39 Istoty w mitologii japońskiej

Poniżej znajduje się lista yōkai, obake, yūrei, onryō oraz innych legendarnych stworzeń z japońskiego folkloru, mitologii, literatury i sztuki.

Amikiri – stworzenie z mitologii japońskiej. Według opisu, jest krzyżówką ptaka, homara i węża. Wywodzi się z głębin morskich, może jednakże, według tradycyjnych wierzeń, "płynąć" również przez powietrze. Należy do grupy mitycznych stworzeń złośliwie szkodzących ludziom, przypisuje mu się przecinanie sieci - zarówno rybackich, jak i chroniących okna w domach przed komarami. O wycinanie dziur w praniu rozwieszonym do wyschnięcia na dworze również posądzane są amikiri.

Ao-nyōbō - japoński duch (yōkai) opisany w Konjaku-gazu-zoku-hyakki z okresu Edo autorstwa Sekiena Toriyamy oraz w Hyakki Yagyō Emaki z okresu Muromachi. Znana także pod nazwą ao-onna .

Bakeneko – obecny w folklorze japońskim kot o nadnaturalnych zdolnościach przypominających zdolności kitsune czy tanuki.

En'enra − japoński duch (yōkai) mający postać dymu. Zamieszkuje ogniska, a gdy je opuszcza przybiera postać człowieka.

Hone-onna – duch z japońskich legend.

Hyakki-yakō lub hyakki-yagyō – nocna parada przebierańców odzwierciedlająca tradycyjne, japońskie wierzenia ludowe w diabły, straszydła i demony (yōkai), które w czasie letnich nocy wychodzą na ulice.

Inugami – w mitologii japońskiej, rodzaj ducha (zjawy), który był sprowadzany w celu zemsty bądź jako strażnik swojego właściciela (inugami-mochi); rodzaj shikigami , duchów przyzywanych przez osoby praktykujące onmyōdō.

Kamaitachi – yōkai występujący w japońskim folklorze, najczęściej spotykany w regionie Kōshin'etsu. Nazwa składa się z dwóch słów: kama oznacza sierp, itachi - rodzaj łasicy. Jest tłumaczona jako "łasica o pazurach jak sierpy".

Kappa lub kawatarō – japoński złośliwy demon wodny. Istnieje wiele relacji o spotkaniu z kappą, schwytaniu go w sieci itp., dlatego jest on też obiektem badań kryptozoologii.

Kitsune – japońskie określenie lisa, używane w języku polskim w znaczeniu bajkowej postaci z dawnych mitów i podań.

Kodama – w kulturze japońskiej duch zamieszkujący stare, ponad stuletnie drzewa. Historie o nich są popularne w całej Japonii.

Mikoshi-nyūdō , znany również pod nazwami Mikoshi lub Miage-nyūdō – mityczne stworzenie (yōkai) występujące w japońskim folklorze, szczególnie często spotykane w podaniach z wysp Sikoku i Kiusiu oraz z północnych krańców Honsiu.

Namazu lub Ōnamazu − według japońskiej mitologii jest to ogromny sum, który powoduje trzęsienia ziemi. Mieszka w mule pod ziemią i jest strzeżony przez boga Kashima, który przytrzymuje suma kamieniem. Kiedy Kashima traci czujność, namazu miota się, powodując gwałtowne trzęsienia ziemi. Po trzęsieniu ziemi w pobliżu Edo w 1855 roku, zaczęto czcić namazu jako yonaoshi daimyōjin.

Nozuchi - japoński duch-potwór (yōkai), o pewnym podobieństwie do węża. W zależności od regionu nosi także nazwy: tsuchinoko i bachi-hebi. Żywi się m.in. zającami i wiewiórkami.

Nue – legendarne stworzenie z japońskiego folkloru (yōkai). Według różnych przekazów, ma on głowę małpy, ciało jenota, nogi tygrysa i węża jako ogon. Według legend, może przemieniać się w czarną chmurę i latać. Ze względu na swój wygląd jest czasami nazywany japońską chimerą. Nue mają być zwiastunami nieszczęść i chorób.

Nukekubi – demon (yōkai) z mitologii japońskiej, którego głowa mogła oddalać się od ciała na nieograniczoną odległość i żyć własnym życiem. Głowa unosiła się w powietrzu używając uszu niczym skrzydeł, często latała na zewnątrz i polowała na owady. Rankiem, nim osoba, do której głowa należała obudziła się, wracała i przyłączała się do ciała. Niektóre osoby mogły sobie nie zdawać sprawy z tego, że kiedy śpią, ich głowa oddziela się od ciała. Wydawało im się tylko, że mają dziwne sny o przebywaniu w innym miejscu po zaśnięciu.

Nurarihyon lub Nūrihyon - mityczna istota-straszydło, występująca w japońskim folklorze, często uważana za przywódcę yōkai. Legenda o niej pochodzi z prefektury Wakayama, ale czasem uważa się, że pochodzi od ducha-potwora o imieniu Umi-bōzu, żyjącego w morzu, w prefekturze Okayama.

Nure-onna – mityczna istota występująca w mitologii japońskiej, należąca do grona stworzeń nazywanych yōkai. Według legend był to wąż z kobiecą twarzą mierzący ponad trzysta metrów. Mokra Pani miała długie włosy, a z jej ust wystawały jadowite zęby i długi język. Według legend nikomu nigdy nie udało się uciec przed tą istotą, ponieważ smoczyca skutecznie unieruchamiała swoje ofiary wielkim ogonem.

Obake lub bakemono – yōkai, nadnaturalne stwory, istoty występujące w japońskim folklorze. Nazwa pochodzi od czasownika bakeru oznaczającego: zamianę, przybieranie kształtu/formy, przeistaczanie się, zmiany wyglądu.

Oni – złe duchy, demony, diabły występujące w religii shintō i japońskim folklorze, utożsamiane z chorobami, klęskami i nieszczęściem. Stanowią jeden z rodzajów yōkai – nadprzyrodzonych istot.

Rokurokubi – demon (yōkai) z mitologii japońskiej, którego głowa mogła oddalać się od ciała na nieograniczoną odległość. Jedynym ograniczeniem wydawała się szyja, która w razie przecięcia kończyła się śmiercią potwora. Tego rodzaju demonami, według podań, stawały się osoby niezwykle wścibskie, czyli te, które lubiły szpiegować. Chodzi tu szczególnie o zazdrosne kobiety, które w ten sposób miały śledzić ukochanych. Te „upiorne głowy” dbały, by nikt nie poznał ich tajemnicy, ale czasami ujawniały się pijanym, wiedząc, że i tak nikt nie uwierzy w ich opowieści.

Sansei - japoński yōkai. Znany także jako sanki . Władca górskich zwierząt.

Satori – yōkai żyjące w górach na terenach Hida i Mino. Potrafią czytać w ludzkich sercach.

Shinigami – personifikacja Śmierci w kulturze japońskiej, która do Kraju Kwitnącej Wiśni przywędrowała z Europy w okresie Meiji.

Shirime - yōkai, który ma oko w miejscu odbytu.

Sōjōbō – w mitologii japońskiej wódz tengu, zamieszkujący górę Kurama na północ od Kioto, przez Razana Hayashi zaliczany do trzech najważniejszych daitengu.

Tanuki – japońska nazwa jenota, zwierzęcia należącego do rodziny psowatych. Według niektórych klasyfikacji, jako „tanuki” rozumie się dwa podgatunki:hondo-tanuki, zamieszkuje na Honsiu, Sikoku i Kiusiu; ezo-tanuki, występuje na Hokkaido. Ma dłuższą sierść i nogi niż hondo-tanuki.

Tengu – mityczne istoty, występujące w japońskim folklorze, sztuce, teatrze i literaturze. Jedne z najbardziej znanych yōkai, niekiedy czczone jako kami w religii shintō. Mimo że ich nazwa pochodzi od podobnych do psów chińskich demonów (Tiangou), uważano, iż tengu przybierają postać drapieżnych ptaków i przedstawiano je jako istoty łączące ludzkie i ptasie cechy. Na najstarszych wizerunkach tengu ukazywane są z dziobami, które następnie w procesie antropomorfizacji uległy przekształceniu w nienaturalnie długie nosy, dając początek współczesnemu popularnemu wyobrażeniu tengu.

Tsukumogami – rodzaj japońskich duchów i straszydeł.

Umi-bōzu , nazywany również umi nyūdō, funa nyūdō lub kuroki nyūdō − potwór pochodzący z japońskiego folkloru pojawiający się na morzu lub w pobliżu. Powszechnie uważano iż pochodził on od ryb, stąd w jego opisie można spotkać wiele cech charakterystycznych dla tych zwierząt. W podaniach można spotkać dwa różne opisy tej istoty.

Ushi-oni – oni (demon) z japońskiego folkloru, jeden z rodzajów yōkai, posiadający głowę rogatego byka.

Wa’nyūdō – demon z mitologii japońskiej, zaliczany do szerszego grona nadprzyrodzonych bytów zwanych przez Japończyków yōkai.

Yama-uba – yōkai występujący w japońskim folklorze. Zjawa ta często spotykana jest również pod nazwami Yamamba lub Yamanba. Często jest mylona z yuki-onna , mimo tego, iż są to odrębne postaci.

Yanari – yōkai występujące w japońskim folklorze. Obecność tych stworzeń w japońskich domach zdradzały tajemnicze odgłosy takie jak trzaski podczas przesuwania shōji lub fusuma. Były one odpowiednikiem zjawiska nazywanego poltergeist. Pierwszym artystą, który przedstawił wyobrażenie tych stworzeń był Sekien Toriyama w dziele Gazu-hyakki-yakō.

Yatagarasu, Yata no karasu – w mitologii japońskiej ptak bogini słońca Amaterasu. Przedstawiany jest w postaci trójnogiego kruka, chociaż żadne źródło historyczne nie potwierdza takiej liczby nóg. Motoori Norinaga zinterpretował jego nazwę jako „ośmiogłowy kruk”.

Yōkai – ogólna nazwa mitycznych stworzeń-potworów występujących w japońskiej mitologii i tradycjach ludowych. Coś odmienionego lub okazującego dziwne zmiany w sposób niezrozumiały, powodujący w ludziach strach lub zdziwienie.

Zając z Inaby znany również jako Zając z wyspy Oki – legendarne stworzenie z mitologii japońskiej.

Zashiki-warashi , nazywany również zashiki-bokko – japoński domowy chochlik zaliczany do szerokiej grupy stworzeń mitycznych o nazwie yōkai, pojawiający się pod postacią dziecka w różnym wieku, najczęściej sześciu lub trzynastu lat, o długich włosach opadających na zawsze czerwoną twarz. W tej postaci demona mogli zobaczyć tylko najmłodsi, a o jego obecności w domu świadczyły jedynie hałasy lub muzyka w pustych pomieszczeniach, pozrzucane ze stołu przedmioty albo ślady pozostawione w popiele.