WA…B…C… – pozytywistyczna nowela pisarki Elizy Orzeszkowej z 1884 roku. Tematem jest walka o polską oświatę i z rusyfikacją w warunkach narodowościowego ucisku zaborców. Jest przykładem pozytywistycznego hasła pracy u podstaw.
W"Ad leones!" – nowela Cypriana Kamila Norwida powstała w latach 1881-1883, według informacji Juliusza Wiktora Gomulickiego na początku 1883. Jest uznawana za jedną z najwybitniejszych nowel w literaturze polskiej, należy do najczęściej przedrukowywanych i tłumaczonych utworów Norwida. Razem ze Stygmatem i Tajemnicą lorda Singelworth wchodzi w skład tzw. "trylogii włoskiej" Norwida, grupy nowel, których akcja toczy się we Włoszech. Prawydruk miał miejsce w "Chimerze" w 1901, utwór był zarazem pierwszym z dzieł Norwida wydanych przez Miriama. Wydanie poprawione tekstu znalazło się w Pismach zebranych Norwida. Pod względem kompozycji utwór odznacza się dużą zwartością. Narrator jest zdystansowany wobec wydarzeń, często posługuje się ironią. W utworze występuje duże nagromadzenie dynamicznych, plastycznych opisów. Problematyka koncentruje się wokół roli sztuki i artysty w świecie współczesnym i ich stosunku do rzeczywistości kapitalizmu – podobne problemy poruszała często literatura Młodej Polski, stąd duże zainteresowanie, jakim nowela cieszyła się w tym okresie. Utwór jest trudny w interpretacji, wywołuje też liczne kontrowersje interpretacyjne.
WBartek zwycięzca – nowela Henryka Sienkiewicza z 1882 roku.
WDuchy w maszynach – opowiadanie fantastyczne Anny Kańtoch z 2010 roku, nagrodzone Nagrodą im. Janusza A. Zajdla.
WDym − nowela Marii Konopnickiej opublikowana została po raz pierwszy w 1890 roku na łamach czasopisma „Kurier Codzienny”. W 1893 roku. Wydano ją ponownie w zbiorze Na drodze. Tłem do napisania noweli stała się huta "Bankowa" w Dąbrowie Górniczej, w której pracował zięć Marii Konopnickiej.
WEcha leśne – nowela Stefana Żeromskiego z 1905 roku. Jej przedruk zamieścił w 1906 tygodnik „Echa Kieleckie”. Jest pierwszą z dwóch tekstów tego autora opisujących losy rodziny Rozłuckich. Jej dalsza częścią jest powieść Uroda życia.
WHania – nowela Henryka Sienkiewicza. Powstała w grudniu 1875, ukazała się w styczniu 1876. Opowiada o historii miłosnego trójkąta. Hania wraz ze Starym sługą i Selimem Mirzą składa się na tzw. "małą trylogię". Badacze literatury zwracają uwagę, że sposób prezentacji świata w "Hani" nie przypomina w niczym romansu zachodnioeuropejskiego ani tradycji polskich i na tle ówczesnej produkcji pisarskiej odznacza się oryginalnością. Wątek niespełnionej miłości przypomina swoim nastrojem utwory Lwa Tołstoja i niektóre opowiadania Iwana Turgieniewa.
WIkar – opowiadanie Jarosława Iwaszkiewicza. Po raz pierwszy ukazało się w 1954 roku, w zbiorze Opowiadania: 1918–1953.
WJanko Muzykant – nowela autorstwa Henryka Sienkiewicza. Po raz pierwszy ukazała się w „Kurierze Warszawskim” w 1879 roku.
WJeszcze jeden bohater – opowiadanie fantastyczne Roberta M. Wegnera z 2012 roku, nagrodzone Nagrodą im. Janusza A. Zajdla. Ukazało się po raz pierwszy w antologii „Herosi” wydanej przez wydawnictwo Powergraph.
WKamizelka – nowela Bolesława Prusa, wydana w 1882 roku, uznana za arcydzieło nowelistyki. Utwór jest szkicem z życia codziennego ubogich mieszkańców Warszawy. Narrator − właściciel tytułowej kamizelki − odtwarza jej historię na podstawie wyglądu i retrospektywnie ujętych obserwacji życia jej poprzedniego właściciela. Nowela została przełożona na język rosyjski, hebrajski, słowacki, czeski, niemiecki, włoski, angielski i francuski.
WKatarynka – nowela napisana przez Bolesława Prusa w 1880 roku. Akcja utworu dzieje się w XIX-wiecznej Warszawie.
WMadonna Busowiska – nowela autorstwa Władysława Łozińskiego wydana w Krakowie w 1892. Jej pierwodruk pojawił się w Przeglądzie polskim w 1886. Akcja dzieje się na wsi w Galicji ok. 1875. W sposób realistyczny ukazuje hierarchię tamtejszych grup społecznych. Charakteryzuje się zwięzłością kompozycji. Przez krytyków była uważana za wybitny utwór pisarza. Nowela tłumaczona na francuski, czeski i niemiecki.
WMendel Gdański – nowela Marii Konopnickiej opublikowana po raz pierwszy w 1890 roku na łamach czasopisma „Przegląd Literacki”, a trzy lata później w zbiorku nowel Na drodze.
WMiłosierdzie gminy – nowela Marii Konopnickiej opublikowana po raz pierwszy w 1891 roku na łamach czasopisma "Kraj". Niekiedy publikowana pod tytułem Miłosierdzie gminy: Kartka z Hottingen.
WNasza szkapa – nowela Marii Konopnickiej. Jej pierwodruk ukazał się w 1890 roku w „Przeglądzie Literackim”, a następnie została wydana w zbiorze „Na drodze” w Krakowie w roku 1893.
WO psie, który jeździł koleją – opowiadanie dla dzieci autorstwa Romana Pisarskiego, traktujące o losach psa o imieniu Lampo.
WO żołnierzu tułaczu – dwuczęściowe opowiadanie napisane przez Stefana Żeromskiego. Jego pierwodruk ukazał się w roku 1896 w piśmie „Głos”, następnie został wydany w tomie Utwory powieściowe w roku 1898 w Warszawie.
WPrzygoda Stasia – opowiadanie Bolesława Prusa. Po raz pierwszy publikowane było na łamach czasopisma "Kłosy". Pierwsze wydanie książkowe w 1899 roku.
WRozdzióbią nas kruki, wrony – nowela autorstwa Stefana Żeromskiego składająca się z trzech części, zawierająca aluzje do upadku powstania styczniowego. Ukazała się po raz pierwszy w 1895 roku, w zbiorze opowiadań o tym samym tytule. Tytuł stanowi aluzję do tekstu Pieśni o żołnierzu tułaczu.
WSąd Ozyrysa. Przełożył z egipskiego papirusu Henryk Sienkiewicz – humoreska satyryczna Henryka Sienkiewicza z 1908 roku, mająca postać narracyjnej bajki dla dorosłych.
WSiłaczka – nowela Stefana Żeromskiego, wydana po raz pierwszy w zbiorze Opowiadania w 1895 r., opowiadająca historię lekarza Pawła Obareckiego i nauczycielki Stanisławy Bozowskiej. Akcja dzieje się w Obrzydłówku – małej wsi, do której doktor przyjechał w wieku 37 lat.
WSny Marii Dunin – symboliczne opowiadanie Karola Irzykowskiego. Zostało ukończone we wrześniu 1896 roku. Drukiem ukazało się jednak dopiero siedem lat później jako część składowa opublikowanej wówczas Pałuby.
WSzkice węglem – nowela Henryka Sienkiewicza, powstała podczas pobytu pisarza w Stanach Zjednoczonych latem 1876 roku. Wersja noweli, która ukazała się drukiem w „Gazecie Polskiej”, była ocenzurowana. Po 1950 roku przywrócono jej pierwotny charakter. Porównanie obu wersji ukazuje, jak cenzura, nie tylko zewnętrzna, ale też zaborcza, wewnętrzna i redakcyjna, osłabiły radykalizm społeczny i wymowę utworu.
WSztuka porozumienia – opowiadanie fantastyczne Anny Kańtoch z 2014 roku, nagrodzone Nagrodą im. Janusza A. Zajdla.
WZa chlebem – nowela Henryka Sienkiewicza z 1880 roku opublikowana po raz pierwszy na łamach „Gazety Polskiej”.