WMikroskop – urządzenie służące do obserwacji małych obiektów, zwykle niewidocznych gołym okiem, albo przyjrzenia się subtelnym detalom obiektów małych, aczkolwiek widocznych nieuzbrojonym okiem. Mikroskop pozwala spojrzeć w głąb mikroświata.
WMikroskopia dwufotonowa - jedna z odmian mikroskopii fluorescencyjnej pozwalająca na obrazowanie próbek o grubości do 1 milimetra. Mikroskopia dwufotonowa może być też alternatywą dla mikroskopii konfokalnej z powodu lepszej penetracji próbki i zmniejszonej fototoksyczności.
WMikroskop fluorescencyjny – mikroskop świetlny używany w badaniach substancji organicznych i nieorganicznych, którego działanie oparte jest na zjawisku fluorescencji i fosforescencji, zamiast, lub razem ze zjawiskami odbicia i absorpcji światła.
WHemocytometr jest przyrządem służącym do liczenia małych elementów w preparacie mikroskopowym. Pierwotnie służył do liczenia komórek krwi, stąd nazwa.
WPolowa mikroskopia jonowa – technika analityczna stosowana w nauce o materiałach.
WMikros - polski mikroskop szkolny o trwale zamocowanych elementach optycznych i uproszczonej mechanice, produkowany w latach 70. XX wieku przez Polskie Zakłady Optyczne.
WMikroskopia fluorescencyjna całkowitego wewnętrznego odbicia (ang. Total Internal Reflection Fluorescence Microscope – odmiana mikroskopii fluorescencyjnej pozwalająca na obrazownie próbek tylko do określonej głębokości, zwykle do 200 nanometrów w głąb.
WMikroskopia krioelektronowa jest techniką mikroskopowania pozwalającą na obrazowanie makromolekuł z niemal atomową dokładnością. Cryo-EM może osiągać rozdzielczość do 1,25 Å. Możliwe jest – w przeciwieństwie do krystalografii – zobrazowanie ruchomych, heterogennych obiektów oraz zbadanie zmian konformacyjnych danej cząsteczki.
WMikroskopia STED, Mikroskopia Wymuszonego Wygaszania Emisji jest jedną z technik mikroskopii wysokorozdzielczej. Wytwarzanie wysokorozdzielczych obrazów jest możliwe dzięki selektywnej dezaktywacji fluoroforów prowadzącej do minimalizacji obszaru oświetlonego w ognisku wiązki. Tym samym zwiększona zostaje maksymalna rozdzielczość danego układu mikroskopowego. W 1986 roku Wiktor Okonin z Instytutu Biofizyki w Krasnojarsku opatentował ideę STED. Technika ta została rozwinięta przez Stefana W. Hella i Jana Wichmanna w 1994 roku, a po raz pierwszy eksperymentalnie pokazana przez Hella i Thomasa Klara w 1999 roku. Za jej opracowanie Hell został nagrodzony Nagrodą Nobla w dziedzinie Chemii w 2014 roku.
Wnano-FTIR – nanospektroskopia w podczerwieni z transformatą Fouriera – technika spektroskopii w podczerwieni umożliwiająca chemiczną i strukturalną charakteryzację takich materiałów jak: ciała stałe i półprzewodniki, materiały kompozytowe, organiczne, polimery oraz biomateriały w skali nanometrycznej w zakresie spektralnym 400–4500 cm−1 z rozdzielczością przestrzenną przekraczającą limit dyfrakcyjny Rayleigha. Pierwsza prezentacja układu nano-FTIR przeprowadzona została w 2006 roku w Instytucie Biochemii im. Maxa Plancka (MPIB) w Niemczech, natomiast w 2007 roku utworzone zostało niemieckie przedsiębiorstwo, spin-off, neaspec GmbH, które dwa lata później przygotowało pierwszy komercyjnie dostępny układ. Nano-FTIR jest techniką komplementarną do innych metod pomiarowych wykorzystujących mikroskop ze skanującą sondą, takich jak: wzmocniona na ostrzu spektroskopia Ramana (TERS), skaningowa mikroskopia optyczna pola bliskiego (SNOM) oraz spektroskopia w podczerwieni połączoną z mikroskopią sił atomowych (AFM-IR).
WObiektyw mikroskopu – obiektyw zbudowany z soczewki czołowej o ogniskowej rzędu kilku milimetrów, oraz zespołu soczewek korygujących wady układów optycznych umieszczonych wspólnie współosiowo w metalowym korpusie zakończonym gwintem. Wytwarza on powiększony obraz pośredni we wnętrzu mikroskopu. Często w miejscu powstania tego obrazu wstawia się dodatkową soczewkę zwaną soczewką polową. Obiektyw jest najważniejszą częścią całego mikroskopu i to właśnie od jego jakości zależy obraz końcowy zarejestrowany przez oko ludzkie w okularze, bądź przez matrycę, lub błonę fotograficzną aparatu/kamery.
WOkular mikrometryczny jest to okular mikroskopu służący do pomiaru małych odległości pod mikroskopem. Okular ten wyposażony jest w ruchomą mikroskalę przesuwaną za pomocą śruby mikrometrycznej. Aby wyznaczyć rzeczywisty rozmiar obserwowanego obiektu, należy przeprowadzić skalowanie mikroskopu.
WMikroskop optyczny – rodzaj mikroskopu, w którym do generowania powiększonego obrazu badanego przedmiotu jest wykorzystywane światło przechodzące przez specjalny układ optyczny składający się zazwyczaj z zestawu od kilku do kilkunastu soczewek optycznych.
WMikroskop polaryzacyjny - mikroskop optyczny używany do badań obiektów anizotropowych w świetle spolaryzowanym.
WMikroskop porównawczy – jeden z rodzajów mikroskopów, wynaleziony przez chemika Philipa O. Gravelle’a w 1925. Idea działania urządzenia sprowadza się do zasady – dwa obrazy w jednym, czyli dwa obiektywy mikroskopowe i jeden okular. Pozwala to na obserwowanie dwóch próbek jednocześnie.
WMikroskop sił atomowych – rodzaj mikroskopu ze skanującą sondą. Umożliwia uzyskanie obrazu powierzchni ze zdolnością rozdzielczą rzędu wymiarów pojedynczego atomu dzięki wykorzystaniu sił oddziaływań międzyatomowych, na zasadzie przemiatania ostrza nad lub pod powierzchnią próbki.
WMikroskop sił magnetycznych – mikroskop, w którym ostrze pokryte cienką warstwą ferromagnetyka wibruje z częstotliwością bliską rezonansowej, poruszając się blisko badanej powierzchni. Poprzez modulację częstości z jaką wibruje dźwignia, mikroskop rejestruje namagnesowanie badanej powierzchni. Zmiany te są indukowane przez zależność pola magnetycznego od odległości ostrze – próbka. Jest on używany do badania struktur domen magnetycznych powierzchni głowic i nośników magnetycznych, np. dysków twardych.
WSkaningowy mikroskop elektronowy – rodzaj mikroskopu elektronowego umożliwiający obserwację topografii badanego materiału. Służy do obserwacji i charakteryzacji materiałów organicznych i nieorganicznych w skali od nanometrycznej do mikrometrycznej. Wiązką pierwotną w tej metodzie badawczej jest wiązka elektronów.
WSkaningowy mikroskop termiczny – mierzy przewodność cieplną powierzchni badanego materiału. Dźwigienka, wykonana z dwóch rodzajów metali, różniących się właściwościami przewodnictwa cieplnego, reaguje różnym wychyleniem na zmiany przewodności cieplnej próbki. Sonda skanująca nie styka się z badaną powierzchnią. W wyniku pomiaru otrzymuje się obraz topografii próbki.
WSPM – ogólna nazwa całej rodziny mikroskopów, których zasada działania polega na:skanowaniu, czyli przemiataniu pola widzenia mikroskopu liniami, każda linia jest następnie mierzona punkt po punkcie – obraz tworzony na podstawie tych pojedynczych punktów pomiarowych wybór punktu pomiarowego następuje poprzez poruszanie nad próbką sondy (próbnika) – zasadniczy pomiar określonej właściwości badanej próbki jest dokonywany za pomocą tej sondy.
WMikroskop stereoskopowy (binokular) – mikroskop optyczny z oddzielnymi okularami dla obojga oczu pozwalający na przestrzenne widzenie obrazu powiększanego. Widziany w nim obraz jest trójwymiarowy, dzięki czemu świetnie nadaje się do obserwowania poruszających się np. małych owadów. Zakres powiększeń mikroskopów stereoskopowych waha się w granicach od 3x do ponad 200x, większe powiększenia nie są stosowane ze względu na małą odległość roboczą obiektywów od próbki, oraz niedostatecznie dużą ilość światła odbitego wpadającego do obiektywów. Istnieją dwa rozwiązanie techniczne dotyczące obiektywów:system Greenougha w którym zastosowano dwa niezależne obiektywy, system Abbego w którym zastosowano jeden czołowy obiektyw.
WSzkiełko kalibracyjne zwane też szkiełkiem mikrometrycznym lub mikrometrem przedmiotowym. Jest to rodzaj szkiełka podstawowego na którym został umieszczony odcinek o danej długości podzielony na 100 części. Wartość działki elementarnej wynosi więc 0,01mm. Szkiełko mikrometryczne służy do kalibracji okularu pomiarowego wyposażonego we własną skalę.
WSkaningowy mikroskop tunelowy – rodzaj mikroskopu z sondą skanującą, który umożliwia uzyskanie obrazu powierzchni dzięki wykorzystaniu zjawiska tunelowego, od którego przyrząd ten wziął swoją nazwę. W rzeczywistości STM nie rejestruje fizycznej topografii próbki, ale dokonuje pomiaru obsadzonych i nieobsadzonych stanów elektronowych blisko powierzchni Fermiego. Ten sam skrót używany jest do określenia gałęzi mikroskopii – STM. Umożliwia uzyskanie obrazu powierzchni materiałów przewodzących ze zdolnością rozdzielczą rzędu pojedynczego atomu.
WTubus – obudowa urządzeń optycznych lub ich części składowych, wykonana w kształcie tulei, służąca do współosiowego osadzania elementów optycznych – soczewek lub układów optycznych.
WUchwyt rewolwerowy obiektywów - obiektywy mikroskopu są osadzone w gniazdach obrotowej tarczy - "rewolweru". Jego obracanie umożliwia prostą zmianę obiektywu, a tym samym używanego powiększenia.
WMikroskop warsztatowy - optyczne urządzenie pomiarowe, które służy do bezdotykowego pomiaru długości przedmiotów w układzie współrzędnych prostokątnych oraz kątów. Wykorzystywany jest najczęściej w laboratoriach pomiarowych i w przemyśle maszynowym.
WZwierciadło oświetlające - lustro zawieszone u podstawy mikroskopu, służące do naświetlania badanego obiektu. Naświetlanie jest możliwe poprzez skierowanie promieni słonecznych na kondensor w mikroskopie.