
Choroba zwyrodnieniowa stawów, osteoartroza – choroba będąca wynikiem zdarzeń biologicznych lub mechanicznych, które zaburzają powiązane z sobą procesy degradacji i syntezy chrząstki stawowej, zarówno w chondrocytach, macierzy pozakomórkowej, jak i w warstwie podchrzęstnej kości. Towarzyszy jej powstanie wyrośli kostnych (osteofitów), proces zapalny w obrębie błony maziowej oraz tkanek okołostawowych. Choroba klinicznie objawia się bólem stawów i ograniczeniem ich funkcji ruchowej, natomiast radiologicznie można stwierdzić szerokie spektrum objawów.

Dna moczanowa, inaczej artretyzm, skaza moczanowa, podagra, gdy obejmuje duże palce u stóp – choroba charakteryzująca się zwykle nawracającymi epizodami ostrego zapalenia stawów – zaczerwienionego, tkliwego, gorącego obrzęku stawu. Najczęściej obejmuje staw śródstopno-paliczkowy mieszczący się u podstawy dużego palca stopy. Może również występować jako guzki dnawe, kamienie nerkowe czy nefropatia moczanowa. Przyczyną dny jest podwyższony poziom kwasu moczowego we krwi. Kwas ten krystalizuje się, a jego kryształki odkładają się w stawach, ścięgnach, a także otaczającej je tkance.
Łuszczycowe zapalenie stawów, ŁZS – zapalne schorzenie stawów występujące w przebiegu łuszczycy. Należy do spondyloartropatii seronegatywnych. Często rozpoczyna się w obrębie stawów międzypaliczkowych i często dotyczy tylko jednej strony. W przebiegu choroby we krwi nie pojawia się czynnik reumatoidalny.

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów, skrót MIZS,, inne nazwy: młodzieńcze reumatoidalne zapalenie stawów, młodzieńcze przewlekłe zapalenie stawów, choroba Stilla – autoimmunologiczna, nieinfekcyjna, zapalna choroba stawów o nieznanej etiologii, rozpoczynająca się przed 16 rokiem życia. Należy ją rozpatrywać jako heterogenną grupę chorób, którą łączą przede wszystkim przewlekłe zapalenie stawów i wiek wystąpienia objawów. Schorzenie ma charakter przewlekły, a do jej rozpoznania, konieczne jest ustalenie czasu trwania powyżej 6 tygodni i wykluczenie innych przyczyn. U niektórych chorych MIZS wraz z wiekiem może przekształcić się w pełnoobjawowe zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa bądź w reumatoidalne zapalenie stawów. Jest najczęstszą reumatyczną chorobą dzieci i młodzieży, a jej częstość występowania w tej populacji ocenia się na 1-4 przypadków na 1000.

Reaktywne zapalenie stawów – zespół objawów chorobowych występujących po zapaleniu cewki moczowej lub jelit, na który składają się następujące objawy:zapalenie spojówek lub tęczówki zapalenie cewki moczowej zapalenie stawów – często asymetryczne wędrujące zapalenie kilku stawów, głównie kończyn dolnych, np. stawu kolanowego i skokowego. U niektórych zajęte są też stawy palców rąk i nóg.

Reumatoidalne zapalenie stawów, RZS, dawniej: artretyzm, gościec przewlekły postępujący, gościec przewlekle postępujący – choroba reumatyczna o charakterze zapalnym i przewlekłym oraz podłożu autoimmunologicznym.

Ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń – choroba układowa z martwiczym zapaleniem małych i średnich naczyń, która obejmuje głównie górne drogi oddechowe, płuca i nerki.