Historia SłowacjiW
Historia Słowacji

Historia Słowacji – obejmuje historię Słowacji oraz narodu słowackiego.

Mateusz CzakW
Mateusz Czak

Mateusz Czak – węgierski możnowładca suwerennie władający zachodnią częścią dzisiejszej Słowacji. Określany jako Pan Wagu i Tatr.

CzechosłowakizmW
Czechosłowakizm

Czechosłowakizm – kontrowersyjna koncepcja uznająca istnienie jednego narodu czechosłowackiego.

Czeska DrogaW
Czeska Droga

Czeska Droga – średniowieczna droga handlowa łącząca Pragę z węgierską Budą. Była częścią dłuższej drogi, biegnącej od Atlantyku do Bosforu. Większa jej część położona była na terenie dzisiejszej zachodniej Słowacji.

Gesta HungarorumW
Gesta Hungarorum

Gesta Hungarorum – najstarsza zachowana do naszych czasów kronika Węgier.

HauerlandW
Hauerland

Hauerland – określenie niemieckiej wyspy językowej istniejącej od XIV wieku do roku 1945 na obszarze współczesnej środkowej Słowacji, wokół miast Kremnica i Nitrianske Pravno (niem. Deutschproben, począwszy od XIV wieku, głównie w formie wsi leśno-łanowych. Nazwa Hauerland została spopularyzowana w latach 30. XX wieku m.in. przez Ambrosa Grosza, prawdopodobnie wymyślona przez Josefa Hanikę. Wywodzi się od końcówki nazw -hau nadawanej miejscowościom powstałym wskutek wyrębu lasu.

HeptapolitanaW
Heptapolitana

Heptapolitana – nazwa dwóch związków miast (hanz) Górnych Węgier, powstałych w średniowieczu.

KalisiaW
Kalisia

Kalisia – miejscowość w Europie Środkowej wzmiankowana przez Klaudiusza Ptolemeusza w Geografii, jedna ze 137 miejscowości umieszczonych na mapie Germania Magna, czwarta mapa Europy, dawniej dość powszechnie identyfikowana z Kaliszem. Oprócz podobieństwa nazwy identyfikację tę potwierdzać miała podawana przez aleksandryjskiego geografa szerokość geograficzna (52°50′), podobna do faktycznej szerokości geograficznej dzisiejszego Kalisza (51°45′27″).

KocelW
Kocel

Kocel – od około 861 do 876 roku drugi książę Księstwa Błatneńskiego. Syn księcia Pribiny i jego bawarskiej nieznanej z imienia małżonki. Jego bawarskie imię brzmiało Gozil.

Komposesorat OrawskiW
Komposesorat Orawski

Komposesorat Orawski – współwłasność ziemska na Orawie, istniejąca w latach 1626–1946. Największa i najbardziej znacząca taka posiadłość na obszarze współczesnej Słowacji.

Królestwo Węgier (1526–1867)W
Królestwo Węgier (1526–1867)

Królestwo Węgier – Królestwo Węgier znajdujące się pod rządami Habsburgów jako królów Węgier. Wchodziło w skład Monarchii Habsburgów.

Księstwo NitrzańskieW
Księstwo Nitrzańskie

Księstwo Nitrzańskie – słowiańskie księstwo znajdujące się w południowo-zachodniej części dzisiejszej Słowacji. Rezydencją książęcą była Nitra.

Mauzoleum Štefánika na BradleW
Mauzoleum Štefánika na Bradle

Mauzoleum Milana Rastislava Štefánika znajduje się na wzgórzu Bradlo na Pogórzu Myjawskim, który to szczyt dominuje nad okolicą ze swoją wysokością 543 m n.p.m., nad drogą między Brezovą pod Bradlem a Košariskami. Jest w granicach katastralnych gminy Priepasné.

Niemcy karpaccyW
Niemcy karpaccy

Niemcy karpaccy – mniejszość narodowa, zamieszkała na terytorium Węgier i Słowacji, w obrębie Spiszu, Szarysza, Zemplina i Zakarpacia włącznie, po II wojnie światowej na mocy dekretów Beneša zostali w większości wysiedleni do Niemiec i Austrii.

PentapolitanaW
Pentapolitana

Pentapolitana - związek pięciu wolnych miast królewskich węgierskich leżących obecnie we wschodniej Słowacji: Lewoczy, Bardejowa, Sabinowa i Preszowa i Koszyc.

Powstanie słowackie (1848–1849)W
Powstanie słowackie (1848–1849)

Powstanie słowackie – jeden z epizodów Wiosny Ludów, który miał miejsce w latach 1848–1849.

PreszowszczyznaW
Preszowszczyzna

Preszowszczyzna – region w zachodniej części Zakarpacia, należący obecnie do Słowacji jako kraj preszowski, ze stolicą w Preszowie.

PribinaW
Pribina

Pribina – pierwszy znany władca księstwa nitrzańskiego (825–833/836) oraz księstwa błatneńskiego (840–861).

Proces burżuazyjnych nacjonalistówW
Proces burżuazyjnych nacjonalistów

Proces burżuazyjnych nacjonalistów – sfabrykowany proces polityczny, rozprawa grupy tzw. słowackich burżuazyjnych nacjonalistów, pięciu wysoko postawionych działaczy Komunistycznej Partii Czechosłowacji, która miała miejsce w dniach 21–24 kwietnia 1954 roku w Pałacu Sprawiedliwości w Bratysławie. Na ławie oskarżonych zasiedli wysocy funkcjonariusze Komunistycznej Partii Słowacji Gustáv Husák, Ladislav Novomeský, Daniel Okáli, Ivan Horváth i Ladislav Holdoš. Sąd Najwyższy wydał wyrok w dniu 24 kwietnia 1954 roku. Gustáv Husák otrzymał karę dożywocia, a wszyscy pozostali karę długoletniego pozbawienia wolności: Ivan Horváth – 22 lata, Daniel Okáli – 18 lat, Ladislav Holdoš – 13 lat i Ladislav Novomeský – 10 lat. Utrzymywanie zasadności zarzutów wobec słowackich towarzyszy pozwalało blokować wszelkie przejawy oporu na Słowacji i odstraszało przed jakimikolwiek dążeniami emancypacyjnymi Słowaków. W latach 60. wyroki zostały zniesione, a Husák został później prezydentem Czechosłowacji.

Rozpad CzechosłowacjiW
Rozpad Czechosłowacji

Rozpad Czechosłowacji – podział Czeskiej i Słowackiej Republiki Federacyjnej (Czechosłowacji) na dwa suwerenne państwa. Rozpad dokonał się 31 grudnia 1992. 1 stycznia 1993 był pierwszym dniem istnienia niezależnych państw.

SzturowcyW
Szturowcy

Szturowcy, także generacja szturowska – grupa pisarzy, działaczy literackich i społecznych skupionych wokół Ľudovíta Štúra, która odegrała kluczową rolę w wyodrębnieniu się nowoczesnego narodu słowackiego spomiędzy innych ludów. Zazwyczaj, acz częściowo błędnie, utożsamiana z całością słowackiego romantyzmu.

Katastrofa słowackiego An-24 na WęgrzechW
Katastrofa słowackiego An-24 na Węgrzech

19 stycznia 2006 roku ok. godz. 19:30 słowacki samolot wojskowy Antonow An-24B rozbił się na zboczu góry Borsó-hegy między miejscowościami Hejce i Telkibánya w północno–wschodnich Węgrzech, 3 km od granicy ze Słowacją i około 20 km od lotniska. Samolot leciał ze stolicy Kosowa Prisztiny do Koszyc. Na pokładzie było łącznie 43 osoby - 28 żołnierzy słowackich, 8 członków załogi i 7 osób zespołu pomocy logistycznej. Żołnierze wracali do domu z misji pokojowej KFOR w Kosowie. W wypadku zginęły 42 osoby, przeżyła jedna.

Wielka JaworzynaW
Wielka Jaworzyna

Wielka Jaworzyna – masyw górski i najwyższy szczyt Białych Karpat (513.411),, fliszu Karpat Słowacko-Morawskich (Bielaw) w Zewnętrznych Karpatach Zachodnich, na pograniczu Moraw i Słowacji.

Wschodnie Królestwo WęgierW
Wschodnie Królestwo Węgier

Wschodnie Królestwo Węgier − nazwa wschodniej, zależnej od Turcji części Królestwa Węgier w latach 1538–1551 oraz 1556–1570, która po układzie w Wielkim Waradynie znalazła się pod rządami Zapolyów: początkowo Jana Zápolyi jako dożywotniego króla Węgier, a po jego śmierci pod panowaniem jego syna, aż do zrzeczenia się przez niego tytułu królewskiego i przyjęciu tytułu księcia Siedmiogrodu.

Wyprawa szturowców na DevínW
Wyprawa szturowców na Devín

Wyprawa szturowców na Devín – konspiracyjna siedemnastoosobowa wyprawa, przeprowadzona 24 kwietnia 1836 roku pod przewodnictwem Ľudovíta Štúra, której celem był zamek Devín. Wyprawa ta zapoczątkowała ruch szturowców, mający kluczowe znaczenie dla wykształcenia się odrębnego narodu słowackiego.

Żylińska księga miejskaW
Żylińska księga miejska

Żylińska księga miejska, zwana też Księgą żylińską – 149-stronicowa kronika miejska spisywana po łacinie, niemiecku i w tzw. słowacyzowanej czeszczyźnie w latach 1378–1561 w Żylinie, uważana za najstarszy zabytek piśmiennictwa słowackiego.