WArchozauromorfy (Archosauromorpha) – infragromada gadów z podgromady Diapsida. Definiowana jako klad obejmujący archozaury oraz wszystkich przedstawicieli kladu Sauria bliżej spokrewnionych z nimi niż z lepidozaurami, jako klad obejmujący ostatniego wspólnego przodka rodzajów Prolacerta, Trilophosaurus i Hyperodapedon oraz archozaurów i wszystkich jego potomków, jako klad obejmujący rodzaj Protorosaurus i wszystkich przedstawicieli kladu Sauria bliżej spokrewnionych z rodzajem Protorosaurus niż z lepidozaurami lub jako najmniejszy klad obejmujący Gallus gallus, Alligator mississippiensis, Mesosuchus browni, Trilophosaurus buettneri, Prolacerta broomi i Protorosaurus speneri.
WArchosauriformes – klad archozauromorfów obejmujący archozaury i inne stosunkowo zaawansowane formy. Definiowany jako najwęższy klad obejmujący rodzaj Proterosuchus oraz grupę Archosauria. Znane od późnego permu.
WArchozaur (Archosaurus) – rodzaj archozauromorfa należącego do grupy Archosauriformes i rodziny Proterosuchidae. Obejmuje jeden gatunek – Archosaurus rossicus, opisany w 1960 przez Tatarinova. Nazwa Archosaurus pochodzi od greckich słów archos oraz sauros i oznacza „władczy jaszczur”. Archozaur żył w późnym permie, około 251 mln lat temu, na terenie dzisiejszej Europy i był najstarszym przedstawicielem Archosauriformes.
WAzendozaur (Azendohsaurus) – rodzaj roślinożernego archozauromorfa żyjącego w późnym triasie na obecnych terenach Afryki. Gatunek typowy rodzaju, Azendohsaurus laaroussi, został opisany na podstawie kości zębowej zawierającej zęby oraz izolowanych zębów. Później przypisano do niego także inne znalezione w Maroku szczątki, złożone z kręgów piersiowych, kości obręczy barkowej oraz przednich i tylnych kończyn. Początkowo na podstawie podobieństw do zębów fabrozaura i likorina uznany za roślinożernego dinozaura ptasiomiednicznego, jednak późniejsi autorzy sugerowali, że jest on prozauropodem. Nowsze badania wskazują jednak, że Azendohsaurus nie należy do dinozaurów ani w ogóle archozaurów, lecz jest bazalnym archozauromorfem, być może blisko spokrewnionym z trilofozaurami. Stosunkowo kompletne szczątki pochodzące z przełomu środkowego i późnego triasu Madagaskaru, opisane w 2010 roku jako Azendohsaurus madagaskarensis, potwierdzają status azendozaura jako bazalnego archozauromorfa, u którego występowały niektóre cechy uznawane wcześniej za diagnostyczne dla zauropodomorfów. Szczątki A. laaroussi pochodzą z datowanych na karnik osadów formacji Argana w górach Atlas, w pobliżu wioski Azendoh w regionie Marrakesz-Tansift-Al-Hauz. Z tej samej formacji pochodzą odciski stóp przypisywane ptasiomiednicznym i teropodom. Azendozaur osiągał prawdopodobnie około 1,8 m długości.
WDoswelliidae – wymarła rodzina mięsożernych archeozaurów. Żyły w Ameryce Północnej i Europie w okresie środkowego i późnego triasu i były jednymi z najbardziej nieodkrytych przedstawicieli gadów naczelnych. Rodzina została nazwana przez R. E. Weems w 1980.
WErythrosuchus jest nazwą drapieżnego archozaura, żyjącego we wczesnym i środkowym triasie na terenie obecnej południowej Afryki, która wchodziła wtedy w skład superkontynentu Pangei.
WEuperkeria – rodzaj niewielkiego archozauromorfa z grupy Archosauriformes. Żył we wczesnym triasie, około 248 milionów lat temu. Jego szczątki odkryto tylko na jednym stanowisku w regionie Karoo. Znane są skamieniałości zaledwie kilku osobników. Nazwa Euparkeria nawiązuje do nazwiska W. K. Parkera.
WEuparkeriidae – rodzina niewielkich drapieżnych bazalnych archozauromorfów z kladu Archosauriformes. Jej przedstawiciele żyli od wczesnego do środkowego triasu (anizyk). Ich skamieniałości zostały odnalezione w południowej Afryce, Polsce i Rosji. W przeciwieństwie do siostrzanej rodziny Erythrosuchidae przedstawiciele Euparkeriidae byli niewielcy, smukli i prawdopodobnie poruszali się na dwóch nogach.
WGarjainia – rodzaj drapieżnego archozauromorfa z wczesnego triasu (olenek), obejmujący gatunki opisane na podstawie skamieniałości odkrytych na obszarze Rosji i Republiki Południowej Afryki. Długość jej ciała wynosiła 1,5-1,8 metra. Zwierzę uważane jest za blisko spokrewnione z południowoafrykańskim erytrozuchem.
WMalerizaur (Malerisaurus) – rodzaj niewielkiego gada należącego do archozauromorfów. Żył w późnym triasie (karnik) na terenie dzisiejszych Indii oraz Ameryki Północnej. Pierwotnie zaliczony do grupy Prolacertiformes i rodziny Protorosauridae; z badań Nesbitta i współpracowników (2017) wynika jego przynależność do grupy Allokotosauria i do rodziny Azendohsauridae.
WOsmolskina – rodzaj bazalnego przedstawiciela Archosauriformes żyjącego we wczesnym triasie na terenie dzisiejszej Europy. Holotyp Osmolskina czatkowicensis, jedynego gatunku rodzaju, został odkryty w datowanych analizą biostratygraficzną na najprawdopodobniej wczesny olenek osadach w Czatkowicach niedaleko Krakowa. Obejmuje przednią część kości szczękowej z zachowanym wyrostkiem nosowym. Odkryto także dwieście kości czaszki, w tym kości puszki mózgowej oraz żuchwy, trzydzieści kręgów ze wszystkich odcinków kręgosłupa, pięć kompletnych kości biodrowych, trzydzieści kości kończyn oraz kilkaset kości szkieletu pozaczaszkowego i zębów. Długość czaszki osmolskiny wynosiła około 60 mm, jednak niektóre z odkrytych skamieniałości sugerują, że u większych osobników dochodziła ona do około 120 mm.
WOzimek – rodzaj archozauromorfa żyjącego w późnym triasie na terenach dzisiejszej Europy.
WProterosuchidae – rodzina drapieżnych archozauromorfów z grupy Archosauriformes. Najwcześniejszym znanym przedstawicielem jest Archosaurus rossicus z końca permu Rosji. Jego skamieniałości wykazują co najmniej jedną cechę diagnostyczną Archosauriformes – obecność okna przedoczołowego. Większość dużych drapieżników późnego permu, takich jak gorgonopsy i Titanosuchidae, wymarła podczas wielkiego wymierania permskiego, jednak proterozuchidy przetrwały do wczesnego triasu. W tym okresie były już jednak rzadkie i wymarły ostatecznie pod koniec anizyku.
WProterozuch (Proterosuchus) – drapieżny gad z grupy Archosauromorpha, żyjący około 250 milionów lat temu, we wczesnym triasie. Być może występował już pod koniec permu. Należał do rodziny Proterosuchidae, obejmującej takie rodzaje jak chasmatozuch, kalizuch, czy tasmaniozaur.
WTeraterpeton – rodzaj archozauromorfa żyjącego w późnym triasie na obecnych terenach Ameryki Północnej. Został opisany w 2003 roku przez Hansa-Dietera Suesa na podstawie niekompletnego szkieletu odkrytego w datowanych na karnik osadach formacji Wolfville w Nowej Szkocji. Obszar skroniowy czaszki teraterpetona jest euryapsydalny. Rostrum kości przedszczękowej oraz spojenie żuchwowe są wydłużone i bezzębne. Uzębienie składa się z odmiennych, nachodzących na siebie górnych i dolnych zębów. Według analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez Suesa Teraterpeton należy do kladu Archosauromorpha i może być blisko spokrewniony z Trilophosaurus. Potwierdziły to również późniejsze analizy kladystyczne, według których Teraterpeton jest taksonem siostrzanym do pozostałych przedstawicieli Trilophosauridae, czyli Trilophosaurus i Spinosuchus. Teraterpeton to trzeci znany – po trilofozaurze i doswellii – późnotriasowy archozauromorf mający euryapsydalną czaszkę.
WTrilophosaurus – roślinożerny gad z kladu Archosauromorpha, żyjącego w późnym triasie. Żył na obszarze równikowej Pangei, w jej zachodniej strefie.
WTrilofozaury (Trilophosauria) – rząd triasowych archozauromorfów. Obejmuje jedną rodzinę – Trilophosauridae. Były to średniej wielkości zwierzęta roślinożerne, przypominające nieco rynchozaury. Najlepiej poznany rodzaj – Trilophosaurus – osiągał do 3 m długości, z czego na czaszkę przypadało zaledwie 10–15 cm. Kość przedszczękowa i przednia część żuchwy były u trilofozaurów bezzębne i prawdopodobnie zakończone rogowym dziobem.
WVancleavea – rodzaj archozauromorfa z kladu Archosauriformes żyjącego w późnym trasie na terenach dzisiejszej Ameryki Północnej. Holotypem jest niekompletny szkielet pozaczaszkowy oznaczony PEFO 2427, odkryty w osadach formacji Chinle na terenie Parku Narodowego Skamieniałego Lasu w Arizonie. Liczne skamieniałości Vancleavea odkryto w stanach Arizona, Nowy Meksyk, Teksas i Utah; prawie kompletny szkielet z zachowaną czaszką, oznaczony GR 138, odkryto na terenie Ghost Ranch w Nowym Meksyku. Wiek znanych skamieniałości wskazuje, że rodzaj Vancleavea przetrwał prawie 20 milionów lat, od karniku do retyku; gatunki zwykle nie istnieją tak długo, co może sugerować, że rodzaj Vancleavea obejmował więcej niż jeden gatunek. Najbardziej kompletne szkielety przedstawicieli tego rodzaju różnią się między sobą proporcjami niektórych kości, jednak obecnie nie da się stwierdzić, czy różnice te dowodzą, że szkielety należały do zwierząt z różnych gatunków czy zwierząt z tego samego gatunku w różnym wieku. Nesbitt i współpracownicy (2009) zaliczyli do rodzaju Vancleavea tylko jeden gatunek – gatunek typowy tego rodzaju, V. campi.