WAllozymy – alleliczne formy białka (enzymu), kodowane przez jeden polimorficzny locus genowy, różniące się strukturą pierwszorzędową. Mogą być rozdzielone przy pomocy analizy elektroforetycznej.
WBakteryjne systemy sekrecyjne są kompleksami białkowymi, służącymi do wydzielania substancji, obecnymi w błonach komórkowych bakterii. W szczególności są to maszyny molekularne wykorzystywane przez bakterie chorobotwórcze do wydzielania czynników wirulencji w celu dokonania inwazji na komórkach gospodarza. Można je podzielić na różne typy, bazując na ich specyficznej strukturze, składzie i aktywności. Te główne różnice występują między bakteriami Gram-ujemnymi i Gram-dodatnimi. Klasyfikacja mimo to w żadnym wypadku nie jest jasna ani kompletna. Istnieje co najmniej osiem rodzajów tych kompleksów specyficznych dla bakterii Gram-ujemnych i cztery dla bakterii Gram-dodatnich, a dwa są wspólne dla obu grup. Zasadniczo białka mogą być wydzielane na dwóch różnych szlakach. Jeden proces to jednoetapowy mechanizm, podczas którego białka z cytoplazmy bakterii są transportowane i dostarczane bezpośrednio przez błonę do komórki gospodarza. Kolejny z nich jest dwuetapowy. Białka są najpierw transportowane z wewnętrznej błony komórkowej, następnie osadzane w przestrzeni peryplazmatycznej, a na koniec przez zewnętrzną błonę trafiają do komórki gospodarza.
WBeta-endorfina (βEND) – najbardziej aktywny peptyd opioidowy, składnik proopiomelanokortyny.
WBiałka receptorowe, skrótowo receptory – białka łączące się z określoną inną substancją (ligandem), na przykład neuroprzekaźnikiem albo hormonem, i inicjujące kaskadę przewodzenia sygnału i reakcji komórki w odpowiedzi na ligand. W zasadzie ligand pasuje do receptora jak klucz do zamka, jednak jeden ligand może wiązać się z różnymi receptorami oraz jeden receptor może być pobudzany przez jeden lub więcej ligandów. Receptory mają ogromne znaczenie w biotechnologii i medycynie: badania nad nowymi lekami koncentrują się na znalezieniu substancji chemicznych blokujących lub pobudzających receptory.
WBiblioteka cDNA – rodzaj biblioteki genowej stanowiącej zbiór kopii mRNA w formie cDNA umieszczonych w określonych wektorach.
WBiologia strukturalna – dziedzina biologii znajdująca się na pograniczu biologii molekularnej, biochemii oraz biofizyki, zajmująca się badaniem przestrzennej struktury dużych biocząsteczek, takich jak białka i kwasy nukleinowe. Badania te mają podstawowe znaczenie dla wyjaśnienia mechanizmu większości procesów zachodzących w komórce takich jak oddychanie komórkowe czy obróbka informacji genetycznej, ponieważ zaangażowane są w nie cząsteczki białek, których funkcja jest ściśle powiązana z ich budową.
WBromek etydyny, nazwa systematyczna: bromek 3,8-diamino-N-etylo-6-fenylo-fenantrydyny) – organiczny związek chemiczny, interkalujący w DNA często używany w laboratoriach biologii molekularnej w technikach takich, jak elektroforeza żelowa DNA oraz ultrawirowaniu w gradiencie chlorku cezu (CsCl). Pod wpływem promieniowania UV fluoryzuje w kolorze różowo-pomarańczowym. Intensywność fluorescencji wzrasta ok. 20 razy po przyłączeniu do DNA pozwalając tym samym na obrazowanie prążków DNA w żelu oraz warstw DNA w ultrawirowaniu w gradiencie CsCl. Bromek etydyny wykazuje również powinowactwo do form jednoniciowych, jest ono jednak dużo słabsze.
WCentralny dogmat biologii molekularnej – hipoteza, według której przepływ informacji genetycznej następuje od DNA poprzez RNA do białka. Została ona sformułowana przez Francisa Cricka na corocznym spotkaniu Towarzystwa Biologii Eksperymentalnej w 1957 roku
WCytoszkielet – sieć włóknistych struktur białkowych w komórce eukariotycznej, dzięki którym organella i substancje nie pływają swobodnie w cytozolu, ale zajmują pewne przypisane sobie miejsca.
WW biologii i chemii, dwuwarstwa lipidowa - to spontanicznie powstająca w roztworach wodnych niektórych lipidów błona zbudowana z dwóch warstw cząsteczek tych związków chemicznych. Dwuwarstwa lipidowa stanowi podstawową część każdej błony biologicznej. Bez jej istnienia nie mogłyby funkcjonować żadne komórki żywe.
WEfekt Emersona – gwałtowny wzrost efektywności fotosyntezy na skutek naświetlania komórek zdolnych do prowadzenia tego procesu jednocześnie dwoma źródłami światła monochromatycznego o długości fali 700 i 671 nanometra, w stosunku do efektywności tego procesu, gdy prowadzi się naświetlanie tylko jednym z tych źródeł. Z badań Emersona wysnuto wniosek, że dla efektywnego zachodzenia fotosyntezy konieczne jest współdziałanie dwóch układów barwników. Te układy barwników okazały się fotoukładami biorącymi udział w fotosyntetycznym transporcie elektronów.
WElucja (eluowanie) – proces wymywania za pomocą eluentu substancji adsorpcjowanej wcześniej na fazie stałej (stacjonarnej). Faza wypływająca z fazy stałej to eluat. W chromatografii gazowej elucję przeprowadza się za pomocą gazu nośnego, a w chromatografii cieczowej za pomocą rozpuszczalników ciekłych. Zastosowanie odpowiednich warunków elucji jest podstawą powodzenia procesu chromatografii.
WFoldit – internetowa gra komputerowa autorstwa Setha Coopera i Adriena Treuille'a, polegająca na zwijaniu białek, będąca częścią eksperymentalnego projektu badawczego prowadzonego i rozwijanego przez Centrum Nauki o Grach Uniwersytetu w Waszyngtonie we współpracy z wydziałem biochemii tegoż uniwersytetu. Celem gry jest zwinięcie struktury wybranych białek w celu osiągnięcia najlepszego efektu; używa się przy tym różnych narzędzi dostarczonych w grze. Grać w nią może każdy, dając tym samym swój wkład w rozwój nauki. Najwyżej punktowane rozwiązania są następnie analizowane przez badaczy. Oceniają oni, czy daną konfigurację można zastosować w rzeczywistości. Naukowcy mogą użyć tych rozwiązań, aby rozwiązać problemy w prawdziwym świecie, takie jak zwalczanie chorób lub tworzenie innowacji biologicznych.
WIlościowa reakcja łańcuchowa polimerazy, reakcja łańcuchowa polimerazy w czasie rzeczywistym, PCR w czasie rzeczywistym, ilościowy PCR, real-time PCR, qPCR – czuła metoda analityczna stosowana w genetyce, biologii molekularnej i innych pokrewnych dziedzinach. Ilościowy PCR wykorzystując techniki fluorescencyjne, pozwala na monitorowanie ilości produktu reakcji w czasie jej trwania, co odróżnia ją od klasycznej reakcji łańcuchowej polimerazy. Dzięki temu cała procedura analizy jest stosunkowo szybka i pozwala wyeliminować etap szacowania produktu po zakończeniu reakcji. Umożliwia ona także wgląd w kinetykę reakcji i, co za tym idzie, pozwala na oszacowanie ilości produktu na początku reakcji, co jest niemożliwe w konwencjonalnej metodzie PCR. Ponadto dzięki temu, że amplifikacja kwasów nukleinowych i detekcja produktu odbywa się w jednym zamkniętym naczyniu, ryzyko zanieczyszczenia badanej próby jest minimalne.
WInstytut Badawczy Patologii Molekularnej – biomedyczne centrum naukowe w Wiedniu, prowadzące badania podstawowe w obszarze molekularnych nauk przyrodniczych.
WKapsomer – podjednostka kapsydu wirusa, stanowiącego białkowy płaszcz chroniący materiał genetyczny wirusa.
WKryptochromy – fotoreceptory światła niebieskiego u zwierząt i roślin. Nazwy tej używa się w odniesieniu do specyficznej podklasy receptorów światła niebieskiego – flawoprotein regulujących kiełkowanie, elongację, fotoperiodyzm i inne reakcje wzrostowe roślin. Światło niebieskie pośredniczy także w fototropizmie, ale udział kryptochromów w tym procesie nie jest znany. W tym procesie bierze udział NPH1, białko zawierające flawinową grupę chromoforową, którego widmo absorpcyjne funkcjonalnej cząsteczki pokrywa się z widmem czynnościowym dla procesu fototropizmu i nazywane jest fototropiną. Kryptochromy to białka wczesne ewolucyjnie, pochodzące od fotoliaz – bakteryjnych enzymów flawoproteinowych aktywowanych przez światło i uczestniczących w naprawie dimerów pirymidynowych DNA. U eukariontów kryptochromy utraciły tę zdolność katalityczną.
WMLPA – jest odmianą reakcji łańcuchowej polimerazy, pozwalającą na względną równoczesną i ilościową ocenę do czterdziestu sekwencji nukleotydowych. W MLPA sondy dodane do reakcji są amplifikowane metodą PCR, i przyłączona sonda pełni funkcję matrycy. Produkty amplifikacji są identyfikowane i określane ilościowo metodą elektroforezy kapilarnej.
WOdpowiedzią poliklonalną limfocytów B nazywamy naturalnie występujący wariant odpowiedzi immunologicznej prezentowany przez układ odpowiedzi swoistej ssaków. Umożliwia on obronę przed patogenem polegającą na rozpoznawaniu jednego antygenu przez wiele różnych klonów limfocytów B.
WPolimorfizm długości fragmentów restrykcyjnych – polimorfizm długości fragmentów DNA powstałych w wyniku jego trawienia za pomocą enzymów restrykcyjnych.
WPromień łączący – duży, wielobiałkowy kompleks zbudowany z około 23 białek, będący jednym ze strukturalnych elementów aksonemy, stanowiącej szkielet rzęsek ruchomych oraz wici, występujących u większości komórek eukariotycznych, od pierwotniaków do ssaków. Liczne badania biochemiczne oraz strukturalne wskazują, że promień łączący jest strukturą niezbędną do generowania ruchu rzęski, jednak dotychczasowa wiedza na temat dokładnej budowy oraz funkcji tej struktury pozostaje niepełna.
WReakcja łańcuchowa polimerazy, łańcuchowa reakcja polimerazy, PCR – metoda powielania łańcuchów DNA polegająca na łańcuchowej reakcji polimerazy DNA w wyniku wielokrotnego podgrzewania i oziębiania próbki, w warunkach laboratoryjnych. Technika ta została opracowana w roku 1983 przez Kary’ego Mullisa z kalifornijskiej firmy Cetus, za co Mullis otrzymał w 1993 Nagrodę Nobla.
WReguły Chargaffa – prawidłowości dotyczące składu ilościowego zasad azotowych nukleotydów w dwuniciowym DNA, odkryte przez Erwina Chargaffa w latach 1950–1952.
WRybosom mitochondrialny lub mitorybosom – kompleks nukleoproteinowy aktywny w mitochondriach i funkcjonujący jako enzym przeprowadzający translację mitochondrialnych mRNA kodowanych w mtDNA. Mitorybosomy, podobnie jak rybosomy cytoplazmatyczne, składają się z dwóch podjednostek - dużej (mtLSU) i małej (mt-SSU). Jednak stosunek rRNA do białek jest inny niż w cytoplazmatycznych rybosomach, mitorybosomy składają się z kilku specyficznych białek i mniejszej liczby rRNA.
WStacja Badawcza Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN w Mikołajkach – placówka naukowa należąca do Polskiej Akademii Nauk leżąca w Mikołajkach, będąca bazą do prowadzenia badań multidyscyplinarnych głównie z dziedziny biologii Od 2014 w strukturach Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN jako Stacja Badawcza Instytutu Nenckiego w Mikołajkach.
WStains-all – nazwa zwyczajowa barwnika służącego do wizualizacji kwasów nukleinowych i białek po procesie elektroforezy żelowej (PAGE).
WVitagenum Sp. z o.o. – pierwsza polska firma działająca w obszarze genetyki personalnej. Firma powstała w październiku 2013 roku. Została założona przez dwóch naukowców z Lublina - dr Adam Kuzdralińskiego oraz dr Tomasza Czerneckiego, specjalizujących się w nutrigenomice, nutrigenetyce, genetyce, dietetyce i żywieniu człowieka. Podstawą działalności Vitagenum jest odczytywanie i interpretacja informacji zawartych w ludzkim genomie oraz popularyzacja wiedzy i danych naukowych dotyczących predyspozycji zapisanych w genach. W skład oferty firmy wchodzi wykonywanie testów genetycznych, projektowanie innowacyjnych metod molekularnych, badania naukowe oraz poradnictwo z zakresu nauk medycznych. Firma posiada własne laboratorium mieszczące się w Lubelskim Parku Naukowo-Technologicznym. W 2015 roku część działu badawczo-rozwojowego firmy Vitagenum, zajmującego się genetyką zwierząt, roślin i mikroorganizmów została przekształcona w firmę Nexbio sp. z o.o. Firma ta została powołana w ramach projektu „Innova-Invest: inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia w Lubelskim Parku Naukowo – Technologicznym” realizowanego przez LPNT S.A. ze środków Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka; Oś Priorytetowa 3. Kapitał dla innowacji; Działanie 3.1 Inicjowanie działalności innowacyjnej. Vitagenum jako startup w 2015 roku zdobyło 3 miejsce w międzynarodowym konkursie InfoShare.
WWestern blot, western blotting, immunoblotting – metoda stosowana w biologii molekularnej służąca do wykrywania określonych białek. Technika ta obejmuje przygotowanie próbek z mieszaniną białek, elektroforezę, przeniesienie rozdzielonych białek z żelu na membranę, inkubację z odpowiednimi przeciwciałami i detekcję pożądanego białka.
WWidełki replikacyjne − miejsce jednoczesnego rozwijania cząsteczki DNA i syntetyzowania nowych nici podczas replikacji. Kompleks enzymów rozwijających widełki replikacyjne to replisom.