyprzedzały ówczesne czasy i zapowiadały współczesną naukę; został skazany przez Kościół katolicki pod zarzutem herezji i spalony żywcem na stosie na Campo de' Fiori, gdzie obecnie znajduje się jego pomnik; uważany za męczennika. Znany jest ze swoich teorii dotyczących kosmologii i astronomii, które opierały się na teorii kopernikańskiej. Zaproponował, iż gwiazdy na niebie tak naprawdę miałyby być odległymi ciałami niebieskimi, takimi jak Słońce, otoczonymi przez swoje własne planety. Twierdził również, że Wszechświat jest nieskończony.

Girolamo Cardano, Geronimo Cardano, Gerolamo Cardano, Hieronymus Cardanus, – włoski matematyk, astrolog i lekarz epoki renesansu.

John Colet – dziekan starej katedry św. Pawła w Londynie. Był wyróżniającym się humanistą, który w dużym stopniu wpłynął na myśl Erazma z Rotterdamu oraz Tomasza Morusa.

Cyriak z Ankony, właśc. Ciriaco De’ Pizzicolli – włoski humanista, archeolog i archiwista.

Erazm z Rotterdamu – niderlandzki filolog, filozof, pedagog, jeden z czołowych humanistów renesansu, propagator kultury antycznej, pisarz, myśliciel chrześcijański, katolicki duchowny. Głosił, że człowiek z natury jest dobry, zło zaś pochodzi z niewiedzy.

Izabela d’Este, wł. Isabella d’Este, znana jako Pierwsza Dama Renesansu – córka Herkulesa I d’Este, księcia Ferrary i Modeny, oraz jego żony Eleonory Aragońskiej.

Galileusz, wł. Galileo Galilei – włoski astronom, astrolog, matematyk, fizyk, inżynier-wynalazca i filozof, prekursor nowożytnej fizyki.

Ginevra de Benci, zw. La Bencina – córka dyrektora banku Medyceuszy w Genewie Ameriga de Benci i Maddaleny, kochanka weneckiego dyplomaty Bernarda Bemba, modelka pozująca do obrazu Leonarda da Vinci Portret Ginevry Benci.

Pedro González de Mendoza – hiszpański duchowny katolicki, polityk i mecenas sztuki, znany jako Wielki Kardynał Hiszpanii.

Hugo Grocjusz, Hugo Grotius, Huig de Groot – holenderski prawnik, filozof i dyplomata, zwany „ojcem” prawa międzynarodowego.

Guarino z Werony lub Guarino Guarini – włoski humanista, filolog i pedagog.

Francesco Guicciardini – polityk i historyk urodzony we Florencji.

Hadrian VI – papież w okresie od 9 stycznia 1522 do 14 września 1523; humanista renesansowy, filozof i teolog. Do czasów Jana Pawła II był ostatnim papieżem nie-Włochem.

Konrad Heresbach – niemiecki humanista, wychowawca i doradca książąt Jülich-Kleve-Berg.

Johannes Honterus – saskosiedmiogrodzki humanista, teolog i kartograf.

Joseph Justus Scaliger – francuski uczony renesansowy.

Mikołaj Kopernik, łac. Nicolaus Copernicus, niem. Nikolaus Kopernikus – polski polihistor: prawnik, urzędnik, dyplomata, lekarz i niższy duchowny katolicki, doktor prawa kanonicznego, zajmujący się również astronomią i astrologią, matematyką, ekonomią, strategią wojskową, kartografią i filologią.

Justus Lipsius, Joost Lips lub Josse Lips – flamandzki filozof, filolog klasyczny i historyk. Jeden z najwybitniejszych znawców języka, historii i kultury starożytnego Rzymu.

Lisa di Antonmaria Gherardini – kobieta prawdopodobnie pozująca Leonardo da Vinci do obrazu Mona Lisa, córka florenckiego kupca Antonmarii di Noldo Gherardiniego.

Niccolò di Bernardo dei Machiavelli – prawnik, filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli renesansowej myśli politycznej. Napisał traktat o sprawowaniu władzy pt. Książę, który sprawił, że od jego nazwiska powstał termin makiawelizm. Opisywał funkcjonowanie zarówno republik, jak i królestw. W 1559 jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych.

Georgius Macropedius, właśc. Joris van Lanckvelt – dramaturg holenderski, humanista, dyrektor gimnazjów w Utrechcie i ’s-Hertogenbosch.

Aldo Manuzio, łac. Aldus Pius Manutius – drukarz renesansu, protoplasta rodu Manucjuszów. Jego dorobek obejmuje wydawnictwa zawierające teksty pisane kursywą, czyli pochyłą czcionką, i wprowadzenie nowocześnie wydrukowanych, niedrogich książek w małych formatach.

Simon Marius – niemiecki astronom. Urodził się w Gunzenhausen, lecz większość swojego życia spędził w Ansbach.

Thomas More, forma spolszczona Tomasz More, Morus – angielski myśliciel, pisarz i polityk, członek Izby Lordów i kanclerz królewski, tercjarz franciszkański (OFS), męczennik chrześcijański czczony przez anglikanów, święty Kościoła katolickiego.

Paracelsus, właśc. Phillippus Aureolus Theophrastus Bombastus von Hohenheim – lekarz i przyrodnik, zwany ojcem medycyny nowożytnej.

Caspar Peucer także Kaspar Peucer lub Peucker – Górnołużyczanin, protestancki reformator kościelny, matematyk, astronom, medyk, dyplomata i pisarz, przedstawiciel humanizmu.

Giovanni Pico della Mirandola – włoski polihistor: filozof, humanista, teolog, filolog, matematyk, astronom, przyrodnik, retor i poeta, przedstawiciel włoskiego Odrodzenia.

Pietro Aaron a. Piero Aron – włoski teoretyk muzyki i kompozytor.

Pietro d'Abano – włoski lekarz, filozof i astrolog.

Albert Pio lub Alberto Pio – (1475-1531), ostatni pan Carpi, mecenas i humanista.

Francisco Pizarro – hiszpański konkwistador, który podbił imperium Inków, a także założył miasto Lima, współczesną stolicę Peru.

Dorota Podlodowska herbu Janina z Przytyka – córka szlachcica sandomierskiego, prawdopodobnie Stanisława z Przytyka Podlodowskiego<.

Francisco de Sá de Miranda – portugalski poeta i humanista renesansowy.

Coluccio Salutati – jeden z liderów życia kulturalnego i politycznego w renesansowej Florencji

Krzysztof Szydłowiecki – możnowładca, w latach 1507–1510 podskarbi nadworny koronny, od 1511 podkanclerzy, od 1515 kanclerz wielki; w 1515–1527 wojewoda krakowski, od 1509 kasztelan sandomierski, od 1527 krakowski, od 1515 starosta generalny krakowski, starosta średzki, nowokorczyński, gostyniński, sochaczewski, łukowski i leżajski; hrabia na Szydłowcu.

Taddeo Taddei – włoski mecenas i humanista.

Lorenzo Valla – neapolitański humanista, filozof, historyk. Kapłan kościoła rzymskokatolickiego. Jest uważany za jednego z najwybitniejszych filologów renesansowych. Jako filozof opowiadał się za etyką epikurejską, wyżej ceniąc aktywność od ascetyzmu.

Francisco Vallés – hiszpański lekarz i filozof.

Marco Girolamo Vida – włoski duchowny katolicki, biskup, humanista i poeta nowołaciński.

Vittorino da Feltre, włoski humanista i nauczyciel. Jego prawdziwe imię brzmiało Vittorino Ramboldini.

Juan Luis Vives – hiszpański humanista, pedagog okresu odrodzenia.

Thomas Wolsey właśc. Thomas Wulcy – angielski polityk, kardynał Kościoła rzymskokatolickiego.