WBociany, bocianowate (Ciconiidae) – rodzina ptaków z rzędu bocianowych (Ciconiiformes).
WAnastomus – rodzaj ptaka z rodziny bocianów (Ciconiidae).
WBocian białobrzuchy – gatunek dużego ptaka brodzącego z rodziny bocianów (Ciconiidae) występujący w Afryce.
WBocian białoszyi – gatunek dużego ptaka z rodziny bocianów (Ciconidae) z błyszczącym, brązowoczarnym upierzeniem skrzydeł oraz tułowia; biała szyja z charakterystycznymi „wełnistymi” piórami. U nasady dzioba biała plama. W locie widoczny biały brzuch. Żyje samotnie, w parach lub w małych stadkach.RozmiaryDługość ciała 85 cm, rozpiętość skrzydeł 170–190 cm, masa ciała 1,6–1,9 kg.Zasięg, środowiskoOd Indii i północnego Pakistanu do Filipin i Indonezji, Afryka Subsaharyjska z wyjątkiem południowo-zachodnich krańców. Występuje lokalnie, często nielicznie przy wodach, najczęściej jednak na terenach zalesionych. Niektóre populacje osiadłe, inne wędrują w głąb kontynentu.PodgatunkiWyróżniono trzy podgatunki C. episcopus:bocian czarnoczelny – Afryka Subsaharyjska bocian białoszyi – Indie i północny Pakistan do Indochin, północny Półwysep Malajski, Filipiny Ciconia episcopus neglecta – południowa Sumatra, Jawa i WallaceaAutorzy Handbook of the Birds of the World traktują takson microscelis jako odrębny gatunek.
WBocian biały – gatunek dużego ptaka brodzącego z rodziny bocianów (Ciconiidae).
WBocian czarnodzioby – gatunek dużego ptaka brodzącego z rodziny bocianów (Ciconiidae), zamieszkujący wschodnią Azję. Jest bliskim krewnym europejskiego bociana białego, przez wiele lat uważano go za podgatunek bociana białego. Od bociana białego różni się czarnym dziobem i czerwoną obwódką wokół oka. Obie płcie wyglądają podobnie, samica jest nieco mniejsza od samca. Historycznie bocian czarnodzioby występował w Japonii, Korei, Chinach i na dalekim wschodzie Rosji, ale obecnie populacje w Południowej Korei i Japonii wyginęły z powodu polowań i dewastacji jego siedlisk. Japończycy starając się odbudować gatunek dokonywali reprodukcji wykorzystując do tego bociany z Rosji. W 2007 roku program osiągnął sukces - po 43 latach przerwy na wolności wykluł się bocian czarnodzioby.
WBocian czarny, gwarowo: hajstra – gatunek dużego ptaka z rodziny bocianowatych. Szeroko rozprzestrzeniony, choć nieczęsty. Lęgnie się na rozproszonych obszarach w Europie i Azji, na wschód po Ocean Spokojny. Bociany czarne podejmują długodystansowe migracje. Zimowiska populacji europejskiej ulokowane są w tropikalnych rejonach Afryki subsaharyjskiej, zaś populacji azjatyckiej na subkontynencie indyjskim. Podczas wędrówek z Europy do Afryki bociany omijają Morze Śródziemne i obierają trasę wiodącą przez kraje Lewantu lub Cieśninę Gibraltarską. Izolowana osiadła populacja zamieszkuje Afrykę Południową. Po raz pierwszy bociana czarnego opisał Karol Linneusz w 10. edycji Systema Naturae. Przeciętna długość ciała tego ptaka wynosi 95–100 cm, rozpiętość skrzydeł natomiast 145–155 cm. Upierzenie w większości czarne z białym spodem ciała, wyróżniają się czerwone nogi i długi, ostro zakończony czerwony dziób.
WBocian garbaty – gatunek dużego ptaka z rodziny bocianów (Ciconiidae). Osiąga 75–91 cm długości, charakteryzując się sylwetką z wyraźnie zaznaczonym garbem. Upierzenie biało-czarne. Nogi i dziób czerwone. Pomarańczowa, goła skóra twarzy. Żółta skóra oczodołu. Osobniki obu płci są podobne. Upierzenie młodych jest bardziej matowe. Zasiedla podmokłe, bagniste tereny leśne Indonezji oraz Półwyspu Malajskiego. Unika otwartych przestrzeni. Żeruje pojedynczo w słodkowodnych zbiornikach wodnych. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii EN (zagrożony).
WBocian sinodzioby – gatunek dużego ptaka z rodziny bocianów (Ciconiidae), zamieszkujący Amerykę Południową. Ma prosty, szary dziób, zakończony ciemnoczerwoną plamką. Nogi długie, pomarańczowe. Reszta upierzenia biała, z wyjątkiem ogona, dolnej części grzbietu, dużych pokryw skrzydłowych i lotek, które są czarne. Tęczówka jasna. Zwykle spotykany w grupach lub samotnie, czasami z innymi gatunkami. Bardzo często krąży w powietrzu. Nie wyróżnia się podgatunków.RozmiaryDługość ciała 97–110 cm. Średnia masa ciała: samce 4,2 kg, samice 3,8 kg.Zasięg, środowiskoGłównie spotkać go można na wschód od Andów – od Kolumbii, Wenezueli, Gujany i północnej Brazylii po środkową Argentynę i Chile. Otwarte tereny nizinne.
WCiconia – rodzaj ptaka z rodziny bocianów (Ciconiidae).
WCiconia maltha – gatunek wymarłego ptaka z rodziny bocianów (Ciconiidae) z późnego pliocenu – w późnym plejstocenie występował na zachodzie i południu terytorium obecnych Stanów Zjednoczonych oraz na Kubie. Został znaleziony w La Brea Tar Pits.
WDławigad afrykański – gatunek dużego ptaka z rodziny bocianów (Ciconiidae). Żyje samotnie lub w małych stadkach, żeruje na otwartej przestrzeni. Nie wyróżnia się podgatunków.
WDławigad amerykański – gatunek dużego ptaka z rodziny bocianów (Ciconiidae) występujący w południowo-wschodnich stanach USA, w Meksyku, Ameryce Środkowej i Ameryce Południowej. Nie wyróżnia się podgatunków.Cechy gatunku
WDławigad indyjski – gatunek ptaka z rodziny bocianów (Ciconiidae) występujący w południowej i południowo-wschodniej Azji. Bliski zagrożenia wyginięciem. Nie wyróżnia się podgatunków.
WDławigad malajski – gatunek dużego ptaka brodzącego z rodziny bocianów (Ciconiidae), występujący w południowo-wschodniej Azji. Ptak nieliczny, zagrożony wyginięciem.
WEphippiorhynchus – rodzaj ptaka z rodziny bocianów (Ciconiidae).
WKleszczak afrykański – gatunek dużego ptaka z rodziny bocianów (Ciconiidae); dziób jasny. Między zamkniętymi połówkami szeroka „dziura”. Zwykle towarzyski, żeruje na terenach otwartych; pozwala obserwować się z bliska. Swoim niezwykłym dziobem kruszy skorupy małży i ślimaków.RozmiaryDługość ciała około 100 cm, rozpiętość skrzydeł 130–150 cm, masa ciała 1,2–1,3 kg.Zasięg, środowiskoAfryka. Lokalnie liczny na terenach podmokłych. Niektóre osiadłe, większość jednak wędruje w obrębie całej Afryki.PodgatunkiWyróżniono dwa podgatunki A. lamelligerus:Anastomus lamelligerus madagascariensis – Madagaskar Anastomus lamelligerus lamelligerus – Afryka na południe od Sahary
WKleszczak azjatycki (Anastomus oscitans) – gatunek dużego ptaka z rodziny bocianów (Ciconiidae). Występuje głównie na subkontynencie indyjskim i w Azji Południowo-Wschodniej. Upierzenie szaro-białe z błyszczącymi czarnymi skrzydłami i ogonem. Dorosłe ptaki mają przerwę między łukiem górnej części dzioba a zakrzywioną żuchwą. Młode rodzą się bez tej przerwy, co uważane jest za adaptację ułatwiającą zjadanie ślimaków – ich głównego pożywienia. Choć zasadniczo jest ptakiem osiadłym, podejmuje niekiedy wędrówki, gdy zmienia się pogoda lub szukając żerowisk. Najbliżej spokrewniony z kleszczakiem afrykańskim. Nie wyróżnia się podgatunków.
WLeptoptilos – rodzaj ptaka z rodziny bocianów (Ciconiidae).
WMarabut afrykański – gatunek dużego ptaka mięsożernego z rodziny bocianów (Ciconiidae), zamieszkujący Afrykę Subsaharyjską poza jej skrajnie południową częścią. Nie wyróżnia się podgatunków.
WMarabut indyjski – gatunek ptaka z rodziny bocianów (Ciconiidae). Należy do rodzaju obejmującego również marabuta jawajskiego oraz marabuta afrykańskiego. Niegdyś występował na dużym obszarze w południowej Azji, głównie w Indiach, choć jego zasięg ciągnął się na wschód po Borneo. Obecnie jest ograniczony do niewielkiego terenu z dwoma znanymi populacjami lęgowymi. Jedna występuje w Indiach, z największą kolonią w stanie Asam, druga w Kambodży. Po sezonie lęgowym u marabutów indyjskich zachodzi dyspersja polęgowa. Są to bociany o masywnych dziobach w kształcie klina, nagiej głowie oraz rzucającym się w oczy worku na gardle. Za dnia szybują w kominach termicznych wraz z sępami, z którymi dzielą zwyczaj poszukiwania padliny. Żywią się głównie truchłami i odpadkami; są jednak oportunistami i niekiedy także polują na kręgowce. Angielska nazwa Greater Adjutant pochodzi od ich sposobu chodzenia, przywodzącego na myśl sztywny, wojskowy chód. Niegdyś były to ptaki bardzo pospolite, jednak ich liczebność spadła, prawdopodobnie ze względu na polepszenie warunków sanitarnych. Obecnie (2018) są zagrożone. W 2008 oszacowano całkowitą liczebność na blisko 1000 osobników. W XIX wieku szczególnie liczne były w Kalkucie. Lokalnie znane były jako hargila i uznawane za nieczyste ptaki, zwykle nie były niepokojone, jednak czasami zabijano je dla mięsa, które wykorzystywano w medycynie ludowej. Niegdyś marabuty znajdowały się w logo Kolkata Municipal Corporation, jako ptaki cenione za swoje „oczyszczanie” terenu.
WMarabut jawajski – gatunek dużego ptaka z rodziny bocianów (Ciconiidae). Zamieszkuje południową Azję od Indii, Nepalu i Sri Lanki do południowych Chin, Indochin, Wielkich Wysp Sundajskich i Bali. Ma 1,1–1,2 m wzrostu, waży około 4–5,2 kg, a rozpiętość skrzydeł wynosi 2,1 m. Jego grzbiet jest czarny, a brzuch biały. Głowę ma podobną do sępa, z długim i grubym dziobem. W skład pożywienia tego zwierzęcia wchodzą małe ptaki, jaszczurki, gryzonie, żaby, owady i padlina. Nie wyróżnia się podgatunków.
WMycteria – rodzaj ptaka z rodziny bocianów (Ciconiidae).
WŻabiru afrykański, bocian siodlasty – gatunek dużego ptaka brodzącego z rodziny bocianów (Ciconiidae), której jest największym przedstawicielem. Zamieszkuje środkową i południową Afrykę, od Czadu, Sudanu, Etiopii i Kenii po RPA, a także w zachodniej Afryce: Gambię, Senegal i Wybrzeże Kości Słoniowej.
WŻabiru amerykański, żabiru argentyński – gatunek ptaka z rodziny bocianów (Ciconiidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Jabiru. Występuje od południowo-wschodniego Meksyku na południe przez Amerykę Centralną po Amerykę Południową. Często spotykany w Pantanalu, jest też uważany za jego symbol. Nie wyróżnia się podgatunków.
WŻabiru czerwononogi – gatunek dużego ptaka z rodziny bocianowatych. Występuje w Azji południowo-wschodniej, Indonezji i Australii. Bliski zagrożenia.