Aquila (insygnium)W
Aquila (insygnium)

Aquila – insygnium legionów rzymskiej armii w formie orła wykonanego ze srebra lub złota i umieszczonego na drzewcu często zdobionym metalowymi krążkami phalerae, wprowadzone przy okazji reformy armii dokonanej przez Gajusza Mariusza. Noszone w czasie marszu przez aquilifera.

AquiliferW
Aquilifer

Aquilifer − żołnierz rzymskiej armii wyznaczony do noszenia legionowego symbolu, aquili.

AugurW
Augur

Augur (łac.) – rzymski kapłan, który odczytywał wolę bogów z nieba nad miastem na podstawie zjawisk atmosferycznych i lotu ptaków. W okresie późnej republiki, gdy loty ptaków nad gęsto zaludnionym Rzymem były już rzadkie, do odczytania woli bogów używano specjalnie hodowanych kur. Augurzy uczestniczyli także w wyprawach wojennych, na których również sprawowali auspicja. Żadne ważne wydarzenie społeczne, polityczne czy militarne w starożytnym Rzymie epoki przedchrześcijańskiej nie mogło odbyć się bez „inauguracji”.

AuspicjumW
Auspicjum

Auspicjum – starożytny rytuał rzymski o korzeniach praindoeuropejskich mający na celu wywnioskowanie woli bogów z lotu wielkich ptaków drapieżnych, przede wszystkim orła, sępa oraz kilku innych gatunków, których identyfikacja jest sporna.

FlamenW
Flamen

Flamen – kapłan w starożytnym Rzymie służący konkretnemu bogu.

HaruspikW
Haruspik

Haruspik – kapłan pogański zajmujący się haruspicją, czyli rodzajem wróżby z wnętrzności zwierząt ofiarnych. Jednym z głównych obszarów ich działań była wiedza w zakresie interpretacji prodigiów. Tym mianem określano zdarzenia w Rzymie lub na podległym mu terytorium, które – zdaniem Rzymian – uznawano za „nienaturalne” i interpretowano jako złowieszcze znaki bądź ostrzeżenia; mogły nimi być krwawe deszcze czy chociażby uderzenia piorunów.

LituusW
Lituus

Lituus – laska kapłańska rzymskich augurów.

LustrumW
Lustrum

Lustrum – w Starożytnym Rzymie ofiara przebłagalna dla bogów w formie ofiary ze świni, owcy i wołu (suovetaurilia). Ofiara była składana po zakończeniu cenzusu przez jednego z cenzorów w imieniu całego narodu na Polu Marsowym, który modlił się o pomyślność dla państwa rzymskiego. Składano ją co pięć lat, przez co ten okres był nazywany lustrum. Pierwsze lustrum dokonane zostało w 566 p.n.e. przez króla Serwiusza.

Pontifex maximusW
Pontifex maximus

Pontifex maximus – najwyższy w hierarchii kapłan w starożytnym Rzymie, przełożony kolegium kapłańskiego, tzw. pontyfików.

Przybory kapłańskieW
Przybory kapłańskie

Przybory kapłańskie – utensylia stosowane w obrzędach rytualnych starożytnych Rzymian.

Rex NemorensisW
Rex Nemorensis

Rex Nemorensis – w starożytnej Italii tytuł kapłana, opiekuna świętego gaju oraz świątyni Diany nad jeziorem Nemi w Arycji. Jego partnerką, "królową leśną", była sama Diana.

SaliowieW
Saliowie

Saliowie – członkowie jednego z najstarszych kolegium kapłanów w Rzymie antycznym, kapłani Marsa.

Sybilla KumańskaW
Sybilla Kumańska

Sybilla Kumańska – kapłanka wyroczni Apollina w Cumae, we włoskiej Kampanii.

Świątynia rzymskaW
Świątynia rzymska

Rzymska świątynia – świątynia poświęcona jednemu lub więcej rzymskich bóstw, czczonych w starożytnym Rzymie. Miejsce przechowywania wizerunków bóstw, przedmiotów związanych z kultem i wotów. Świątynia nie była miejscem publicznych zgromadzeń, gdyż ołtarz na którym składano ofiary znajdował się na zewnątrz budynku.

Tabliczka złorzeczącaW
Tabliczka złorzecząca

Tabliczka złorzecząca – metalowa, najczęściej ołowiana tabliczka z wyrytą na niej modlitwą lub prośbą do boga (bóstwa). Umieszczana często pod ziemią, w naturalnych zbiornikach wodnych, w grobach, czasem przybijana w świątyniach.

TauroboliumW
Taurobolium

Taurobolium – ofiara ekspiacyjna, inicjacyjna i oczyszczająca w starożytnym Rzymie, związana z kultem bóstw: Kybele, Attisa i Mitry.

WestalkaW
Westalka

Westalka – kapłanka rzymskiej bogini domowego ogniska, Westy.