WEtnolekt andegaweński albo angevin – dialekt romański z grupy langues d’oïl, posługiwali się nim mieszkańcy Andegawenii – w zachodniej części Francji. Dialekt ten miał wpływ na francuski w Quebecu.
WJęzyk baskijski – język Basków, zamieszkujących kilka prowincji na pograniczu Hiszpanii i Francji. Posługuje się nim dzisiaj ponad milion osób, z których ok. 90% mieszka w Hiszpanii.
WJęzyk bretoński – język z grupy brytańskiej języków celtyckich. Posługuje się nim ponad 200 tys. Bretończyków, zamieszkujących dolną (zachodnią) Bretanię. Bretoński jest językiem p-celtyckim, podobnie jak pozostałe języki brytańskie, a także język galijski.
WJęzyk burginioński (Bourguignon) – język romański z grupy langues d’oïl, używany przez mieszkańców Burgundii, regionu w centralnej części Francji. Dzieli się na dialekty auxois, beaunois, charollais i morvandiau. Był językiem Bernarda de la Monoye'a. Często uznawany za dialekt języka francuskiego. Obecnie zanikający.
WCatholicon – słownik bretońsko-francusko-łaciński. Jest to pierwszy słownik języka francuskiego i bretońskiego w historii, powstały w 1464 roku przez bretońskiego księdza Jehan'a Lagadeuc'o. Wydrukowany w 1499 w mieście Tréguier. Manuskrypt jest przechowywany w Muzeum Narodowym w Paryżu jako egzemplarz Latin 7656.
WFrainc-comtou – dialekt romański z grupy langues d’oïl, posługują się nim mieszkańcy Burgundii – w centralnej części Francji i w Szwajcarii. Dzieli się na poddialekty, m.in. neuchâtelois, pontalissien, valserine. Uznawany za dialekt języka francuskiego.
WJęzyk francuski – język pochodzenia indoeuropejskiego z grupy języków romańskich. Jako językiem ojczystym posługuje się nim ok. 80 mln ludzi: ok. 67 mln Francuzów, ok. 4,5 mln Belgów, ok. 1,5 mln Szwajcarów, a także ok. 8 mln mieszkańców kanadyjskich prowincji Québec, Ontario i Nowy Brunszwik. Około 201 milionów osób na całym świecie używa francuskiego jako języka głównego, a 72 miliony jako drugiego języka codziennego. Wiele z tych osób mieszka w krajach, w których francuski jest jednym z języków urzędowych bądź powszechnie używanych. Paradoksalnie, w Algierii, Maroku i Tunezji, gdzie nie ma statusu języka urzędowego, jest bardziej rozpowszechniony niż w wielu krajach Czarnej Afryki, w których jest jedynym językiem urzędowym.
WJęzyk franko-prowansalski – zespół dialektów romańskich używanych we Włoszech, w Szwajcarii oraz we Francji. Dialekty te mają charakter przejściowy między językiem francuskim a językiem oksytańskim. Dialekty języka arpitańskiego: delfinacki, lioński i sabaudzki we Francji i Włoszech oraz romandzki w Szwajcarii.
WGallo – język romański z grupy langues d’oïl, posługują się nim Bretończycy – we Francji.
WDialekt gaskoński (gascon) – dialekt z grupy romańskiej, używany we Francji (Gaskonia) oraz w Hiszpanii. Jest uznawany za dialekt języka oksytańskiego. Odmiana używana w Vall d’Aran, zwana aranes, jest gwarą gaskońskiego. Obecnie zanikający.
WErromintxela – język charakterystyczny dla grupy Romów mieszkających w Baskonii, którzy również nazywają się Erromintxela. Czasami nazywany caló Basków lub errumantxela w języku angielskim; caló vasco, romaní vasco lub errominchela w języku hiszpańskim; i euskado-rromani lub euskado-romanii w języku francuskim. Chociaż szczegółowe opisy języka istnieją od końca XIX wieku, badania lingwistyczne rozpoczęto dopiero w latach 90. XX wieku.
WJęzyk kataloński – język romański z grupy zachodniej, mający status języka urzędowego w Andorze i hiszpańskich wspólnotach autonomicznych: Katalonii, Balearach i Walencji. Jest zrozumiały dla 9 milionów ludzi, z których większość zamieszkuje wymienione regiony Hiszpanii.
WJęzyk liguryjski – zespół dialektów używanych przez niemal 2 miliony osób w Ligurii, krainie rozciągającej się na północnym wybrzeżu Morza Liguryjskiego, głównie na terytorium Włoch, ale także Francji i Monako. Tradycyjnie dialekty liguryjskie uważa się za regionalny wariant języka włoskiego, lecz bardzo różnią się one od włoskiego języka standardowego. Bliskie są natomiast dialektom piemonckim i lombardzkim. Niektórzy językoznawcy, tacy jak Frederick Agard, klasyfikują dialekt liguryjski jako należący do podgrupy gallo-italskiej języków zachodnioromańskich, podczas gdy włoski umieszczają w innej grupie, a mianowicie italsko-dalmatyńskiej.
WJęzyk judeoarabski, język żydowskoarabski – grupa wielu dialektów używanych dawniej przez Żydów zamieszkałych w państwach arabskich, głównie Mizrachijczyków, współcześnie w większości żyjących w Izraelu i Francji. W średniowieczu nazywano tak klasyczny język arabski zapisywany alfabetem hebrajskim.
WGwary lotaryńskie – gwary germańskie z grupy dialektów staro-wysoko-niemieckich, niekiedy uznawane za oddzielny od języka niemieckiego język lotaryński; posługują się nimi Lotaryńczycy, zamieszkujący Lotaryngię, leżącą we wschodniej części Francji przy granicy z Niemcami.
WJęzyk lotaryński (Lorrain) - język romański z grupy langues d’oïl, posługują się nim mieszkańcy południowej i środkowej Lotaryngii we Francji. Dzieli się na dialekty nancéin, spinalien, déodatien, longovicien, argonnais i gaumais. Często jest uznawany za dialekt języka francuskiego. Obecnie zanikający.
WJęzyk normandzki – język romański z grupy langues d’oïl, posługują się nim mieszkańcy Normandii, krainy historycznej w północnej części Francji, oraz w niewielkim stopniu pobliskich Wysp Normandzkich, należących do Wielkiej Brytanii. Na tych wyspach istnieją odrębne dialekty : auregnais, guernésiais, jèrriais i sercquiais. Język normandzki dzieli się na dialekty: coutançais, calvadosien, lieuvin + evrecin, vexinois i roumois.
WJęzyk oksytański, w Polsce częściej nazywany językiem prowansalskim – język należący do grupy romańskiej języków indoeuropejskich. Język oksytański jest blisko spokrewniony z językiem katalońskim, z którym tworzy diasystem oksytanoromański.
WJęzyk ormiański, język armeński – język z rodziny języków indoeuropejskich z grupy satem, stanowi jednak w niej samodzielną gałąź. Obecnie używany jest w Republice Armenii i nieuznawanej Republice Górskiego Karabachu, gdzie jest językiem urzędowym, a także w Gruzji, Iranie, Syrii, Rosji, w Libanie i w 24 innych państwach przez około 6 milionów ludzi.
WJęzyk pikardyjski – etnolekt romański z grupy langues d’oïl, posługują się nim mieszkańcy Pikardii – w północnej części Francji oraz w belgijskim Hainaut.
WPoitevin – język romański z grupy langues d’oïl, posługiwali się nim mieszkańcy Poitou – w zachodniej części Francji. Dzieli się na zróżnicowane dialekty, m.in. maraichin.
WDialekt prowansalski – etnolekt z grupy romańskich, używany w południowej Francji.
WSkarbiec felibryzmu, także Skarbiec felibriżu – dwutomowy, obszerny słownik prowansalsko-francuski opracowany przez Frédérica Mistrala, opublikowany po raz pierwszy w roku 1878. Główne dzieło leksykograficzne prowansalskiego odrodzenia narodowego (felibryzmu), na którego czele stał Związek Felibrów.
WJęzyk szampański (Champenois) – język romański z grupy langues d’oïl, posługują się nim mieszkańcy Szampanii – w północnej części Francji oraz w Belgii (Walonia). Dzieli się na dialekty, między innymi ardeński, bassignot+langrois, sennonais, briad, rémois i troyen. Często uznawany za dialekt języka francuskiego. Obecnie zanikający.
WJęzyk waloński (Walon) – język romański z grupy langues d’oïl, niekiedy uznawany za dialekt języka francuskiego, posługują się nim Walonowie, zamieszkujący Walonię – południową część Belgii i niewielki skrawek Francji. Język waloński charakteryzuje się bardzo dużą liczbą słów pochodzenia germańskiego - ok. 40%, a także w dużej mierze gramatyką podobną do germańskiej, np. zamiast łacińskiego szyku rzeczownik + przymiotnik, mamy germański szyk przymiotnik + rzeczownik. Po walońsku mówili imigranci z Belgii w północno-wschodniej części Wisconsin w hrabstwach Brown, Door i Kewaunee.