53 Części rowerowe

Podstawową częścią każdego roweru jest jego rama.

Amortyzacja jest spotykana w rowerach MTB, oraz turystycznych. Ma ona na celu zwiększenie komfortu jazdy, poprawy przyczepności i bezpieczeństwa w nierównym terenie. Amortyzatory rowerowe łączą funkcję, które w układzie zawieszenia samochodu pełnią amortyzator oraz sprężyny. W zależności od zastosowanych technologii amortyzatory można podzielić na olejowe, powietrzne, elastomerowe oraz sprężynowe. Istnieją również amortyzatory wykorzystujące więcej niż jedną technologię, np.: SR Suntour XCR posiada sprężynę oraz elastomery. Wiele amortyzatorów posiada niezależne systemy pozwalające na ugięcie oraz spowolnienie wybicie amortyzatora, tzw. tłumienie odbicia.

Bagażnik rowerowy – prosta konstrukcja, wykonana z metalowych elementów, mocowana na rowerze, służąca do przewożenia bagażu.

Bidon rowerowy – pojemnik na płyny mocowany w dedykowanym uchwycie (koszyku) umieszczonym na ramie roweru. Sposób zamocowania ułatwia wyjmowanie bidonu.

Błotniki w rowerze spełniają tę samą funkcję co tzw. chlapacze w samochodzie, tj. kierunkują strumień wody wychlapywanej przez koła podczas ich obrotu chroniąc rowerzystę przed ubrudzeniem.

Cantilever - rowerowy hamulec szczękowy, poprzednik systemu v-brake.

Dętka rowerowa - komora z elastycznego materiału w kształcie torusa znajdująca się na obwodzie koła, między oponą a obręczą. Do produkcji dętek używa się głównie gumy butylowej lub lateksowej. Po wewnętrznej stronie dętki znajduje się wentyl, który przechodzi przez otwór w obręczy i jest jedynym widocznym elementem dętki w gotowym do jazdy kole. Można spotkać się z trzema rodzajami wentyli: Schradera (samochodowy), Presta lub Dunlopa.

Direct Route Technology (Di.R.T.) – konstrukcja przerzutki tylnej i związany z nią sposób prowadzenia linki do przerzutki. W systemie tym linka przebiega przez wystające z tyłu przerzutki ramię, przez co pancerz biegnący do przerzutki jest prosty a nie wygięty w łuk. Dzięki temu przerzutka jest mniej podatna na zabrudzenie ostatniego odcinka pancerza. Di.R.T. został wprowadzony do świata rowerowego w 1996 roku przez niemiecki koncern Sachs przejęty rok później przez amerykańską firmę SRAM, która stosuje ten system w swoich obecnie produkowanych przerzutkach.

Dynamo – dawna nazwa prądnicy, aktualnie rzadko używana. Obecnie, jako nazwa urządzania, nazwa stosowana potocznie tylko dla prądnic rowerowych napędzanych przez obracające się koło rowerowe.

Dzwonek – urządzenie ostrzegawcze przy rowerze, odpowiednik samochodowego klaksonu. Swoim dźwiękiem ostrzega innych uczestników ruchu o nadjeżdżającym rowerze. Istnieją różne konstrukcje dzwonków: od najprostszych, w których uderza się w metalową czaszę plastikowym elementem (kołatką) ze sprężyną, aż po bardziej skomplikowane, w których przesuwając palcem dźwignię uruchamia się cały mechanizm, mający za zadanie wydać z dzwonka dźwięk.

Hamulec cierny - hamulec, w którym pomiędzy członem hamowanym i hamującym występuje połączenie cierne. Człon hamujący (czynny) dociskany jest do hamowanego (biernego) przy wykorzystaniu mechanizmu wspomagania mechanicznego, hydraulicznego, pneumatycznego lub elektrycznego. Człon czynny jest zazwyczaj metalowym elementem lub parą elementów, którym część cierna - okładzina - wykonana jest z trudno ścierającego się oraz zapewniającego wysoki współczynnik tarcia materiałów takich jak żeliwo, staliwo, tkanina azbestowa nasycana żywicą epoksydową, wełna metalowa nasycona żywicą epoksydową, drewno, skóra, korek, filc itp. Wraz z odkryciem szkodliwości azbestu wykładziny zawierające tę substancję zostały wycofane z użycia i zastąpione innymi tworzywami kompozytowymi o podobnych właściwościach fizycznych.

Hamulec szczękowy – typ hamulca ciernego składającego się z dwóch lub więcej klocków dociskanych do obręczy koła.

Hamulec V-brake – hamulec szczękowy stosowany głównie w rowerach MTB. Od tradycyjnych rowerowych hamulców szczękowych różni się konstrukcją ramion zaciskających szczęki.

Kaseta rowerowa – w rowerze połączenie kilku kół łańcuchowych tworzących zestaw tylnych zębatek rowerowych w napędach z zewnętrznym systemem zmiany biegów.

Kierownica rowerowa – element roweru służący do zmiany kierunku ustawienia płaszczyzny koła skrętnego w stosunku do osi roweru, jednocześnie jeden z trzech punktów podparcia rowerzysty.

Klamka rowerowa to urządzenie montowane najczęściej na kierownicy, służące do uruchamiania hamulców z użyciem linek rowerowych.

Klocek hamulcowy roweru – element hamulca roweru służący do tarcia o powierzchnię obręczy roweru, wytwarzany z różnego rodzaju mieszanek ciernych. Hamulce oparte na klockach są jak na razie najpopularniejsze, głównie z powodu niskich kosztów.

Koło rowerowe to jedna z najbardziej istotnych części roweru, mająca wielkie znaczenie dla komfortu i bezpieczeństwa jazdy.

Korba rowerowa – część układu napędowego roweru, która łączy każdy z pedałów z osią suportu.

Koszyk na bidon – element mocowany zazwyczaj do ramy roweru, służący umieszczaniu w nim bidonu rowerowego.

Lemondka - dodatkowa podpórka na kierownicy roweru umożliwiająca przyjęcie bardziej aerodynamicznej pozycji.

Licznik rowerowy – urządzenie dodatkowo montowane na rowerach, zazwyczaj posiadające prędkościomierz, licznik dzienny przejechanego dystansu, licznik całkowity, zegarek. Bardziej rozbudowane posiadają:pamięć prędkości maksymalnej wskazanie prędkości średniej automatyczne zliczanie czasu podróży wskazanie kadencji ilość spalanych kalorii pulsometr altimetr mierzy pokonany podjazd tendencję prędkości (zwalniasz/przyśpieszasz) sygnalizator dźwiękowy nadający tempo termometr podświetlenie interfejs do komputera

Łańcuch rowerowy – część układu napędowego roweru, która przenosi ruch obrotowy z przednich zębatek (korba) do tylnych zębatek.

Łożyska sterowe – w rowerze łożyska ułatwiające obrót widelca rowerowego wraz z kierownicą względem ramy.

Manetka rowerowa – część układu napędowego roweru sterująca pracą przerzutki i przekładni, przy pomocy której przełącza się w nim biegi.

Mostek rowerowy, wspornik kierownicy – część rowerowa, będąca elementem łączącym ramę i widelec z kierownicą.

Nypel rowerowy - część koła szprychowanego np. roweru, która łączy obręcz ze szprychą. Technicznie nypel jest nakrętką o specjalnej konstrukcji.

Okładziny hamulcowe to odpowiednik klocków hamulcowych w rowerowych hamulcach tarczowych.

Oświetlenie rowerowe – oświetlenie przeznaczone do oświetlenia roweru z przodu oraz z tyłu.

Owijka – taśma owijana wokół kierownicy roweru szosowego, której zadaniem jest zapobiegnięcie ślizganiu się rąk, zapewniając przy tym dobrą kontrolę roweru podczas jazdy.

Pedał rowerowy – część układu napędowego roweru, która służy przenoszeniu energii z nóg rowerzysty, poprzez korby, do całego układu napędowego. Stosowane także niekiedy w niektórych typach motorowerów (mopedów).

Pompka rowerowa – działa na tej samej zasadzie co pompka samochodowa, jest jednak znacznie mniejsza i ma inną konstrukcję. Pompki rowerowe posiadają ponadto węższy otwór na wentyl, pasujący do wentyli rowerowych. Niektóre pompki rowerowe posiadają uniwersalny otwór na wentyl tj. można za ich pomocą napompować dętki do rowerów szosowych jak i MTB.

Przednie zębatki rowerowe – część układu napędowego roweru, która składa się z zestawu od 1 do 3 zębatek. Zadaniem tych zębatek jest przekazywać ruch z korb do łańcucha, który dalej poprzez tylne zębatki napędza tylne koło i cały rower.

Przekładnia rowerowa – część układu napędowego roweru odpowiedzialna za zmianę przełożeń, montowana przy suporcie. Czasami część tę nazywa się także przerzutką przednią.

Przerzutka rowerowa – część układu napędowego roweru odpowiedzialna za zmianę przełożeń, zamocowana na haku tylnego widelca ramy. Czasami przerzutką nazywa się też część odpowiedzialną za zmianę przełożeń zamocowaną przy supporcie, jednak tradycyjnie nazywa się ją raczej przekładnią lub zaznacza się, o którą przerzutkę chodzi.

Rama rowerowa – podstawowa część roweru i motoroweru, tworząca jego szkielet. Do ramy przymocowane są wszystkie pozostałe części rowerowe.

Hamulce bębnowe są najczęściej stosowane w rowerach miejskich. Konstrukcyjnie są podobne do hamulców bębnowych stosowanych w innych pojazdach.

Hamulce tarczowe to najnowsze rozwiązanie stosowane do wyhamowywania roweru.

Siodełko rowerowe – część roweru przeznaczona do siedzenia podczas jazdy na rowerze.

Skuwacz łańcucha – mechaniczny przyrząd służący do łączenia i rozdzielania ogniw w łańcuchu rowerowym. Rozdzielanie ogniw odbywa się przez usunięcie sworznia i rozłączenie elementów. W analogiczny sposób, przez wprowadzenia sworznia pomiędzy ogniwa łańcucha, wykonuje się jego złączenie.

Suport rowerowy - część układu napędowego roweru - ułożyskowany wałek, wkręcany do tulei, zwanej mufą suportu, która znajduje się w miejscu łączenia rury podsiodłowej i rury dolnej ramy. Do suportu montuje się korby i zestaw przednich koron, potocznie nazywanych zębatkami.

Szprycha – również ramię koła, element (pręt) łączący piastę z wieńcem koła.

Sztyca podsiodłowa – wspornik siodełka umieszczony w ramie rowerowej, w postaci stalowej rury zakończonej tzw. "jarzmem" do którego przykręcane jest siodło.

Szybkozamykacz - część rowerowa zastępująca zwykłe mocowanie na śruby. Używana w piastach i wspornikach podsiodłowych. Pozwala na szybszą i łatwiejszą wymianę kół lub wspornika bez potrzeby użycia specjalistycznych kluczy.

Szytka – dętka połączona z oponą. Jest to najlżejsze rozwiązanie stosowane w ogumieniu roweru, a zarazem najtrudniejsze w eksploatacji i najdroższe. Szytkę można stosować jedynie w kołach przystosowanych do tego typu ogumienia. Do jej montażu używa się specjalnego kleju. Szytki stosuje się w rowerach torowych i rowerach szosowych, gdyż rozwiązanie to zapewnia niskie opory toczenia, niższą masę oraz lepsze właściwości nośne na zakrętach. Obręcze przystosowane pod szytkę są łatwiejsze w produkcji, wytrzymalsze i lżejsze od standardowych.

Torpedo – rodzaj wolnobiegowej piasty rowerowej wyposażony w system hamulcowy uruchamiany poprzez cofnięcie pedałów. Jest to w istocie system napędowy roweru zintegrowany z ciernym hamulcem bębnowym.

Tylne koła zębate rowerowe – część układu napędowego roweru montowana na piaście tylnego koła. Tylne koła zębate umożliwiają zmianę biegów przy pomocy przerzutki i jednocześnie zapewniają przenoszenie na tylne koło roweru energii mechanicznej uzyskiwanej w wyniku obracania korb nogami rowerzysty. Często mylnie nazywane zębatkami.

Układ hamulcowy roweru – części roweru, które umożliwiają jego zatrzymanie lub zwolnienie.

Widelec – część roweru występująca w rowerze z przodu oraz z tyłu ramy. W widelcach zamontowane są koła roweru. Na rurze sterowej przedniego widelca zamocowany jest mostek.

Wolnobieg – mechanizm zębatkowo-zapadkowy lub cierny w rowerze, łączący koła zębate i przekładnię łańcuchową z kołem. Celem montowania tego mechanizmu jest umożliwienie jazdy przy zatrzymanych pedałach. Mechanizm ten z technicznego punktu widzenia jest sprzęgłem jednokierunkowym, które umożliwia przeniesienie napędu z przekładni na koło oraz swobodny obrót koła w kierunku jazdy przy zatrzymanej lub nawet kręcącej się w przeciwnym kierunku zębatce.

Zawór Dunlopa – rodzaj zaworu stosowanego w dętkach rowerowych, najczęściej nazywany wentylem rowerowym, zaworem Woodsa lub zaworem angielskim.

Zawór Presta – rodzaj zaworu stosowanego w dętkach rowerowych, zwany również zaworem Sclaverand lub rzadziej zaworem francuskim.

Zawór Schradera – rodzaj zaworu skonstruowanego przez Augusta Schradera i opatentowanego w Stanach Zjednoczonych w 1893 r., stosowany w części dętek rowerowych oraz w niemal wszystkich dętkach i felgach samochodowych – stąd też potocznie określany jako „wentyl samochodowy”, zwany również zaworem amerykańskim.