W

Alkonost – w mitologii, folklorze rosyjskim, stworzenie o ciele ptaka i głowie pięknej kobiety. Charakteryzuje je niezwykły głos, który sprawia, że zasłyszany raz, staje się jedyną rzeczą, której pragnie się słuchać. Bywa mylona z Siriną, kolejną z postaci ludowych podań rosyjskich, mieszkanką podziemnego świata.

W

Bakeneko – obecny w folklorze japońskim kot o nadnaturalnych zdolnościach przypominających zdolności kitsune czy tanuki.

W

Bazyliszek, czasem nazywany królem węży – mityczne stworzenie, pojawiające się w legendach, podaniach i bajkach wielu narodowości.

W

Błędne ogniki – zjawisko dostrzegalne nocami nad bagnami, mokradłami i torfowiskami, mające postać niewielkich światełek unoszących się ponad powierzchnią. Od wieków wiązane w wielu kulturach świata ze sferą zjawisk nadprzyrodzonych i światem duchów.

W

Chochoł – postać fantastyczna pojawiająca się w dramacie Stanisława Wyspiańskiego Wesele.

W

Chowaniec – w europejskim folklorze istota pomagająca czarownicy w magii. W średniowieczu posiadanie oswojonego zwierzęcia wskazywało, że właściciel może być czarownikiem.

W

Diabeł – w judaizmie i chrześcijaństwie ogólna nazwa złych, upadłych aniołów; inne określenia: szatan, demon.

W

Dziki Łów, Dziki Gon, Dzikie Polowanie, a także Dzikie Zastępy – mit ludowy rozpowszechniony w dawnych czasach w północnej, zachodniej i środkowej Europie.

W

Gnom – legendarna lub baśniowa istota o niewielkim wzroście, mieszkająca zazwyczaj pod ziemią. Słowo to bywa często używane jako synonim krasnoludka.

W

Goblin – fantastyczne stworzenie wywodzące się z brytyjskich baśni i legend. Jest tam przedstawiane jako istota zła lub jedynie złośliwa, zazwyczaj brzydka i groteskowa. Różne postacie nazywane goblinami często pojawiają się kulturze masowej – występują w wielu utworach i grach fantasy.

W

Golem – istota utworzona z gliny na kształt człowieka, ale pozbawiona duszy rozumiejącej neszama, a zatem również zdolności mowy.

W

Gremlin – fantastyczna istota ze współczesnego folkloru miejskiego, złośliwy stwór powodujący wadliwe działanie maszyn i urządzeń, przede wszystkim samolotów. Pomysł, by winę za różne usterki ponosiły swego rodzaju gnomy czy chochliki nazwane gremlinami, pojawił się początkowo wśród obsługi naziemnej i lotników RAF-u przed II wojną światową lub na jej początku, a w czasie wojny został spopularyzowany m.in. przez komiksowy magazyn „Knockout” oraz książkę dla dzieci autorstwa Roalda Dahla.

W

Huldra – postać z norweskich wierzeń ludowych, żeński odpowiednik trolla.

W

Jackalope – mityczne zwierzę północnoamerykańskiego folkloru opisywane jako zając z rogami antylopy widłorogiej lub porożem jelenia. Jackalope to zbitka wyrazowa słów jackrabbit i antelope (antylopa). Wiele trofeów myśliwskich takich hybryd w postaci ściennych dekoracji wykonano z poroża jelenia.

W

Wróżki folkloru irlandzkiego, angielskiego, szkockiego i walijskiego zostały sklasyfikowane na wiele sposobów. Dwie z najważniejszych kategorii, wywodzą się ze folkloru szkockiego, to podział na Dwór Świetlisty i Dwór Mroczny. Kategorie te mogą odzwierciedlać wcześniejszy (średniowieczny) podział germańskich elfów na elfy światła (Ljósálfar) oraz mroczne lub czarne elfy (Dökkálfar). Celtycki odpowiednik opowieści o wróżkach z rejonu wysp brytyjskich nie zawiera takiego podziału. William Butler Yeats, w Bajkach Irlandzkich i Opowieściach ludowych, podzielił je dalej na Wróżki Towarzyskie oraz Wróżki Samotne. Katharine Mary Briggs dodała, że trzecie rozróżnienie może być potrzebne dla „wróżek domowych”, które żyją w ludzkich domach.

W

Kobold – karzełek, duszek, złośliwy domowy krasnal lub gnom pilnujący podziemnych skarbów.

W

Krasnolud – istoty z mitologii nordyckiej i germańskiej, obecne później także w folklorze niemieckim i skandynawskim, a współcześnie w literaturze, filmach i grach fantasy.

W

Krasnoludek, krasnal, gnom, skrzat – przyjazna ludziom istota pojawiająca się często w literaturze polskiej i zagranicznej, szczególnie w baśniach. Krasnoludki wyglądem przypominają małych ludzi. Przeważnie są przedstawiane w szpiczastych czerwonych czapeczkach, od koloru których pochodzi ich polska nazwa. Występują zarówno w baśniowej tradycji polskiej, jak i innych narodów europejskich.

W

Nisse to bożek domowy w duńskiej i norweskiej kulturze ludowej. W Szwecji nisse nazywa się tomte.

W

Ogr – legendarne stworzenie z mitów Europy Północnej. Ogry to rasa człekokształtnych stworzeń, gwałtownych i okrutnych potworów jedzących ludzkie mięso. Ogry są, w przeciwieństwie do trolli, inteligentne, ale i tak ludziom zwykle udaje się je pokonać, nawet pomimo ich wielkiej siły.

W

Olbrzym – zwany także wielkoludem – fikcyjna istota podobna do człowieka, lecz o wiele od niego większa. Występuje w licznych mitach, baśniach i legendach, a także literaturze fantasy i grach fabularnych. Choć słowo „gigant” w szczególności odnosi się do istot z mitologii greckiej, używane jest też często po prostu jako synonim „olbrzyma”.

W

Ondyny – w mitologii nordyckiej boginki zamieszkujące jeziora i rzeki.

W

Pixie – w brytyjskim folklorze małe postaci obdarzone magiczną mocą zamieszkałe głównie na południu Anglii, w Devonie i Kornwalii, co sugeruje ich celtyckie pochodzenie i nazwę. W opisach z epoki wiktoriańskiej zwykle pojawiają się ze spiczastymi uszami, w zielonym stroju i spiczastym kapeluszu. W niektórych opisach oczy mają zwrócone ku górze. We współczesnym użyciu wyraz pixie jest bliskoznaczny z pojęciem wróżki, jednak w folklorze rasy te były ze sobą skłócone. Najbliższym polskim odpowiednikiem oryginalnego znaczenia będzie krasnoludek.

W

Sirin, ros. сирин (sirin) od gr. Σειρήν – legendarna istota znana z rosyjskich podań ludowych, przedstawiana jako ptak z głową i piersiami pięknej kobiety.

W

Troll – przypominający wyglądem człowieka stwór ze skandynawskich wierzeń ludowych, wywodzący się z mitologii nordyckiej.

W

Turoń – maszkara przedstawiająca rogate, czarne i włochate zwierzę z kłapiącą paszczą, występujące w widowiskach obrzędowych ludu polskiego w okresie od Bożego Narodzenia do Wielkanocy.

W

Ukryci ludzie – termin na określenie elfów/istot nadprzyrodzonych w folklorze islandzkim. Ukryci ludzie zazwyczaj zamieszkują kurhany, omszone wzgórza oraz skały. Podania mówią, iż ukryci ludzie wyglądają podobnie do śmiertelników, ukazują się im w zwykłych ubraniach, jednak zdradliwa jest ich uroda, którą nęcą ludzi.

W

Ushi-oni – oni (demon) z japońskiego folkloru, jeden z rodzajów yōkai, posiadający głowę rogatego byka.

W

Utopiec – zły i podstępny demon wodny z wierzeń słowiańskich, często utożsamiany z wodnikiem i mylony z topielcem. Utopce rodziły się z dusz topielców i poronionych płodów. Podobnie jak wodniki zamieszkiwały wszelkie zbiorniki wodne i topiły kąpiących się oraz przechodzące przez rzekę zwierzęta. Gdzieniegdzie odpowiadały także za wylewy rzek oraz zatapianie pól i łąk. Utopce przybierały postać wysokich, bardzo chudych ludzi o oślizgłej, zielonej skórze, z dużą głową i ciemnymi włosami. W czasie nowiu utopce wychodziły na brzeg. Często zwabiały wówczas do siebie ludzi, bawiąc się z nimi w zagadki. Osobę próbującą oszukiwać w zagadkach natychmiast topiły.

W

Wilkołak, także wilkołek – w wielu mitologiach i legendach człowiek, który potrafił się przekształcić w wilka lub postać będącą połączeniem tego zwierzęcia z człowiekiem. Zdolność tę nazywa się wilkołactwem lub likantropią. Wilkołaki w czasie przemiany były groźne dla innych ludzi i zwierząt domowych, gdyż atakowały je w morderczym szale. Nie atakowały jednak ludzi, dopóki ci nie stanęli im na drodze.

W

Wróżka – w baśniach oraz literaturze dla dzieci osoba płci żeńskiej mająca moc czynienia czarów. Wróżka jest najczęściej przedstawiana jako istota dobra i opiekuńcza, choć niekiedy może też rzucać czary szkodzące bohaterom opowieści.

W

Yanari – yōkai występujące w japońskim folklorze. Obecność tych stworzeń w japońskich domach zdradzały tajemnicze odgłosy takie jak trzaski podczas przesuwania shōji lub fusuma. Były one odpowiednikiem zjawiska nazywanego poltergeist. Pierwszym artystą, który przedstawił wyobrażenie tych stworzeń był Sekien Toriyama w dziele Gazu-hyakki-yakō.

W

Żar-ptak – ptak ognisty często spotykany także pod nazwą Cud-żar-ptaka w baśniach rosyjskich. Z wyglądu przypominać miał pawia, którego pióra płonęły żywym ogniem. Zarówno samo zwierzę jak i jego ogniste pióra posiadały szczególną moc magiczną. Część badaczy wywodzi jego pochodzenie od mitycznego sokoła Raroga, występującego w wierzeniach Słowian.