
Blok wschodni – potoczne określenie grupy komunistycznych państw Europy Środkowej i Wschodniej, Azji Wschodniej i Azji Południowo-Wschodniej pod dominacją Związku Radzieckiego w okresie zimnej wojny (1947–1991).

Aksamitna rewolucja – określenie wydarzeń z 1989 roku w Czechosłowacji, które doprowadziły do obalenia systemu tzw. „demokracji ludowej”, elit sprawujących władzę oraz pozwoliły na transformację ustrojową i wstąpienie Czechosłowacji na drogę demokracji parlamentarnej.

Bałtycki łańcuch – masowy protest mieszkańców trzech tzw. krajów bałtyckich zorganizowany 23 sierpnia 1989 roku. Około 2 milionów osób utworzyło żywy łańcuch o długości ponad 600 km, łączący wszystkie trzy kraje. Bałtycki łańcuch był wyrazem protestu przeciwko ówczesnej sytuacji politycznej tych krajów wchodzących w skład Związku Radzieckiego. Dzień protestu wypadał w 50. rocznicę podpisania tajnego protokołu do paktu Ribbentrop-Mołotow o podziale stref wpływu w Europie, na którego skutek kraje bałtyckie popadły w zależność od Związku Radzieckiego.

Bułgarska Partia Komunistyczna – bułgarska partia polityczna, która sprawowała dyktatorską władzę w Ludowej Republice Bułgarii (1946-1990). BPK została założona w 1919 na bazie lewicowego odłamu Bułgarskiej Robotniczej Partii Socjaldemokratycznej, który tworzyli tzw. wąscy socjaliści. Od marca tego samego roku do partia należała do Międzynarodówki Komunistycznej pozostając członkiem organizacji do czasu jej rozwiązania. Pod względem ideowym stopniowo przyjmowała nacjonalistyczny charakter. Najważniejszą rolę w zarządzaniu BPK pełniło Biuro Polityczne i Sekretariat.

Demokratyczna Republika Afganistanu, DRA – nazwa państwa funkcjonującego w latach 1978–1987 na terenie Afganistanu, powstałego w dniu 30 kwietnia 1978 roku w wyniku przeprowadzonego trzy dni wcześniej zamachu stanu.

Doktryna Breżniewa – przyjęta w 1968 roku doktryna radziecka stwierdzająca, że w krajach Układu Warszawskiego obowiązuje ograniczenie suwerenności państw członkowskich na rzecz interesów wspólnoty socjalistycznej. Tłumaczono zatem, że interwencja w państwie bloku dążącym do secesji nie jest agresją, lecz samoobroną przed ingerencją wrogiej ideologii. Była stworzona na potrzeby ideologiczne; potrzebowano usprawiedliwienia interwencji w Czechosłowacji. Po raz pierwszy opublikowana 26 września 1968 r. w artykule S. Kowalowa pt. „Suwerenność i międzynarodowe zobowiązania państw socjalistycznych” na łamach „Prawdy”. Szerzej przedstawiona przez ministra spraw zagranicznych ZSRR Andrieja Gromykę na sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ 3 października 1968. Potępiły ją państwa zachodnie oraz niektóre państwa socjalistyczne znajdujące się poza radziecką strefą wpływów. Nie zaakceptowała jej również Rumunia.

Festiwal Interwizji, Konkurs Piosenki Interwizji, Interwizja – festiwal muzyczny organizowany w latach 1977–1980 w Operze Leśnej w Sopocie, odpowiednik Konkursu Piosenki Eurowizji.

Jesień Ludów – publicystyczne określenie procesu rozpadu rządów komunistycznych w bloku wschodnim w Europie Środkowo-Wschodniej, którego nasilenie przypadło na jesień 1989. Rewolucyjny charakter wydarzeń z 1989 roku nasunął skojarzenie z Wiosną Ludów z 1848 roku. Sukces tego procesu i zmiany polityczne w Europie Środkowo-Wschodniej, będące przejawem niezadowolenia społeczeństw z rządów partii komunistycznych, umożliwiła rezygnacja ZSRR z doktryny Breżniewa i rozpoczęta tam w 1985 pieriestrojka.

Komitet Bezpieczeństwa Państwa, określany potocznie jako Държавна сигурност – bułgarska policja polityczna, działająca w okresie rządów Todora Żiwkowa.

Konferencja dwa plus cztery – zorganizowana w 1990 roku seria spotkań przedstawicieli dwóch państw niemieckich oraz czterech mocarstw koalicji antyhitlerowskiej, dotyczących zjednoczenia Niemiec podzielonych po II wojnie światowej. W spotkaniach tych udział brali: Niemiecka Republika Demokratyczna, Republika Federalna Niemiec, Francja, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. 12 września 1990 roku w Moskwie kraje te podpisały Traktat o ostatecznej regulacji w odniesieniu do Niemiec, zwany także Traktatem dwa plus cztery, który otworzył drogę do zjednoczenia Niemiec.

Mongolska Republika Ludowa – oficjalna nazwa państwa mongolskiego w latach 1924–1992.

Odwilż – pojęcie publicystyczne z zakresu polityki oznaczające złagodzenie represyjnej polityki władz w krajach rządzonych przez monopartie komunistyczne. Nazwa pochodzi od powieści Ilji Erenburga opublikowanej w 1954 roku pod tytułem Odwilż.

Praski zamach stanu 1948 – faktyczne przejęcie całości władzy w Czechosłowacji przez Komunistyczną Partię Czechosłowacji (KSČ), z poparciem ZSRR, dokonane w dniach 20–25 lutego 1948 roku w Pradze. Przy zachowaniu fasady demokracji parlamentarnej i pozorów systemu wielopartyjnego wprowadzona została dyktatura partii komunistycznej, kierowanej przez Klementa Gottwalda. Dotychczasowe partie niekomunistyczne zostały przekształcone w niesamodzielne ugrupowania satelickie KSČ, a ich kierownictwa przejęte przez osoby podporządkowane Komunistycznej Partii Czechosłowacji. Przewrotowi towarzyszyły czystki personalne i aresztowania przeciwników partii komunistycznej przez podporządkowaną KSČ Státní bezpečnost. Bezpośrednio po przewrocie w niewyjaśnionych okolicznościach zginął minister spraw zagranicznych Jan Masaryk. Tysiące osób udało się na emigrację.

Interkosmos – radziecki międzynarodowy program kosmiczny utworzony na przełomie lat 60. i 70. XX wieku.
Rewolucja rumuńska – seria chaotycznych walk i protestów pomiędzy 16 i 27 grudnia 1989 roku, w wyniku której obalono reżim komunistyczny Nicolae Ceaușescu. Proces rozgrywał się na dwóch płaszczyznach – ludzie protestowali na ulicach, a w tym samym czasie wojsko, policja i część polityków organizowali naprędce zamach stanu. Zamach zakończył się pokazowym sądem oraz szybką egzekucją dyktatora i jego żony Eleny.

Dyrektoriat Bezpieczeństwa Państwa, określany potocznie jako Sigurimi (Bezpieczeństwo) – albańska policja polityczna, działająca w okresie rządów Envera Hodży.

Státní bezpečnost, w skrócie StB, cywilna służba specjalna Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej, istniejąca w latach 1945–1990. Státní bezpečnost była częścią Ministerstwa Spraw Wewnętrznych CSRS.

Śpiewająca rewolucja – potoczna nazwa wydarzeń mających miejsce pomiędzy 1987 a 1991 na Litwie, Łotwie i w Estonii, które w efekcie doprowadziły do odzyskania przez nie niepodległości.

Wydarzenia styczniowe – wydarzenia związane z interwencją Armii Radzieckiej na Litwie w styczniu 1991. W wyniku działań wojsk radzieckich śmierć poniosło 14 osób cywilnych, a ponad 600 zostało rannych.

Żelazna kurtyna – określenie porządku pojałtańskiego, które spopularyzował Winston Churchill 5 marca 1946 roku, podczas historycznego przemówienia w amerykańskim mieście Fulton w stanie Missouri. Wygłosił on tam zdanie o „żelaznej kurtynie”, przebiegającej od Szczecina po Triest.