Polacy na LitwieW
Polacy na Litwie

Polacy na Litwie – najliczniejsza mniejszość narodowa na Litwie, według statystyk oficjalnych liczy 162 344 osoby, czyli 5,62% ludności tego kraju (2016). Mieszkają głównie w Wilnie i w zwartym osadnictwie w rejonach wileńskim, solecznickim, święciańskim i trockim. Zamieszkują też w rozproszeniu resztę kraju, w przeszłości na Kowieńszczyźnie stanowili większość ludności. Zrzesza ich Związek Polaków na Litwie.

Henryk AmbroszkiewiczW
Henryk Ambroszkiewicz

Henryk Ambroszkiewicz – działacz korporacyjny, urzędnik.

Bolesław ButkiewiczW
Bolesław Butkiewicz

Bolesław Butkiewicz – prawnik, wydawca i redaktor prowadzący gazety "Dzień Kowieński"

Karol DombrovskiW
Karol Dombrovski

Karol Dombrovski – litewski biathlonista narodowości polskiej.

Stanisław DowtortW
Stanisław Dowtort

Stanisław Dowtort, lit. Stasys Dautartas – litewski śpiewak (tenor), artysta baletowy i reżyser teatralny narodowości polskiej.

Europejska Fundacja Praw CzłowiekaW
Europejska Fundacja Praw Człowieka

Europejska Fundacja Praw Człowieka (EFHR), lit. Europos žmogaus teisių fondas, ang. European Foundation of Human Rights, ros. Европейский Фонд Прав Человека – organizacja utworzona w 2010 r. na Litwie w odpowiedzi na wzrost naruszeń praw człowieka, a w szczególności praw mniejszości narodowych w tym kraju.

Bartosz FrątczakW
Bartosz Frątczak

Bartosz Frątczak – polski filozof, nauczyciel, dziennikarz, fotograf dokumentalny i artystyczny mieszkający na Litwie.

Jovita JankelaitytėW
Jovita Jankelaitytė

Jovita Jankelaitytė – litewska aktorka teatralna i filmowa polskiego pochodzenia.

Władysław Komar (1910–1944)W
Władysław Komar (1910–1944)

Władysław Komar, także Władysław Komar-Zaborzyński, na Litwie znany jako Vladislavas Komaras – ziemianin polski, sportowiec, żołnierz podziemia.

Dariusz ŁawrynowiczW
Dariusz Ławrynowicz

Dariusz Ławrynowicz – litewski koszykarz polskiego pochodzenia, występujący na pozycji środkowego, obecnie zawodnik BC Vytis.

Krzysztof ŁawrynowiczW
Krzysztof Ławrynowicz

Krzysztof Ławrynowicz, Kšyštof Lavrinovič, Kšyštofas Lavrinovičius – litewski koszykarz polskiego pochodzenia, występujący na pozycjach silnego skrzydłowego lub środkowego, były reprezentant kraju, obecnie zawodnik litewskiego BC Vytis.

Maguny (gmina)W
Maguny (gmina)

Gmina Maguny - gmina w rejonie święciańskim okręgu wileńskiego na Litwie. 81% mieszkańców stanowią Polacy.

Manifestacja Jedności Rzeczypospolitej Obojga Narodów w Kownie w 1861 rokuW
Manifestacja Jedności Rzeczypospolitej Obojga Narodów w Kownie w 1861 roku

Manifestacja Jedności Rzeczypospolitej Obojga Narodów w Kownie w 1861 roku – największa z manifestacji organizowanych dla uczczenia Unii w Krewie 12 sierpnia 1861 r. oraz wykazania wobec władz carskich jedności podzielonych granicą polityczną wzdłuż Niemna i Bugu Królestwa Polskiego i ziem wcielonych bezpośrednio do Imperium Rosyjskiego. Do 1918 Kowno było miastem granicznym, współczesne lewobrzeżne dzielnice Aleksota i Poniemoń leżały w Królestwie Polskim a prawobrzeżne w Imperium Rosyjskim. Nigdy nieistniejąca wcześniej granica powodowała, że przez wieki jednolity społecznie i politycznie obszar miał teraz inne systemy polityczne i prawne, a nawet kalendarze. W rezultacie różnic kalendarzowych pokonanie rzeki oznaczało jednocześnie „podróż w czasie” o 13 dni. Powodowało to, że szczególnie mocno odczuwano tu oderwanie ziem zabranych od Królestwa Polskiego.

Henryk MickiewiczW
Henryk Mickiewicz

Henryk Mickiewicz – litewski prawnik polskiego pochodzenia, dyrektor Instytutu Ochrony Praw Człowieka.

Romuald MieczkowskiW
Romuald Mieczkowski

Romuald Mieczkowski – litewski poeta, dziennikarz, publicysta narodowości polskiej, działacz społeczności polskiej na Litwie, współzałożyciel i redaktor naczelny kwartalnika literackiego „Znad Wilii”.

Joanna MoroW
Joanna Moro

Joanna Moro – polsko-litewska aktorka filmowa i teatralna, piosenkarka oraz prezenterka telewizyjna.

Kazimierz NarutowiczW
Kazimierz Narutowicz

Kazimierz Narutowicz – litewski działacz polityczny. Syn Stanisława Narutowicza i bratanek prezydenta II RP Gabriela Narutowicza.

Józef ObrembskiW
Józef Obrembski

Józef Obrembski – polski duchowny katolicki, prałat, działający na Wileńszczyźnie.

Jerzy OrdaW
Jerzy Orda

Jerzy Orda – polski historyk kultury, archiwista, działacz społeczny i przewodnik po Wilnie.

Alina OrlovaW
Alina Orlova

Alina Orlova, właściwie Alina Orlovskaja; ur. 28 czerwca 1988 w Wisagini, Litewska SRR) – litewska kompozytorka, wokalistka oraz autorka tekstów.

Polski Kraj Narodowo-TerytorialnyW
Polski Kraj Narodowo-Terytorialny

Polski Kraj Narodowo-Terytorialny − polskojęzyczny okręg autonomiczny, jednostronnie utworzony w ramach Litwy przez Polaków na Litwie. Okręg obejmował ziemie odrywającej się od ZSRR Litwy, na których Polacy stanowili większość mieszkańców. Jego utworzenie obiecała specjalną uchwałą Rada Najwyższa Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, jednak po jej wystąpieniu ze Związku Radzieckiego zobowiązanie nie zostało zrealizowane. Polacy jednostronnie ogłosili utworzenie okręgu autonomicznego, jednak władze samorządowe zostały przez władze litewskie zlikwidowane i zastąpione zarządami komisarycznymi.

Polski Teatr w WilnieW
Polski Teatr w Wilnie

Polski Teatr w Wilnie - teatr założony w 1963 roku przez aktorkę i reżyserkę Irenę Rymowicz.

Ewelina SaszenkoW
Ewelina Saszenko

Ewelina Saszenko – litewska piosenkarka jazzowa i popowa polskiej narodowości, reprezentowała Litwę podczas 56. Konkursu Piosenki Eurowizji w 2011 roku.

Krzysztof SokolovskiW
Krzysztof Sokolovski

Krzysztof Sokolovski – artysta wizualny, autor ikon, obrazów, instalacji oraz realizacji monumentalnych, twórca pojęcia "sztuka neosakralna".

Społeczny Komitet Opieki nad Starą RossąW
Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą

Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą (SKOnSR) – stowarzyszenie zawiązane w 1990 z inicjatywy mieszkających w Wilnie Polaków: dziennikarza Jerzego Surwiły, lekarza Olgierda Korzenieckiego, filolożki Alicji Klimaszewskiej oraz działaczki społecznej i dziennikarki Haliny Jotkiałło, przy wydatnym wsparciu Jerzego Waldorffa. Głównym celem statutowym stowarzyszenia jest opieka nad pomnikami nagrobnymi na wileńskim cmentarzu Na Rossie. Zajmuje się głównie ich renowacją i odbudową. W ciągu ponad 20 lat stowarzyszenie odnowiło ponad 50 pomników oraz wzniosło 4 nowe. Komitet jest organizacją non-profit, a środki materialne potrzebne na wypełnianie celów statutowych są zbierane podczas zbiórek społecznych, organizowanych przede wszystkim w Warszawie i Wilnie. Darczyńcami są też osoby prywatne i stowarzyszenia. Stowarzyszenie współpracuje z litewskim Ministerstwem Kultury, Akademią Sztuk Pięknych w Wilnie oraz wileńskimi architektami. Wśród polskich partnerów organizacji są m.in. Społeczny Komitet Opieki nad Starymi Powązkami im. Jerzego Waldorffa, Wydział Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i Towarzystwo Opieki nad Zabytkami. Stowarzyszenie należy do najważniejszych polskich organizacji prowadzących działalność edukacyjną i naukową na Litwie.

Edward SzpilewskiW
Edward Szpilewski

Edward Szpilewski – polski matematyk, doktor habilitowany, profesor Kowieńskiego Uniwersytetu Technologicznego oraz Uniwersytetu w Białymstoku. Teoretyk w zakresie technik obliczeniowych, rachunku prawdopodobieństwa, statystyki matematycznej, sztucznej inteligencji, sieci neuronowych, metod rozpoznawania procesów losowych oraz szeregów czasowych. Jeden z założycieli Stowarzyszenia Naukowców Polaków na Litwie (SNPL), popularyzator edukacji matematycznej w szkołach polskich na Litwie, inicjator utworzenia polskiej uczelni wyższej na Litwie.

Teatr na PohulanceW
Teatr na Pohulance

Teatr na Pohulance – teatr w Wilnie, od 1913 siedziba Teatru Polskiego; w latach 1925–1929 siedziba teatru „Reduta”.

Robert TworogalW
Robert Tworogal

Robert Tworogal – litewski gimnastyk narodowości polskiej. Jako pierwszy zawodnik z Litwy brał udział w letnich igrzyskach olimpijskich młodzieży w gimnastyce w 2010 roku.

Tymczasowy Komitet Polityczny Ziemi KowieńskiejW
Tymczasowy Komitet Polityczny Ziemi Kowieńskiej

Tymczasowy Komitet Polityczny Ziemi Kowieńskiej – działający w Wilnie na początku lat 20. XX w. komitet skupiając zarówno federalistów, jak i inkorporacjonistów. Zakładał on dążenie do unii Litwy historycznej z odrodzoną Rzecząpospolitą Polską poprzez opanowanie zbrojne całej Kowieńszczyzny. Komitet miał stać się rządem Litwy Kowieńskiej. Rozwiązaniu zakładanemu przez Komitet sprzyjała także faktyczna kontrola przez propolskich Francuzów okręgu Kłajpedy, wydzielonego z Prus Wschodnich z inicjatywy polskiej dyplomacji.

Zygmunt UgiańskiW
Zygmunt Ugiański

Zygmunt Ugiański ps. Redaktor – działacz korporacyjny, społeczny i polityczny.

WarwiszkiW
Warwiszki

Warwiszki – wieś na Litwie, dawny zaścianek szlachecki, położona nad Niemnem w rejonie Łoździeje w pobliżu Kopciowa. Jest to najdalej na południe wysunięta miejscowość Republiki Litewskiej. Rozproszona zabudowa wioski położona jest w zakolu Niemna, Czarnej Hańczy i jej dopływu granicznej rzeczki Igorki, a od północy dostęp do niej zamyka kilkunastokilometrowy pas Puszczy Augustowskiej. Przed II wojną terytorium wchodziło w skład Polski, a obecnie otoczone jest z trzech stron przez ziemie Białorusi.

Zespół Pieśni i Tańca WileńszczyznaW
Zespół Pieśni i Tańca Wileńszczyzna

Zespół Pieśni i Tańca Wileńszczyzna - polski zespół folklorystyczny mający swoją siedzibę w Wilnie.

Leon ŻebrowskiW
Leon Żebrowski

Leon Żebrowski – polski ksiądz rzymskokatolicki i działacz społeczny na Grodzieńszczyźnie i Wileńszczyźnie, senator I kadencji (1922–1927) z ramienia Chrześcijańsko-Narodowego Stronnictwa Pracy.