W

Czubacze, czubaczowate (Cracidae) – rodzina ptaków z rzędu grzebiących (Galliformes). Obejmuje gatunki lądowe, zamieszkujące Amerykę od Meksyku na północy po północną Argentynę na południu.

W

Chamaepetes – rodzaj ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae).

W

Crax – rodzaj ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae).

W

Czakalaka bura – gatunek dużego ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae). Występuje w środkowej części Ameryki Południowej. Niezagrożony wyginięciem.

W

Czakalaka północna – gatunek ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae) występujący w Ameryce Środkowej i południowej Ameryce Północnej.

W

Czakalaka rdzawa, czakalaka zmienna – gatunek ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae), zamieszkujacy północną część Ameryki Południowej. Głośny, zwykle spotykany w stadach, w koronach drzew lub na polankach.

W

Czubacz brzytwodzioby – gatunek dużego ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae). Nie jest zagrożony wyginięciem. Nie wyróżnia się podgatunków.Występowanie i biotop

W

Czubacz czerwonodzioby – gatunek dużego ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae), zamieszkujący Amerykę Południową. Zagrożony wyginięciem. Nie wyróżnia się podgatunków.

W

Czubacz garbonosy – gatunek dużego ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae). Endemit Brazylii. Uznany za wymarły na wolności.Systematyka i wczesne obserwacjePo raz pierwszy wspomniany w wydanej pośmiertnie w 1648 publikacji Georga Marggrafa, który napotkał go na terenie obecnego brazylijskiego stanu Pernambuco. W 1766 gatunek został opisany naukowo przez Linneusza, nadał on mu nazwę Crax mitu. Obecnie umieszczany w rodzaju Mitu. Od czasów odkrycia ptak nie był obserwowany przez ponad trzy wieki, przez co przez wiele lat kwestionowano jego istnienie jako osobnego gatunku i utożsamiano go z podobnym czubaczem brzytwodziobym, po raz pierwszy opisanym naukowo w 1825. W 1951 ponownie odkryto go w stanie Alagoas. Jeszcze przez pewien czas nie było zgody wśród autorów co do systematyki tego taksonu – jedni uznawali M. mitu za osobny gatunek, inni traktowali M. mitu i M. tuberosum jako podgatunki tego samego gatunki, a niektórzy nadal uznawali je za identyczne.WyglądUpierzenie w większości błyszcząco czarne, z kasztanowato ubarwionym brzuchem i podogoniem oraz szeroką białą przepaską na końcu ogona. Czubek czarny, dziób czerwony, górna połowa z charakterystycznym wysokim grzebieniem. Długość ciała – 89 cm.Zasięg, środowiskoPierwotnie Ameryka Południowa – nizinne lasy pierwotne wschodniego wybrzeża Brazylii.ZachowanieZwykle spotykany w stadach, na ziemi; zaniepokojony wzlatuje na drzewa. Na wolności ptaki odżywiały się owocami roślin Phyllanthus, Eugenia i Hancornia speciosa. Samice w niewoli w jednym lęgu składają 2–3 jaja. Najmłodsza samica, która przystąpiła do rozrodu miała 2 lata.StatusObecnie gatunek uznany za wymarły na wolności. Ostatniego osobnika w stanie dzikim obserwowano i zabito w 1984. Możliwe, że niektóre przetrwały do 1987 lub 1988. Ocalała w niewoli populacja została w dużym stopniu skrzyżowana z czubaczem brzytwodziobym i pozostało tylko kilkadziesiąt ptaków czystej krwi. Gatunek jest podtrzymywany, ale rozmnaża się tylko w dwóch prywatnych ptaszarniach, głównie ze względu na długotrwałe wątpliwości co do jego odrębności. Planuje się reintrodukcję tego gatunku.

W

Czubacz hełmiasty – gatunek dużego ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae). Zasiedla północną część Ameryki Południowej. Zagrożony wyginięciem.

W

Czubacz rogaty – gatunek dużego ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae). Występuje endemicznie w centralnej Boliwii. Krytycznie zagrożony wyginięciem.

W

Czubacz zmienny – gatunek dużego ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae).

W

Grdacz czarny – gatunek dużego ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae), zamieszkujący Amerykę Centralną. Monotypowy.MorfologiaDługość ciała 62–69 cm; masa ciała około 1,1 kg. Czarno połyskujące upierzenie; od spodu matowy, czerwone nogi i niebieski nagi kantarek.Zasięg, środowiskoKostaryka i zachodnia Panama. Zamieszkuje mgliste lasy wysokogórskie. Zwykle występuje na wysokościach 900–2250 m n.p.m., choć najniżej odnotowano te ptaki na 450 m n.p.m.ZachowanieZwykle spotykany parami lub w stadach rodzinnych, najczęściej na drzewach, lecz czasami schodzi na ziemię w poszukiwaniu opadłych owoców. Podczas toków wydaje chrapliwy głos ostrzegawczy, gwiżdżące okrzyki i trzepocze skrzydłami. Podobnie jak inne czubacze lata na przemian lotem ślizgowym i aktywnym.StatusMiędzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2018 roku uznaje grdacza czarnego za gatunek najmniejszej troski ; wcześniej miał on status gatunku bliskiego zagrożenia. Do głównych zagrożeń dla tego gatunku należą: polowania dla mięsa, wycinka i pożary lasów.

W

Grdacz trynidadzki, grdacz trinidadzki – gatunek dużego ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae). Występuje endemicznie na wyspie Trynidad; krytycznie zagrożony wyginięciem.SystematykaGatunek monotypowy. Blisko spokrewniony z grdaczem modrogardłym i grdaczem czerwonogardłym, wszystkie trzy taksony bywały zaliczane do jednego gatunku. WyglądNiebieski zwisający płat nagiej skóry na gardle, zwykle jaśniejszy kantar, duży biały czubek i rozległe białe plamy na skrzydłach. Poza tym upierzenie koloru czarno-brązowego.Długość ciała: 69 cm. Zasięg, środowiskoJest endemitem południowoamerykańskiej wyspy Trynidad. Zamieszkuje głównie lasy deszczowe na terenach pagórkowatych i górzystych w przedziale wysokości 400–900 m n.p.m. Dawniej występował także na nizinach, ale tam wyginął. Obecnie jedyna potwierdzona populacja występuje na północy wyspy, w centrum wyspy brak stwierdzeń od 1983 roku, prawdopodobnie wyginął też na południu, choć stwierdzenie z rezerwatu Victoria Mayaro z 2000 roku daje nadzieję, że jakaś nieliczna populacja tam przetrwała. ZachowanieZwykle spotykany w stadach. Najczęściej przebywa w koronach drzew, często przesiaduje na eksponowanym miejscu. Niewiele wiadomo o lęgach, ale wydają się one mieć miejsce przez większość miesięcy w roku. W lęgu 2 jaja. Żywi się głównie owocami, zjada też kwiaty i liście. StatusMiędzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje grdacza trynidadzkiego za gatunek krytycznie zagrożony nieprzerwanie od 1994 roku. Całkowitą liczebność populacji szacuje się na 50–249 dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy. Do głównych zagrożeń dla gatunku należą nielegalne obecnie polowania oraz utrata siedlisk wskutek wylesiania.

W

Jednoróg – gatunek dużego ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Oreophasis. Relacje pokrewieństwa wśród czubaczy nie zostały dobrze poznane. Jednoróg nie jest z nimi blisko spokrewniony i dlatego jest często umieszczany w odrębnej podrodzinie Oreophasinae. Jednoróg nie jest prawdziwą penelopą, a jedynie przypomina ptaki z tego rodzaju – kształtem i ubarwieniem, natomiast jego „róg” bardziej przypomina hełm kazuara. Ten gatunek jest jedynym ocalałym z bardzo starej linii ewolucyjnej rodziny Cracidae, która ewoluowała niezależnie od wszystkich innych współcześnie żyjących przedstawicieli czubaczy.

W

Mitu – rodzaj ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae).

W

Ortalis – rodzaj ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae).

W

Pauxi – rodzaj ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae).

W

Penelopa andyjska – gatunek dużego ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae).

W

Penelopa zielonawa – gatunek dużego ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae).

W

Penelope – rodzaj ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae).

W

Pipile – rodzaj ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae).