WGórnictwo (kopalnictwo) – dziedzina przemysłu obejmująca ogół działalności zmierzającej do wydobycia kopaliny i jej przygotowania w procesie wzbogacania do zastosowania w różnych dziedzinach przemysłu bądź bezpośredniego wykorzystania w życiu codziennym.
WCalizna to:zawartość pokładu jeszcze nienaruszona robotą górniczą niezaorana część pola malejącą wraz z orką
WFilar – nietknięta część górotworu, pozostawiona do podparcia stropu i podtrzymania go przed zawałem.
WGlinianka – wyrobisko górnicze po odkrywkowej eksploatacji gliny, często zalane wodą.
WKliważ – gęste spękania seryjne skał o uporządkowaniu kierunkowym, występujące w zespołach.
WKolej Cerrejón – normalnotorowa, niepowiązana z resztą sieci kolejowej kraju, towarowa linia kolejowa w Kolumbii, łącząca kopalnię węgla kamiennego w Cerrejón z portem Puerto Bolívar nad Oceanem Atlantyckim w departamencie La Guajira.
WKolej górnicza – kolej użytku niepublicznego stanowiąca urządzenia zakładów górniczych.
WKopalnia „František” – nieczynna kopalnia węgla kamiennego w Suchej Górnej, w latach 1948–1989 znana pod nazwą Kopalnia Prezydenta Gottwalda. W czasie swej działalności wydobyła 59 144 518 ton węgla kamiennego.
WKurzawka – luźne lub spoiste grunty zachowujące się przy pewnych warunkach w całej swojej masie jak ciecze. Jest to także drobnoziarnisty luźny osad, na przykład piasek lub muł, nasycony wodą pod znacznym ciśnieniem. Kurzawki należą do gruntów o złych parametrach mechanicznych.
WMapa górnicza – obraz przedstawiony na płaszczyźnie metodą rzutów geometrycznych w sytuacji położenia wyrobisk górniczych i informacji geologicznych. Mapy górnicze dzieli się na:mapy powierzchni mapy wyrobisk górniczych mapy geologiczne
WNadkład – w geologii: część górotworu przykrywająca określoną jednostkę geologiczną. W węższym znaczeniu, w górnictwie odkrywkowym – skały płonne przykrywające złoże kopaliny użytecznej.
WObszar górniczy – przestrzeń, w obrębie której przedsiębiorca upoważniony jest do prowadzenia działalności górniczej zgodnie z wydaną koncesją i na zasadach ustalonych w tej koncesji. Jest to pojęcie należące do prawa geologicznego i górniczego. Definicję legalną (ustawową) obszaru górniczego zawiera art. 6 ust 1 pkt 5 ustawy z dnia 9 VI 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze.
WObudowa żebrowa połączeń korytarzowych wyrobisk górniczych wykonana jest w postaci szkieletu nośnego, składającego się z żebra głównego z zamocowanymi do niego wspornikami oraz wsporczych żeber, zaopatrzonych w złącza, korzystnie klinowe.
WPodsadzka - materiał nietoksyczny i niepalny, dostarczony z powierzchni lub wyrobisk drążonych w kamieniu, wypełniający pustki poeksploatacyjne.
WPokład – w geologii jest to złoże mające formę warstwy, zalegające na dużej przestrzeni i ograniczone dwiema mniej więcej równoległymi warstwami. Pokłady są charakterystyczne dla skał osadowych. W formie pokładów występują najczęściej węgiel kamienny, węgiel brunatny, siarka, sole potasowe itd. Złoża występujące w więcej niż jednym pokładzie to złoża wielopokładowe.
WRatownictwo górnicze – dział ratownictwa zajmujący się udzielaniem pomocy górnikom i kopalniom zagrożonym skutkami zdarzeń związanych z pożarami podziemnymi, wybuchami gazów kopalnianych i pyłu węglowego, wyrzutami gazów i skał, zawałami skał i tąpaniami, gwałtownymi wdarciami wody do wyrobisk górniczych oraz usuwania skutków i przywracania bezpiecznych warunków pracy po zaistnieniu tych zdarzeń oraz działalnością prewencyjną i szkoleniową w kopalniach.
WSkała płonna, skała płona – skała uważana za nieużyteczną. Jest ona urabiana w trakcie eksploatacji złoża wraz z kopaliną użyteczną np. w celu udostępnienia właściwego złoża, ze względów technologicznych, ze względu na uwarunkowania złoża. W przypadku złóż pokładowych jest to skała otaczająca, przerosty lub nadkład, który w trakcie eksploatacji dostaje się do urobku. W przypadku złóż metali, kiedy mineralizacja kruszcowa występuje w obrębie skał goszczących, za skałę płonną uznaje się skałę, w obrębie której koncentracja rozproszonego pierwiastka lub pierwiastków spada poniżej arbitralnie wyznaczonej zawartości brzegowej. Urobioną w trakcie eksploatacji złoża i wydobytą skałę płonną składuje się zwykle na hałdach.
WSztygar – nazwa stanowiska kierowniczego w górnictwie. Sztygar zajmuje się dozorem technicznym, a także częściowo administracyjnym pracy górników.
WTajchy – zespół sztucznych zbiorników wodnych znajdujących się w Górach Szczawnickich w środkowej Słowacji. Większość z nich została zbudowana w celu zapewnienia energii i wody dla kopalni srebra w Bańskiej Szczawnicy w XVIII wieku. W czasach funkcjonowania kopalni tajchy stanowiły system 60 zbiorników, połączonych ze sobą za pomocą sieci kanałów i tuneli o łącznej długości ponad 100 kilometrów.
WUrobek – kopalina pozyskana poprzez robotę górniczą, niezależnie od frakcji i zawartości skały płonnej.
WWychodniaw górnictwie: miejsce w terenie, w którym złoże: pokładowe, żyłowe, gniazdowe, soczewkowe, wysadowe (słupowe) i in. wychodzi na powierzchnię ziemi. w geologii i geomorfologii: miejsce w terenie, w którym dana skała wychodzi na powierzchnię ziemi.
WWysad, egzemat – forma występowania złoża. Jest to złoże powstałe pod wpływem ruchów tektonicznych przez wciśnięcie skał starszych w leżące nad nimi młodsze utwory.
WZrąb – pojęcie górnicze. Jest to miejsce przecięcia się szybu z powierzchnią ziemi.