57 Święta chrześcijańskie

Święta Bożego Narodzenia, Narodzenie Pańskie – w tradycji chrześcijańskiej – święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa. Jest to stała uroczystość liturgiczna przypadająca na 25 grudnia. Boże Narodzenie poprzedzone jest okresem trzytygodniowego oczekiwania, zwanego adwentem. W Kościele katolickim jest to święto nakazane.

Chrzest Pański, Chrzest Jezusa Chrystusa – w chrześcijaństwie święto zamykające okres świętowania Bożego Narodzenia. W Kościele rzymskokatolickim, jak i Kościołach greckokatolickich, przypada w najbliższą niedzielę po uroczystości Objawienia Pańskiego.

Dożynki, Święto Plonów, Wieńce – ludowe święto połączone z obrzędami dziękczynnymi za ukończenie żniw i prac polowych. W czasach przedchrześcijańskich – etniczne święto słowiańskie, przypadające w okresie równonocy jesiennej. Współcześnie obchodzone zwykle w jedną z niedziel lub sobót sierpnia lub września po zakończeniu żniw.

Dwanaście wielkich świąt Kościoła prawosławnego – dwanaście głównych świąt prawosławnego roku liturgicznego.

Dzień Świętego Marcina – świąteczny dzień obchodów religijnych obchodzony 11 listopada. Święto patrona dzieci, hotelarzy, jeźdźców, kawalerii, kapeluszników, kowali, krawców, młynarzy, tkaczy, podróżników, więźniów, właścicieli winnic, żebraków i żołnierzy – Marcina z Tours. Marcin z Tours urodził się na Węgrzech i tam jest obchodzone jego święto, ale 8 i 9 listopada. We Francji, gdzie był biskupem oraz w Niemczech i Austrii święto marcińskie świętuje się 11 listopada.

Dzień Zmarłych, Día de Muertos (hiszp.) – najstarsze religijno-etniczne święto meksykańskie, czczące pozagrobowe życie zmarłych i więzy rodzinne. Obchodzone jest w wigilię święta i 2 listopada w powiązaniu z katolickimi świętami Zaduszek i Wszystkich Świętych, jednak wywodzi się w formie pierwotnej z epoki prekolumbijskiej, tradycji o wieku szacowanym na 3000 lat.

Dziękczynne Święto Żniw – doroczne święto chrześcijańskie obchodzone w większości kościołów protestanckich, m.in. luterańskich, reformowanych, baptystycznych i adwentystycznych. Święto ma charakter dziękczynny, obchodzone jest po ukończeniu żniw, zaś jego istotą jest podziękowanie Bogu za wszystkie dary i łaski, zarówno o charakterze doczesnym, jak i duchowym. Święto koresponduje kulturowo z ludowym zwyczajem dożynek, choć treściowo niewiele ma z nim wspólnego. Święto przypomina również o diakonijnym posłannictwie wyznawców Chrystusa, którzy wezwani są do pracy na rzecz bliźniego. W jego centrum stoi sprzeciw wobec materializmu oraz współczucie i pomoc potrzebującym.

Gromnica – słowiańskie i chrześcijańskie święto upamiętniające Ofiarowanie Pańskie 2 lutego i 15 lutego. W ludowym kalendarzu ten dzień stanowił zmianę pory roku: u Słowian wschodnich oraz zachodnich zwykle oznaczał środek lub przełom zimy i pierwsze spotkanie z wiosną, u Słowian południowych – granicę pomiędzy zimą a wiosną.

Jordan – święto chrześcijańskie obchodzone w kościołach obrządku prawosławnego i greckokatolickiego: obrzęd święcenia wody w dniu 6/19 stycznia, tj. 6 stycznia według kalendarza juliańskiego, na pamiątkę Chrztu Pańskiego, Jezusa Chrystusa, w Jordanie; również potoczna nazwa świąt Epifanii i Chrztu Pańskiego obchodzonych w tym dniu.

Matka Boska Bolesna lub Matka Boża Siedmiobolesna – tytuł nadawany Matce Bożej, podkreślający jej rolę jako współodkupicielki.

Przeniesienie relikwii Świętego Mikołaja z Myry do Bari – religijne i ludowe święto Słowian wschodnich, w mniejszym stopniu, Słowian południowych, Mołdawian i Rumunów. Chrześcijanie, którzy stosują kalendarz gregoriański świętują 9 maja każdego roku. A w kościołach, które stosują kalendarz juliański – 22 maja. Święto jest obchodzone na pamiątkę przeniesienia relikwii świętego Mikołaja z Myry do Bari, aby uratować je przed Turkami, którzy prześladowali chrześcijan i niszczyli ich świątynie i sanktuaria. Obecnie relikwie Mikołaja przechowywane są w bazylice Św. Mikołaja w Bari.

Święto Świętych Młodzianków, Męczenników – święto liturgiczne obchodzone w Kościele katolickim 28 grudnia.

Narodzenie Najświętszej Maryi Panny – historia apokryficzna z Protoewangelii Jakuba.

Nawiedzenie Najświętszej Maryi Panny – święto liturgiczne obchodzone w Kościele katolickim 31 maja a w luteranizmie i anglikanizmie 2 lipca.

Niedziela Dobrego Pasterza – w Kościele katolickim IV Niedziela Wielkanocna, dzień szczególnej modlitwy o powołania. Podczas mszy czytany jest fragment Ewangelii Jana, w której Jezus nazywa siebie Dobrym Pasterzem.

Niedziela Izraela – święto chrześcijańskie, obchodzone w Kościołach protestanckich na pamiątkę zburzenia Świątyni Jerozolimskiej w 70 r. n.e. Obchodom święta towarzyszy refleksja nad rolą Izraela w historii zbawienia, a także idea utrwalania więzi między chrześcijanami i Żydami. Niedziela Izraela ma być także przejawem sprzeciwu wobec antysemityzmu. Przesłanie to zostało poparte przez wybitnego kalwinistycznego teologa – Karla Bartha, który uważał antysemityzm za grzech przeciwko Duchowi Świętemu. Podczas uroczystych nabożeństw w kościołach, wspominane są także szczególne prześladowania i zbrodnie przeciwko Żydom dokonane podczas II wojny światowej.

Niedziela Wieczności – ostatnia niedziela w roku liturgicznym części Kościołów protestanckich. Święto ma wymiar eschatologiczny, zogniskowane jest wokół rozmyślań nad sensem ludzkiego przemijania, nadzieją zmartwychwstania umarłych i zbliżaniem się Sądu Ostatecznego. Odpowiednikiem Niedzieli Wieczności w Kościele katolickim wydaje się być Uroczystość Jezusa Chrystusa, Króla Wszechświata, jako że świętowana jest także w ostatnią niedzielę roku liturgicznego, a ponadto czytania Pisma Świętego na ten dzień zawierają aspekt końca świata i Sądu Ostatecznego.

Objawienie Pańskie, Epifania – chrześcijańska uroczystość mająca uczcić objawienie się Boga człowiekowi (teofania), obecność Boga w historii człowieka, a także uzdolnienie człowieka do rozumowego poznania Boga. Symbolami święta jest historia opisana w Ewangelii Mateusza, według której Mędrcy ze Wschodu przybyli do Betlejem, aby oddać pokłon Jezusowi, chrzest Chrystusa w Jordanie oraz cud przemienienia wody w wino w Kanie Galilejskiej. W kościele rzymskokatolickim jest to święto nakazane.

Obrzezanie Pańskie – wydarzenie opisane w Nowym Testamencie w Ewangelii Łukasza, święto chrześcijańskie.

Ofiarowanie Najświętszej Maryi Panny − święto obchodzone 21 listopada w Kościołach tradycji katolickiej i 21 listopada / 4 grudnia prawosławnej, w której nosi ono nazwę święta Wprowadzenia Bogurodzicy do Świątyni.

Ofiarowanie Pańskie, Spotkanie Pańskie, gr. Hypa-pante oraz Heorte ton Kataroin – święto chrześcijańskie, upamiętniające ofiarowanie Jezusa Chrystusa w Świątyni Jerozolimskiej, zgodnie z prawem Mojżeszowym, w nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego zwane Oczyszczeniem Najświętszej Maryi Panny, czym nawiązywano do święta spotkania i święta oczyszczenia w tradycji starotestamentalnej i chrześcijańskiej.

Pamiątka śmierci Jezusa Chrystusa – doroczne święto obchodzone przez wyznania wywodzące się z ruchu Badaczy Pisma Świętego, obchodzone m.in. przez Świadków Jehowy, Świecki Ruch Misyjny „Epifania”, Zrzeszenie Wolnych Badaczy Pisma Świętego. Uważane przez te wyznania za doroczne i jedyne święto, którego obchodzenie nakazał – według Biblii – Jezus Chrystus. Uroczystość ta jest obchodzona w zborach od 1874 roku.

Pamiątka Wyznania Augsburskiego – święto chrześcijańskie, obchodzone przez Kościoły luterańskie na pamiątkę ogłoszenia na sejmie Rzeszy w 1530 r. Augsburskiego Wyznania Wiary, będącego jednym z ważniejszych dokumentów teologicznych luteranizmu. Święto ma charakter rocznicy i przypada na dzień 25 czerwca. Jest to uroczystość o tożsamości protestanckiej. W przeciwieństwie jednak do obchodzonego przez większość Kościołów protestanckich Święta Reformacji, przyjęło się jedynie w wyznaniach luterańskich.

Pasterka, Msza Pasterska – uroczysta msza odprawiana w nocy z 24 na 25 grudnia, jako druga z liturgicznej uroczystości Bożego Narodzenia. Pasterka upamiętnia oczekiwanie i modlitwę pasterzy zmierzających do Betlejem. W Polsce jest jedną z najważniejszych świątecznych tradycji.

Dzień Świętego Patryka – irlandzkie święto narodowe i religijne obchodzone 17 marca, święto patrona Irlandii – św. Patryka.

Podwyższenia Krzyża Świętego – święto obchodzone zarówno w Kościele zachodnim jak i wschodnim, związane z tradycją odnalezienia relikwii krzyża, na którym umarł Jezus Chrystus. Jest on dla chrześcijan największą relikwią. Nabożeństwa ku jego czci sięgają początków chrześcijaństwa.

Międzynarodowy Dzień Modlitwy o Pokój – ekumeniczne święto z inicjatywy Światowej Rady Kościołów w ramach dekady Kościołów „Przezwyciężania przemocy” obchodzone corocznie 21 września.

Pokrowa, Pokrow – święto Opieki Najświętszej Bogurodzicy lub Wstawiennictwa Bogurodzicy i Zawsze Dziewicy Maryi obchodzone w Kościołach prawosławnych i katolickich Kościołach wschodnich tradycji bizantyjskiej, poświęcone opiece Bożej nad ludźmi za wstawiennictwem Maryi.

Przemienienie Pańskie, Transfiguracja – wydarzenie z życia Jezusa, opisane w Biblii przez trzech ewangelistów synoptycznych. Obchodzone w liturgii chrześcijańskiej jako ważne święto.

Quyllur Rit'i – święto obchodzone corocznie w sanktuarium o tej samej nazwie, na zboczu góry Ausangate, stanowiące jedną z największych uroczystości religijnych w Peru. Pielgrzymka odbywa się w czerwcu, prawdopodobnie ma korzenie przedchrześcijańskie, związane z dniem przesilenia letniego. W 2011 roku pielgrzymka do sanktuarium w Quyllur Rit'i została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.

Slava – chrześcijańskie święto rodzinne, obchodzone przez prawosławnych mieszkańców Europy, podczas którego czci się pamięć świętego patrona danej rodziny. Zwyczaj ten, praktykowany przede wszystkim w Serbii, gdzie uchodzi za ważny element narodowego dziedzictwa, jest elementem kultury obecnym w serbskiej diasporze na całym świecie. Obchodzą je również Serbowie przebywający w Polsce.

Szabat, szabas, sabat – w judaizmie siódmy, ostatni dzień tygodnia, będący wg kalendarza żydowskiego dniem wypoczynku. Jest dniem świątecznym, stanowiącym pamiątkę cyklu stworzenia świata oraz wyprowadzenia Izraelitów z Egiptu. Trwa od zachodu słońca w piątek, do prawie godziny po zachodzie słońca w sobotni wieczór.

Światowy Dzień Chorego – święto chrześcijańskie obchodzone corocznie 11 lutego, ustanowione przez papieża Jana Pawła II w dniu 13 maja 1992 roku w liście do przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia kardynała Fiorenza Angeliniego. Miało to miejsce w 75. rocznicę objawień fatimskich i w 11. rocznicę zamachu na życie świętego papieża.

Święto Bratniej Pomocy imienia Gustawa Adolfa – święto chrześcijańskie, obchodzone przez Kościół Ewangelicko-Augsburski w pierwszy czwartek po Święcie Trójcy Świętej.

Święto katedry św. Piotra, zwane od IV wieku jako łac. Natale Petri de cathedra – święto liturgiczne obchodzone 22 lutego w Kościele rzymskokatolickim. To święto w czasie którego katolicy wspominają z czcią tron św. Piotra Apostoła uznawanego za pierwszego papieża. Święto to przypomina, że Stolica Piotrowa jest podstawą jedności Kościoła.

Święto Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski – święto obchodzone w Kościele katolickim w Polsce w dniu 3 maja.

Święto Reformacji, Pamiątka Reformacji – jedno z ważniejszych świąt obchodzonych przez Kościoły protestanckie, obchodzone przeważnie 31 października.

Świętych Aniołów Stróżów – święto Aniołów Stróżów, obchodzone w Kościele katolickim 2 października, mające rangę wspomnienia obowiązkowego.

Dzień Tatiany – dzień upamiętniający powstanie Uniwersytetu Moskiewskiego w Rosji, obchodzony 25 stycznia jako "Dzień Studenta". Nazwa przywołuje pamięć męczennicy chrześcijańskiej św. Tatiany z Rzymu, która oddała życie za wiarę w III wieku w Rzymie, podczas panowania cesarza Aleksandra Sewera.

Triduum Paschalne, triduum paschalne – najważniejsze wydarzenie w roku liturgicznym rzymskich katolików oraz starokatolików, którego istotą jest celebracja misterium paschalnego: męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. Rozpoczyna się wieczorną Mszą w Wielki Czwartek, kończy zaś nieszporami Niedzieli Wielkanocnej.

Święto Trójcy Świętej – jedno z najważniejszych liturgicznych świąt chrześcijańskich, obchodzonych ku czci Trójcy Świętej: Boga Ojca, Syna i Ducha Świętego. W kościołach zachodnich przypada na niedzielę po Zesłaniu Ducha Świętego, zaś według tradycji wschodniej obchodzone jest w niedzielę Pięćdziesiątnicy.

Świeca Trzech Króli, isl. kóngakerti – w skandynawskiej tradycji trzy długie cienkie woskowe świece zwężające się ku końcowi w formie przypominające grecką literę Psi Ψ. Świece zapalane są w noc Objawienia Pańskiego, i symbolizują ostatni dzień kończący uroczystości Bożego Narodzenia. W Szwecji "trzy świece" nazywane są "Trettondedag Christmas" lub "trettondedag", w Danii Helligtrekongerslys. Również w tradycji wschodniej w święto Jordan trzy świece, umieszczane na trójramiennym świeczniku zapalane są w dzień kończący święta Bożego Narodzenia.

Uroczystość Jezusa Chrystusa, Króla Wszechświata – katolicka uroczystość liturgiczna ku czci Chrystusa Króla; obchodzona w ostatnią niedzielę roku liturgicznego.

Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, pot. Boże Ciało – uroczystość liturgiczna w Kościele katolickim dla uczczenia Jezusa Chrystusa w Najświętszym Sakramencie, obchodzona jest w czwartek po oktawie Zesłania Ducha Świętego, a we Włoszech w niedzielę po uroczystości Trójcy Świętej. Jest świętem nakazanym. Po raz pierwszy uroczystość obchodzona była w Leodium (Liège) w 1246, a w 1317 ustanowiona jako święto dla całego Kościoła zachodniego. W Polsce zostało wprowadzone przez biskupa Nankiera na synodzie w Krakowie w 1320. W Kościele unickim święto zostało wprowadzone na synodzie zamojskim w 1720. Zewnętrzną formę święta stanowią procesje prowadzone do 4 ołtarzy. Procesyjnie przenoszona jest monstrancja z Najświętszym Sakramentem. Na zakończenie udzielane jest uroczyste błogosławieństwo sakramentalne.

Uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa – w liturgii Kościoła katolickiego uroczystość ku czci Serca Jezusa przypadająca w pierwszy piątek po oktawie Bożego Ciała, a zatem w piątek po drugiej niedzieli po Zesłaniu Ducha Świętego. Może więc wypaść pomiędzy 29 maja a 2 lipca.

Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi – święto maryjne obchodzone 1 stycznia w Kościele katolickim, podkreślające aspekt macierzyństwa Maryi związany z jednym z najstarszych dogmatów Kościoła o Bożym Macierzyństwie Maryi.

Świętych Apostołów Piotra i Pawła – uroczystość liturgiczna w Kościele katolickim i prawosławnym obchodzona 29 czerwca ku czci świętych apostołów: Piotra i Pawła, zwanych Książętami Apostołów, pierwszymi wśród zwierzchnich dla podkreślenia ich wyjątkowych zasług dla Kościoła oraz jako przykład ich wiary i powołania dla wszystkich wiernych Kościoła.

Uroczystość Wszystkich Świętych – w Kościele katolickim uroczystość ku czci wszystkich chrześcijan, którzy osiągnęli stan zbawienia i przebywają w niebie, obchodzona corocznie w dniu 1 listopada, treściowo połączona z następującym po niej obchodem liturgicznym Dnia Zadusznego. W doktrynie Kościoła katolickiego jest wyrazem wiary w obcowanie świętych i powszechne powołanie do świętości.

Wigilia św. Jana, noc świętojańska – święto obchodzone w nocy z 23 na 24 czerwca w wigilię świętego Jana Chrzciciela, będące próbą zasymilowania przez chrześcijaństwo pogańskich obrzędów związanych z letnim przesileniem słońca.

Wiosenne wspominanie zmarłych – wywodzący się swoją formą z czasów pogańskich chrześcijański obrzęd wspomnienia osób zmarłych, który odbywał się i nadal częściowo odbywa w różnych dniach po Świętach Wielkanocnych: na części Podlasia i Polesiu Rzeczyckim na cmentarzach najczęściej od Niedzieli Wielkanocnej do następnego czwartku, na Polesiu mozyrsko-pińsko-rzeczyckim, w niektórych rejonach Ukrainy i Białorusi jako Nawski (Nauski) Wielikadzień w piąty dzień po Wielkanocy, w okolicach Słonimia jako Stary Wielikadzień, również w czwartek po Wielkanocy.

Wniebowstąpienie Pańskie – wstąpienie do nieba zmartwychwstałego Jezusa Chrystusa. Jako święto chrześcijańskie obchodzone corocznie w 40. dniu od Zmartwychwstania Pańskiego (czwartek). W Polsce w Kościele rzymskokatolickim uroczystość ta – zgodnie z dekretem watykańskiej Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, umożliwiającym przeniesienie święta na najbliższą niedzielę, w krajach, gdzie dzień ten nie jest ustawowo wolny od pracy – od 2004 r. obchodzona jest w VII Niedzielę Wielkanocną.

Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, łac. Assumptio Beatissimae Mariae Virginis in caelum – przedmiot wiary chrześcijańskiej dotyczącej wzięcia do nieba z ciałem i duszą Najświętszej Maryi Panny po zakończeniu jej ziemskiego życia. Wiara ta jest obecna w Kościele rzymskokatolickim, dla którego stanowi dogmat wiary z uroczystego nauczania. Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny obchodzona jest w Kościele rzymskokatolickim 15 sierpnia.

Zaduszki, Dzień Zaduszny lub Święto Zmarłych, właściwie Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych – w Kościołach łacińskich obchód liturgiczny poświęcony zmarłym, przypadający corocznie na dzień 2 listopada, treściowo połączony z poprzedzającą go uroczystością Wszystkich Świętych. Zaduszki zbiegają się zazwyczaj z ludowymi uroczystościami ku czci zmarłych, wywodzącymi się z wierzeń pogańskich lub obrzędowości przedchrześcijańskiej.

Zaśnięcie Bogurodzicy, Zaśnięcie Matki Bożej, Zaśnięcie Marii Panny – ostatnie w roku liturgicznym prawosławne święto z liczby dwunastu wielkich świąt Kościoła prawosławnego, obchodzone również w Kościołach starokatolickich.

Zesłanie Ducha Świętego – według Dziejów Apostolskich wydarzenie, które miało miejsce w pierwsze po zmartwychwstaniu Jezusa święto Pięćdziesiątnicy. Na zebranych w wieczerniku apostołów zstąpił Duch Święty. Apostołowie zaczęli przemawiać w wielu językach (ksenolalia) oraz otrzymali inne dary duchowe – charyzmaty. Wydarzenie to zostało zapowiedziane przez Jezusa przed jego Wniebowstąpieniem.

Zwiastowanie Pańskie, Zwiastowanie Bogurodzicy – w wyznaniach chrześcijańskich objawienie się Marii Archanioła Gabriela i jego zapowiedź narodzenia Jezusa Chrystusa, Syna Bożego. Opis Zwiastowania znajduje się w Ewangelii Św. Łukasza.

Światowy Dzień Życia Konsekrowanego – dzień ustanowiony przez papieża Jana Pawła II w 1997 roku przypadający corocznie 2 lutego, w święto Ofiarowania Pańskiego, stwarzający okazję do głębszej refleksji Kościoła powszechnego nad darem życia poświęconego Bogu.