WKozacy – nazwa odnosząca się do grupy ludności o charakterze wieloetnicznym z dominującym substratem ruskim, zamieszkującej stepy położone na południe od księstw ruskich, określająca później także rodzaj osadnictwa wojskowego na zasiedlanych ziemiach pogranicznych Rzeczypospolitej i Rosji.
WAtaman, ukr. отаман – kozacki przywódca pełniący funkcje polityczne i wojskowe; także dowódca wojskowy oddzielnego pododdziału, mający władzę wojskową lub administracyjno-wojskową, względnie przywódca niezależnego od jakiejkolwiek władzy oddziału, niejednokrotnie o charakterze rozbójniczym.
WMichał Czajkowski, vel Sadyk Pasza herbu Jastrzębiec – działacz niepodległościowy, pisarz i poeta zaliczany do szkoły ukraińskiej polskiego romantyzmu.
WAleksandr Iljicz Dutow - generał, ataman kozacki.
WKozacy nadwołżańscy to członkowie wolnych społeczności kozackich, powstałych w XVI wieku wzdłuż Wołgi, na terenie Rosji. Wzięli oni udział w podboju Syberii dokonanym przez Jermaka Timofiejewicza. W XVIII wieku, ze względu na powstające wokół Carycyna fortyfikacje rząd rosyjski powołał do życia Kozackie Wojsko Wołżańskie, w którego skład weszło około 1050 rodzin, przede wszystkim kozaków dońskich. Centrum administracyjnym była Dubowka położona na północ od Carycyna. Wojsko kozackie w latach 1773-1775 wzięło udział w powstaniu Pugaczowa.
WKozackie Wojsko Siedmiorzecza – oddziały wojskowe istniejące za czasów Imperium Rosyjskiego, złożone z kozaków mieszkających na terenie Siedmiorzecza, w obwodzie siemirieczeńskim Imperium. Osady kozackie leżały wówczas wokół Wiernyj.
WKozacy zabajkalscy – kozacy wchodzący w skład Kozackiego Wojska Zabajkalskiego, sformowanego w 1851 na obszarach położonych wokół jeziora Bajkał.
WHelmuth von Pannwitz – generał Wehrmachtu i SS, dowódca działającego w strukturach Waffen-SS XV kozackiego korpusu kawalerii, ataman kozacki, kawaler honorowy zakonu joannitów.
WPerska Dywizja Kozacka – kozacka jednostka wojskowa złożona z Rosjan i Irańczyków służąca w Persji w latach 1879-1921.
WSemen – nadworny kozak w posiadłościach magnackich i szlacheckich na Ukrainie w XVII-XVIII wieku.
WSicz Zadunajska, Sicz Dunajska – osadnictwo kozackie na terenach pod administracją turecką w XVIII wieku.
WStanica kozacka – na Rusi kozacka jednostka administracyjno-osiedleńcza niższego rzędu, najczęściej utożsamiana z wsią.
WUralska Obwodowa Rada Delegatów Robotniczych, Kozackich i Czerwonoarmijnych – jedna z rad obwodowych ruchu bolszewickiego w czasie wojny domowej w Rosji 1917-1921.