WBiała flaga – symbol określony w art. 32 konwencji haskiej z 29 lipca 1899 i 18 października 1907 o zasadach prowadzenia wojny, którym zobowiązane są posługiwać się podczas wojny walczące strony wówczas, kiedy wysyłają w kierunku przeciwnika swoich parlamentariuszy. Białą flagą posługują się także wojska na znak kapitulacji, a także cywilni mieszkańcy miejscowości znajdujących się na linii frontu po to, by zamanifestować, iż w ich domach nie ma ukrytych żołnierzy.
WBerlinka, zbiory berlińskie, depozyt berliński lub rzadko skarb pruski – zwyczajowe określenia zbioru przeszło 500 tysięcy zabytkowych archiwaliów pochodzących z byłej Pruskiej Biblioteki Państwowej, znajdujących się od II wojny światowej w depozycie w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie. Zbiór obejmuje m.in. manuskrypty Goethego, Mozarta, Beethovena, Bacha, ponadto rękopisy m.in. romańskie, greckie, hebrajskie, tybetańskie oraz drogocenne starodruki.
WJeniec wojenny – zatrzymana osoba, zdefiniowana w artykule 4 i 5 Konwencji Genewskiej o traktowaniu jeńców wojennych przyjętej 12 sierpnia 1949 jako ta, która angażowała się w działania bojowe pod rozkazami swojego rządu i została zatrzymana przez siły zbrojne strony przeciwnej. Osoba taka nazywana jest kombatantem posiadającym immunitet wynikający z międzynarodowego prawa konfliktów zbrojnych.
WKapitulacja – umowa poddania się przeciwnikowi pod pewnymi warunkami lub bezwarunkowo.
WKonwencje genewskie – szereg umów z zakresu prawa międzynarodowego i pomocy humanitarnej podpisanych w Genewie w Szwajcarii, będący częścią międzynarodowego prawa humanitarnego. Pierwsza z Konwencji była rezultatem działalności i zabiegów politycznych Henriego Dunanta. Można spotkać się także z pojęciem „prawa genewskiego”, czyli prawa opartego na tych konwencjach.
WLinia demarkacyjna – linia, a niekiedy strefa odgraniczająca w czasie konfliktu zbrojnego lub rozejmu walczące wojska. Często linia demarkacyjna stanowi tymczasową granicę państwową.
WLudzka tarcza – umyślne użycie cywili lub innych osób niebiorących udziału w konflikcie zbrojnym jako osłony podczas walk, aby odwieść przeciwnika od ataku. Termin ten może też oznaczać dosłowne użycie ludzi jako „tarczy” poprzez zmuszanie ich do chodu przed wojownikami.
WMiędzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca – międzynarodowy ruch humanitarny, zrzeszający około 97 milionów wolontariuszy na całym świecie, stworzony aby chronić ludzkie zdrowie i życie, zapewniać szacunek dla istoty ludzkiej, oraz by łagodzić i zapobiegać ludzkiemu cierpieniu, odrzucając jednocześnie dyskryminację opartą na pochodzeniu narodowościowym, rasowym, klasowym, przekonaniach religijnych, czy politycznych.
WMilicja – rodzaj oddziałów, zazwyczaj ochotniczych, których członkowie posiadają wyszkolenie wojskowe i wyposażeni są w broń palną, stanowiących jednostki pomocnicze lub rezerwowe dla regularnej armii lub partyzantki. Mogą być używane w stanie wyższej konieczności.
WPakt Brianda-Kellogga, Traktat Przeciwwojenny znany również jako pakt paryski – międzynarodowy traktat ustanawiający wyrzeczenie się wojny jako instrumentu polityki narodowej. Został zaproponowany w 1927 roku przez Aristide Brianda, ministra spraw zagranicznych Francji, jako traktat między Stanami Zjednoczonymi i Francją, zakazujący prowadzenia wojny między tymi krajami. Była to próba włączenia Stanów Zjednoczonych w francuski system bezpieczeństwa. Briand zdobył poparcie amerykańskich ruchów pacyfistycznych, które naciskały na swój rząd, by podpisał traktat.
WPakt wschodni – niezrealizowany pakt bezpieczeństwa zbiorowego w Europie Środkowej i Wschodniej, skierowany faktycznie przeciw III Rzeszy, zaproponowany wiosną 1934 przez ministra spraw zagranicznych Francji Louisa Barthou.
WParlamentariusz – w czasie wojny posłaniec kierowany do dowództwa wojsk przeciwnika w celu omówienia możliwości zawieszenia broni lub kapitulacji jednej ze stron. Delegacja taka wyposażona jest zazwyczaj w białą flagę, co zgodnie z konwencjami wojennymi sygnalizuje żołnierzom przeciwnika, że niosący ją żołnierze nie podejmują działań bojowych. W związku z tym prawnie zabronione jest atakowanie ich. Po przekroczeniu linii frontu często nakazuje się założyć na oczy opaskę, uniemożliwiającą zapamiętanie topografii i rozmieszczenia wojsk przeciwnika. Zgodnie z konwencjami międzynarodowymi, po wykonaniu zadania delegacja parlamentariuszy odsyłana jest z powrotem w kierunku własnych linii.
WProtokół Litwinowa – wielostronny układ międzynarodowy o charakterze paktu o nieagresji, podpisany 9 lutego 1929 roku w Moskwie przez Polskę, ZSRR, Rumunię, Estonię i Łotwę, nazwany od nazwiska inicjatora dokumentu, ówczesnego zastępcy ludowego komisarza spraw zagranicznych ZSRR.
WReparacje wojenne – rekompensaty finansowe za straty i szkody spowodowane przez działania wojenne, wypłacane zaatakowanej stronie konfliktu w przypadku jej zwycięstwa bądź korzystnego dla niej rozejmu, wynikające z łamania przez napastników postanowień Konwencji haskiej z 1907 roku bądź innych aktów prawa międzynarodowego.
WSelektywna eliminacja – użycie śmiercionośnej siły przez podmiot prawa międzynarodowego w sposób zaplanowany i rozmyślny, prowadzące do zabicia określonych osób, niepozbawionych wolności, przez podmiot przeprowadzający selektywną eliminację.
WStrefa zdemilitaryzowana, DMZ – w świetle prawa międzynarodowego to umowny obowiązek likwidacji, zakaz budowy oraz utrzymywania w przyszłości wszelkich lub oznaczonych obiektów wojskowych, środków walki i sił zbrojnych na określonym terytorium. Wiele obszarów jest jednocześnie strefą zdemilitaryzowaną jak i zneutralizowaną.
WWypowiedzenie wojny – formalny akt, przez który jedno państwo wypowiada wojnę drugiemu. Może być to performatywny akt słowny lub podpisanie dokumentu przez upoważnionego przedstawiciela rządu. Deklaracja wojny jest równoznaczna z powstaniem stanu wojny między dwoma lub większą liczbą państw.
WZasady podejmowania działań przy użyciu siły – obejmują reguły, przeznaczone dla dowódców i pojedynczych żołnierzy, określające warunki użycia siły – kiedy, gdzie i jaka siła może zostać wykorzystana – bądź do osiągnięcia celu operacji, bądź w ramach samoobrony.
WZbrodnie wojenne – ciężkie naruszenia prawa i zwyczajów wojennych zwłaszcza popełniane w ramach ogólnego planu politycznego i mające charakter powszechny. Wraz z rozwojem prawa międzynarodowego, powstawały kolejne dokumenty precyzujące kwestię zbrodni wojennych. Statut Rzymski podpisany przez wszystkie kraje członkowskie ONZ w 1998 roku w Artykule 8 ustanawia podstawę działania specjalnego organu sądowniczego do spraw zbrodni – Międzynarodowego Trybunału Karnego.
WZdobycz wojenna – dobra materialne i ruchome uzyskane w okresie wojennym, zwykle przez personel wojskowy na terytoriach podbitych lub okupowanych, w sposób łamiący prawo okresu pokojowego.