WZwiązki kompleksowe, związki koordynacyjne, zwyczajowo kompleksy – związki chemiczne zawierające co najmniej jeden atom centralny, otoczony przez inne atomy lub grupy atomów, zwane ligandami, przy czym co najmniej jedno wiązanie atomu centralnego z ligandem ma charakter wiązania koordynacyjnego.
WBłękit alcjański – organiczny związek chemiczny, pochodna ftalocyjaniny. Barwi kwaśne mukopolisacharydy i glikozoaminoglikany, dla których jest najczęściej stosowanym barwnikiem kationowym, dającym w rezultacie kolor błękitny do niebieskozielonego. Może być łączony z innymi metodami barwienia preparatów: H-E oraz van Giesona. Wiąże się z ujemnie naładowanymi cząsteczkami w preparacie za pomocą sił elektrostatycznych. Stopniowego przemywając próbkę roztworem elektrolitu można odróżnić obojętne, sulfonowane i ufosforylowane mukopolisacharydy.
WBłękit pruski, błękit Turnbulla (heksacyjanożelazian(II) żelaza(III)), Fe4[Fe(CN)6]3 – nieorganiczny związek chemiczny, mieszana sól kompleksowa zawierająca anion heksacyjanożelazianowy(II) oraz kation żelaza. Wykazuje silne niebieskie zabarwienie, spowodowane absorpcją światła powodującą przeniesienie elektronu pomiędzy atomami żelaza na różnych stopniach utlenienia.
WChelaty, związki chelatowe – związki kompleksowe, w których organiczny ligand łączy się z jonem centralnym za pomocą więcej niż jednego wiązania koordynacyjnego. Jonem centralnym chelatowego związku kompleksowego jest najczęściej dwu- lub trójwartościowy kation metalu.
WChlorek diaminasrebra, [Ag(NH3)2]Cl – nieorganiczny związek kompleksowy, dobrze rozpuszczalna w wodzie sól kwasu solnego oraz kompleksowego jonu diaminasrebrowego [Ag(NH3)2]+.
WCisplatyna (łac. Cisplatinum), PtCl2(NH3)2 – nieorganiczny związek chemiczny, kompleks platyny na stopniu utlenienia II, w którym ligandami są 2 atomy chloru i 2 cząsteczki amoniaku rozmieszczone płasko w konfiguracji cis. Stosowana jest jako lek cytostatyczny w chemioterapii kilku rodzajów nowotworów złośliwych.
WCyjanożelaziany(II) (tradyc. żelazocyjanki; nazwy systematyczne: heksacyjanidożelaziany(II) lub heksacyjanidożelaziany(4+), daw. heksacyjanożelaziany(II)) – związki kompleksowe o ogólnym wzorze [Fe(CN)6]4−, w których funkcję anionu pełni kompleks żelaza(II) (Fe2+) z sześcioma grupami cyjankowymi (CN−).
WCyjanożelaziany(III) (tradyc. żelazicyjanki; nazwy systematyczne: heksacyjanidożelaziany(III) lub heksacyjanidożelaziany(3+), daw. heksacyjanożelaziany(III)) – związki kompleksowe o ogólnym wzorze [Fe(CN)6]3−, w których funkcję anionu pełni kompleks żelaza(III) (Fe3+) z sześcioma grupami cyjankowymi (CN−).
WFerroina – związek kompleksowy żelaza z fenantroliną.
WHeksafluoroglinian trisodu (fluoroglinian sodu), Na3[AlF6] – nieorganiczny związek kompleksowy, podstawowy składnik minerału kriolitu.
WHem, żelazoporfiryna – grupa prostetyczna wielu enzymów, występująca między innymi w hemoglobinie, mioglobinie oraz cytochromach.
WKarboplatyna – organiczny związek chemiczny z grupy związków kompleksowych, w którym atomem centralnym jest platyna na II stopniu utlenienia, a ligandami są dwie cząsteczki amoniaku i kleszczowa reszta kwasu cyklobutano-1,1-dikarboksylowego. Stosowana jest jako lek cytostatyczny. Sposób działania na DNA jest taki sam, jak cisplatyny i innych leków alkilujących.
WKatalizator Wilkinsona – związek kompleksowy rodu(I) wykorzystywany jako katalizator homogeniczny w syntezie organicznej. Najczęściej stosowany jako przenośnik wodoru w reakcjach uwodorniania alkenów. Nazwany na cześć Sir Geoffreya Wilkinsona, który spopularyzował jego użycie.Cykl katalityczny uwodorniania alkenu z użyciem katalizatora Wilkinsona
WKompleks miedziowy chlorofilu (E141) – organiczny związek chemiczny, pochodna chlorofilu, stosowana jako barwnik spożywczy oraz środek medycyny niekonwencjonalnej. Może być wytwarzany syntetycznie.
WLeksydronam samaru-153 – związek promieniotwórczego izotopu samaru-153, stosowany w ogólnoustrojowym leczeniu bólu nowotworowego.
WMoteksafina gadolinu (MGd) – makrocykliczny, organiczny związek chemiczny, kompleks teksafiryny i kationu gadolinu Gd3+. Atom gadolinu koordynuje także dwa ligandy octanowe z jednej strony pierścienia teksafirynowego i wykazuje liczbę koordynacyjną 7.
WOdczynnik Schweizera – odczynnik chemiczny, roztwór wodorotlenku diakwatetraaminamiedzi(II) ([Cu(NH3)4(H2O)2](OH)2)·H2O, otrzymywany poprzez rozpuszczenie wodorotlenku miedzi w stężonym roztworze wodnym amoniaku. Stosowany jako rozpuszczalnik celulozy.
WOksaliplatyna – organiczny związek chemiczny, lek cytostatyczny stosowany w chemioterapii nowotworów złośliwych, głównie w leczeniu raka jelita grubego. Oksaliplatyna jest zaliczana do leków alkilujących. Chemicznie jest to związek kompleksowy platyny na II stopniu utlenienia z 1,2-diaminocykloheksanem oraz grupą szczawianową.
WSestamibi technetu-99m – organiczny związek chemiczny, radiofarmaceutyk znajdujący zastosowanie w scyntygrafii perfuzyjnej mięśnia sercowego i diagnostyce niektórych nowotworów, a także gruczolaków przytarczyc.
WSól Reineckego, NH4[Cr(NCS)4(NH3)2] – nieorganiczny związek chemiczny, sól kompleksowa chromu na +3 stopniu utlenienia. Po raz pierwszy została opisana w roku 1863 przez Alberta Reineckego.
WTetrahydroglinian litu, glinowodorek litu, Li[AlH4] – nieorganiczny związek chemiczny, stosowany głównie jako silny środek redukujący i suszący.
WTetrahydroksoglinian potasu - K[Al(OH)4] – nieorganiczny związek chemiczny zaliczany do związków kompleksowych.
WTetrahydroksoglinian sodu, Na[Al(OH)4] – nieorganiczny, kompleksowy związek chemiczny.
WTransplatyna, PtCl2(NH3)2 – nieorganiczny związek chemiczny, kompleks platyny na stopniu utlenienia II, w którym ligandami są 2 atomy chloru i 2 cząsteczki amoniaku rozmieszczone płasko w konfiguracji trans. W przeciwieństwie do swojego diastereoizomeru, cisplatyny, jest nieaktywna terapeutycznie. Jest to sytuacja szczególna, gdyż inne związki o ogólnym wzorze PtCl2X2 (gdzie X = azotowa zasada heterocykliczna, np. reszta pirydyny lub tiazolu) wykazują aktywność zarówno w formie cis, jak i trans.
WWitamina B12, kobalamina – organiczny związek chemiczny zawierający kobalt jako atom centralny. W organizmach żywych pełni rolę regulatora produkcji erytrocytów (czerwonych ciałek krwi). Jego niedobór powoduje niedokrwistość. Zaliczany jest do witamin z grupy B, tj. rozpuszczalnych w wodzie prekursorów koenzymów.
WOdczynnik Schweizera – odczynnik chemiczny, roztwór wodorotlenku diakwatetraaminamiedzi(II) ([Cu(NH3)4(H2O)2](OH)2)·H2O, otrzymywany poprzez rozpuszczenie wodorotlenku miedzi w stężonym roztworze wodnym amoniaku. Stosowany jako rozpuszczalnik celulozy.
WŻelazicyjanek potasu (nazwa systematyczna: heksacyjanożelazian(III) potasu), K3[Fe(CN)6] – nieorganiczny związek chemiczny, sól kompleksowa potasu. Najczęściej spotykany żelazicyjanek.
WŻelazocyjanek potasu, heksacyjanożelazian(II) potasu, K4[Fe(CN)6] – nieorganiczny związek chemiczny z grupy żelazocyjanków, sól kompleksowa, w której atomem centralnym jest żelazo na II stopniu utlenienia, a ligandami 6 anionów cyjankowych.